*เฝ้า*

เครื่องแบบสำหรับผู้ที่มีตำแหน่งเฝ้า แต่ไม่อยู่ในฐานะที่จะแต่งเครื่องแบบราชการ.

น. ขุนนางที่มีตำแหน่งเข้าเฝ้า.

ก. ไปหาเจ้านาย.

ก. ระวังดูแล, รักษา, เช่น เฝ้าไข้ เฝ้าขโมย เฝ้าบ้าน

มุ่งทำแต่สิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น เฝ้าถาม เฝ้าแต่ร้องไห้

จ้องดู, คอยดู, เช่น นั่งเฝ้าโทรทัศน์ตลอดวัน

ไปพบ, ไปหา, ใช้แก่สมเด็จเจ้าฟ้า พระองค์เจ้า สมเด็จพระสังฆราช และหม่อมเจ้า.

ก. คอยดูแล ปรนนิบัติ พยาบาลผู้ป่วยไข้.

ก. รอคอย, คอยด้วยใจจดใจจ่อ.

ก. ไปพบ, ไปหา, ใช้แก่พระมหากษัตริย์และสมเด็จพระบรมราชินีนาถ.

ก. ไปพบ, ไปหา, ใช้แก่สมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี.

ก. เฝ้าสถานที่หรือระวังเหตุการณ์ตามกำหนดเวลา.

ก. อยู่เป็นเพื่อนเจ้าภาพในงานศพ.

(–แหนฺ) ก. อยู่แวดล้อมที่นั้น, เฝ้าเจ้านายตามตำแหน่ง.

ก. เฝ้าโดยก้มหน้า.

น. ชายที่ปองรักหญิงบ้านใกล้หรือที่อยู่ใกล้กัน และคอยกีดกันไม่ให้ชายอื่นมารัก, มดแดงแฝงพวงมะม่วง ก็ว่า.

ก. ทำสิ่งที่มีแต่เสมอตัวกับขาดทุน, ทำดีก็เสมอตัว ทำไม่ดีก็ต้องได้รับโทษ.

ก. มัว, คอย, เฝ้า, เช่น จะกนกินแต่นํ้าตาอนาทร (นิ. ลอนดอน).

ก. เฝ้าแต่, มัวแต่, เช่น ก่นแต่จะร้องไห้.

ลำดับ เช่น แลขุนหมื่นชาวสานทังปวงเฝ้าตามกระบวน (สามดวง)

น. หมู่กวี, พวกกวี, เช่น เสดจ์ในพระที่นั่งพลับพลาทองโดยอุตราภิมุขพร้อมด้วยหมู่มาตยามนตรีกระวีชาติราชปะโรหิตาจารย์เฝ้าพระบาท (สามดวง), เขียนเป็น กระวีชาต หรือ กระวิชาติ ก็มี เช่น พระองค์ทรงพระกรุณาเพื่อจะมิให้มุกขมนตรีกระวีชาตแลราษฎรล่วงเกินพระราชอาญา, พร้อมด้วยหมู่มุกขมาตยามนตรีกระวิชาติราชสุริยวงษพงษพฤฒาโหราจารยเฝ้าเบื้องบาทบงกชมาศ (สามดวง).

ก. ทำที่พักบนต้นไม้ในป่าชั่วคราวสำหรับคอยเฝ้าดูเหตุการณ์หรือดักยิงสัตว์เป็นต้น.

ก. รู้จักธรรมเนียมเข้าเฝ้าเจ้านาย และเข้าไปหาผู้หลักผู้ใหญ่อย่างเหมาะสม.

(คฺร่า) ก. ฉุดลากไปอย่างไม่ปรานี เช่น ถ้าเจรจาถึง ๒ ครั้งไซ้ให้คร่ามือออกไปจากพระโรงแลให้ห้ามเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (สามดวง), ท่านให้มาว่ากล่าวร้องฟ้องณะโรงสานตามกระบินเมืองอย่าให้ตีด่าฉุดคร่าเอาโดยกำลังเองศักอันเลย (สามดวง)

เฝ้า, เฝ้าดู, เช่น คอยจับผิด.

(คัน) ก. เฝ้า เช่น พระโรงคัล ว่า ที่เฝ้า.

ก. เฝ้าเจ้านาย.

น. ชื่อมดชนิด Pheidologeton diversus (Jerdon) ในวงศ์ Formicidae สีนํ้าตาลแก่จนเกือบดำตลอดตัว มีกลิ่นเฉพาะตัว อยู่กันเป็นฝูง ในฝูงจะพบมดเฝ้ารังมีขากรรไกรเป็นง่ามใหญ่ ลำตัวยาวประมาณ ๑ เซนติเมตร ส่วนมดงานลำตัวยาวเพียงประมาณ ๓ มิลลิเมตร.

(จะระหฺลาด) น. ตลาด, ที่ชุมนุมซื้อขายของต่าง ๆ, เช่น จบจรลาดแลทาง ทั่วด้าว (นิ. นรินทร์), จรหลาดเลขคนหนา ฝ่งงเฝ้า (กำสรวล).

ก. คอยเฝ้าสังเกต, จ้องระวังระไว.

(ชะระ-) ก. ทะลึ่งทะลั่ง เช่น จงสองเจ้าอย่าได้ทะลิ่นชระลั่งคอยนั่งเฝ้าพระบาท (ม. คำหลวง กุมาร).

ก. เหลียวแลดู, เฝ้าคอยดู, เช่น ว่าจากเรือนเหมือนนกมาจากรัง อยู่ข้างหลังก็จะแลชะแง้คอย (อภัย).

ก. แอบไปหรือแอบมาทำอย่างใดอย่างหนึ่งโดยไม่ให้ใครรู้ เช่น ดอดมาหยิบเงินไปตั้งแต่เมื่อไร บอกให้เฝ้าบ้าน ก็ดอดไปเที่ยวกลางคืนเสียนี่.

ก. เฝ้าคอย.

ส. คำใช้แทนตัวผู้พูด, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑ พหูพจน์, เช่น อันว่าพวกตูผู้เถ้า ก็จะน่งงเฝ้าแฝงหลัง (ม. คำหลวง ทศพร).

ก. เข้าเฝ้ามอบตัวเป็นข้ารับใช้เจ้านาย.

น. เรือนพักชั่วคราวในทุ่งนา สำหรับอยู่เฝ้าข้าว.

(ทะวาระบาน) น. ผู้เฝ้าประตู, นายประตู.

น. ห้องโถงขนาดใหญ่ในพระที่นั่ง สำหรับพระมหากษัตริย์เสด็จออกว่าราชการ ออกมหาสมาคม รับแขกเมือง, ห้องโถงซึ่งต่อออกมาจากตำหนักเจ้านายที่เป็นพระราชโอรสที่ทรงกรม และทรงเป็นผู้ปฏิบัติพระกรณียกิจอันสำคัญยิ่ง ใช้สำหรับเสด็จออกให้เฝ้าหรือว่าราชการ.

(-ชะ-) ก. ประมาท, โบราณเขียนเป็น ทลีนชรล่งง เช่น อมฺมตาต อปฺปมตฺตา ภเวยฺยาถาติ โอวทิตฺวา ดูกรสองเจ้าจงสองเจ้าอย่าได้ทลีนชรล่งงค่อยน่งงเฝ้าพระบาท อย่าได้คลาศพระองค์พระพ่อเลอย (ม. คำหลวง กุมาร).

(นนซี) น. ยักษ์คู่เป็นหญิงและชาย เชื่อกันว่าทำหน้าที่เฝ้าประตูเพื่อป้องกันภัยอันตรายแก่ผู้อาศัยที่อยู่ในบ้าน โดยยักษ์หญิงยืนอยู่ที่ประตูทางซ้าย ยักษ์ชายยืนอยู่ที่ประตูทางขวา.

ก. นั่งบนห้างที่ใช้ไม้ขัดและผูกเป็นแคร่บนต้นไม้หรือบนกอไผ่เพื่อคอยเฝ้าดูหรือยิงสัตว์ที่มากินดินป่ง, นั่งโป่ง ก็ว่า.

ก. นั่งบนห้างที่ใช้ไม้ขัดและผูกเป็นแคร่บนต้นไม้หรือบนกอไผ่เพื่อคอยเฝ้าดูหรือยิงสัตว์ที่มากินดินโป่ง, นั่งป่ง ก็ว่า.

ก. เฝ้า.

นำเข้าเฝ้า เช่น เบิกตัว เบิกทูต.

น. พื้นดินที่มีเกลือสินเธาว์ผุดเกรอะกรังอยู่, ป่าหรือดินที่มีป่ง เรียกว่า ป่าป่ง ดินป่ง, เรียกผีที่เชื่อว่ามีอยู่ในที่เช่นนั้น ว่า ผีป่ง, เรียกลักษณะที่นั่งบนห้างที่ใช้ไม้ขัดและผูกเป็นแคร่บนต้นไม้หรือบนกอไผ่เพื่อคอยเฝ้าดูหรือยิงสัตว์ที่มากินดินป่ง ว่า นั่งป่ง, โป่ง ก็ว่า.

น. ชื่องูหลามชนิด Python curtus Schlegel ในวงศ์ Pythonidae ตัวอ้วนสั้นสีแดงหรือส้ม มีลายดำ เหลือง และเทา อาศัยตามโพรงไม้โพรงดินริมน้ำหรือฝังตัวในโคลนใต้วัชพืชริมฝั่งน้ำ ตามปรกติไม่ขึ้นต้นไม้ หากินตามพื้นดิน โดยการเฝ้ารอเหยื่อ กินหนู นกน้ำ พบทางภาคใต้ของประเทศไทยและมาเลเซีย ไม่มีพิษ.

พื้นดินที่มีเกลือสินเธาว์ผุดเกรอะกรังอยู่, ป่าหรือดินที่มีโป่ง เรียกว่า ป่าโป่ง ดินโป่ง, เรียกผีที่เชื่อว่ามีอยู่ในที่เช่นนั้น ว่า ผีโป่ง, เรียกลักษณะที่นั่งบนห้างที่ใช้ไม้ขัดและผูกเป็นแคร่บนต้นไม้หรือบนกอไผ่เพื่อคอยเฝ้าดูหรือยิงสัตว์ที่มากินดินโป่ง ว่า นั่งโป่ง, ป่ง ก็ว่า