*ชิด*

ว. ชิดทีเดียว เช่น ว่องไวไล่กระชิดติดพัน (รามเกียรติ์ ร. ๒).

น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Blachia siamensis Gagnep. ในวงศ์ Euphorbiaceae พบขึ้นตามป่าดิบแล้งตามชายทะเล.

ต้นข่อยหนาม. (ดู ข่อยหนาม ที่ ข่อย).

ว. สนิทสนมกัน เช่น ๒ คนนี้มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกัน

เป็นที่ไว้วางใจ เช่น เขาเป็นคนใกล้ชิดของเจ้านาย.

ก. ชิด, สนิท, ใกล้, เคียง.

น. ชื่อเนื้อในลูกไม้ชนิดหนึ่งได้จากต้นตาว [ Arenga pinnata (Warmb) Merr. ] มีเนื้อคล้ายลูกจาก เรียกว่า ลูกชิด. (ดู ตาว ๒, ต๋าว ประกอบ).

ก. ใกล้จวนติดหรือใกล้จนติดกัน เช่น นั่งชิดกัน ชิดเข้าไปอีกหน่อย.

ก. สัมผัสแนบชิด เช่น ในเพลงปี่ว่าสามพี่พราหมณ์เอ๋ย ยังไม่เคยเชยชิดพิสมัย (อภัย).

ก. ยื่นหรือยกขึ้นจนเห็นเด่น เช่น เชิดหน้า เชิดอก

โดยปริยายหมายความว่า ถูกใช้ให้ออกหน้าแทน ในคำว่า ถูกเชิด.

ว. ที่ยื่นหรือยกขึ้นจนเห็นเด่น เช่น ปากเชิด จมูกเชิด หน้าเชิด.

น. ชื่อเพลงไทยประเภทเพลงหน้าพาทย์ ใช้บรรเลงประกอบกิริยา เช่นการเดินทางระยะไกล ๆ รีบเร่ง สู้รบกัน มีลักษณะ ทำนอง อัตราจังหวะและชื่อเรียกต่าง ๆ ดังนี้ เชิดกลอง เชิดฉิ่ง เชิดฉาน เชิดนอก

ท่าโขนท่าหนึ่ง.

น. ชื่อเพลงไทยอัตรา ๒ ชั้น.

ก. ยกย่อง.

ก. ยกชูตัวหนังตะลุงขึ้นทาบหลังจอ ให้เงาเคลื่อนไหวไปตามบทพากย์, ยกชูตัวหนังใหญ่ขึ้นทาบหน้าจอ แล้วผู้เชิดเยื้องกรายประกอบไปตามบทพากย์.

ก. ทำให้มีหน้ามีตาขึ้น, ชูหน้าชูตา ก็ว่า.

ก. ยกตัวหุ่นชูขึ้นให้แสดงกิริยาท่าทางไปตามบทบาท.

น. ผู้ที่ถูกใช้ให้ออกหน้าแทน.

น. บุคคลที่ตัวการเชิดให้ออกแสดงเป็นตัวแทนของตน หรือตัวการรู้แล้วยอมให้บุคคลนั้นเชิดตัวเองออกแสดงเป็นตัวแทน.

ก. เข้าไปให้ใกล้ เช่น ตั้งค่ายประชิด, เข้าถึงตัว, เข้าชิดตัว, เช่น ผู้ร้ายมาประชิดตัว.

ก. อยู่ในฐานะหรือตำแหน่งที่ต้องทำตามที่เขาสั่ง.

ดู เชิด.

น. กระสุนพระอินทร์. (ดู กระสุนพระอินทร์).

น. ชื่อมะปรางพันธุ์หนึ่ง รสหวานแหลม.

ว. ลับตา, ไม่ให้ใครเห็น, เช่น ซ่อนให้มิดชิด, สนิทแนบเนียน เช่น ปิดประตูให้มิดชิด, เรียบร้อย เช่น ห่อให้มิดชิด.

น. มุม ๑ ใน ๒ มุมที่มีแขนข้างหนึ่งร่วมกัน.

น. เนื้อในเมล็ดอ่อนของต้นตาว เชื่อมกินได้. (ดู ตาว ๒, ต๋าว).

น. หน้าที่เงยขึ้น.

ว. อาการที่คอตั้งเงยหน้าแสดงความเย่อหยิ่งหรือภาคภูมิใจเป็นต้น เช่น เขานั่งรถยนต์คันใหญ่ทำหน้าเชิด.

น. ชื่อกลบทชนิดหนึ่ง ตัวอย่างว่า หมายชิดมิตรเชือนไม่เหมือนหมาย.

โซ่หรือกำไลเหล็กที่ทำเป็นปลอกสวมเท้าหน้าช้างทั้งคู่ให้ชิดกัน เพื่อมิให้ช้างเดินได้เร็วจนไกลถิ่นเกินควร ใช้เมื่อปล่อยช้างให้หากินในป่า.

น. ชื่อไม้นํ้าชนิด Neptunia oleracea Lour. ในวงศ์ Leguminosae ขึ้นลอยอยู่ในนํ้า ลำต้นอ่อนอุ้มน้ำ มีปลอกเป็นปุยขาว ๆ เป็นทุ่น เรียกว่า นม ใบย่อยเล็กเมื่อถูกสัมผัสก็หุบราบไป ดอกสีเหลืองเล็กออกชิดกันเป็นช่อกลม ลำต้นและใบใช้เป็นอาหารได้, พายัพเรียก ผักหนอง, คำสุภาพเรียกว่า ผักรู้นอน.

ว. ใกล้ชิด (เข้ามา) (ใช้แก่เวลาหรือเหตุการณ์) เช่น เวลากระชั้นเข้ามา ขี่ม้าขับกระชั้นมา, เร่งเข้า เช่น ไก่ขันกระชั้นเสียง, นิยมใช้เข้าคู่กับคำ กระโชก เป็น กระโชกกระชั้น.

ก. กระแซะ เช่น แกล้งทำเลียมและกระแชะชิด สะบิ้งสะบัดดัดจริตกิริยา (คาวี).

ว. อาการที่พูดหรือแสดงความสนิทชิดเชื้อเพื่อประจบเอาใจ.

หุ่นชนิดหนึ่ง มีแต่ส่วนหัวและมือ ๒ ข้าง ลำตัวทำด้วยไม้กระบอก มีผ้าเย็บเป็นถุงคลุม เวลาเชิดใช้มือสอดเข้าไปจับไม้กระบอกนั้นเชิด เรียกว่า หุ่นกระบอก

น. ชื่อกิ้งกือในสกุล Sphaerotherium วงศ์ Sphaerotheriidae ยาวประมาณ ๔ เซนติเมตร หัวแบนเล็ก ลำตัวโค้งนูน มี ๑๓ ปล้อง ผิวลำตัวเรียบมัน ด้านหลังสีน้ำตาล ดำ ครีม หรือเขียว เมื่อถูกกระทบจะม้วนเข้าสอดกับปล้องสุดท้ายจนกลมคล้ายลูกกระสุนดินปั้น พบชุกชุมช่วงต้นฤดูฝนตามพื้นที่สูงที่มีใบไม้ทับถมและชุ่มชื้น, ปักษ์ใต้เรียก มวนชิด.

ว. ชิด, สนิท, แนบเนียน, เช่น ชฎากลีบจีบเวียนกระเสียนพระศก (อภัย), เขาเข้าไม้ปะที่ตรงนี้ดีนัก พอดีกระเสียนกันทีเดียว

ก. ประกบเข้าให้แน่น, ประชิดเข้าไปทั้ง ๒ ข้าง เช่น กองทัพตีกระหนาบ, ติดชิดกันที่อยู่ทั้ง ๒ ข้าง เช่น กระหนกกระหนาบภาพหาญ, กระหนกกระหนาบคาบเครือสร้อยสน (พากย์)

ว. ประชิดเหลื่อมลํ้ากัน.

ว. ขมวดให้แน่น เช่น สักกระสันเป็นสามรวดรัดกระหวัดกระหมุดกระหมิดฉุดชิด ชักชายน้อยห้อยหูกระต่าย (ม. ร่ายยาว ชูชก).

(กฺราง) ว. เสียงอย่างเสียงใบตาลแห้งที่ถูกลมพัดกระทบกัน เช่น ด่งงไม้รงงรจิตร อันอยู่ชชิดทางเทา ร่มเย็นเอาใจโลกย์ ลำโล้โบกใบกราง (ม. คำหลวง ชูชก).

(กฺลีบ) น. ส่วนของสิ่งเช่นดอกไม้ ผลไม้ที่เรียงชิดกันหรือซ้อนกัน เช่น กลีบดอก กลีบมะเฟือง กลีบกระเทียม, ใช้เรียกของอื่นที่มีลักษณะเช่นนั้น เช่น กลีบตา กลีบผ้า กลีบเมฆ

ว. ทำตัวให้ใกล้ชิด พัวพันในทำนองชู้สาว.

ก. เอามือ ๒ ข้างรวบสิ่งของเข้ามาจนสันมือชิดกันแล้วยกขึ้น.

น. เครื่องมือจับสัตว์นํ้าตามริมฝั่งชนิดหนึ่ง ใช้เฝือกกั้นด้านข้าง ๒ ด้านเป็นคอก ด้านหน้ามีประตูผูกเชือกชักขึ้นลงได้ ด้านหลังชิดตลิ่ง ใช้ตลิ่งเป็นที่กั้น ในคอกสะด้วยกิ่งไม้และโปรยเหยื่อเพื่อล่อให้ปลาเข้าไป, ต้อน ก็เรียก.