*จิต*

น. ชื่อฉันท์วรรณพฤติแบบหนึ่ง กำหนดด้วย ๔ คณะ คือ น คณะ ย คณะ น คณะ ย คณะ บาทละ ๑๒ คำ หรือ ๑๒ พยางค์ (ตามแบบว่า นยสหิตานฺยา กุสุมวิจิตฺตา) ตัวอย่างว่า จะรจิตรอรรถา ปิสุณวจีขวน พิปริตญาณยล บรชนทำลาย (ชุมนุมตำรากลอน).

(ขะ-) ก. ประดับ, ตกแต่ง.

น. โครงการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงศึกษาทดลองงานทางด้านการเกษตร ภายในบริเวณสวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต ข้อมูลที่ได้จากการทดลองนำมาเป็นแบบอย่างสำหรับปฏิบัติตามหรือปรับปรุงแก้ไขในการประกอบอาชีพของราษฎร แบ่งเป็น ๒ ประเภท คือ โครงการไม่ใช่ธุรกิจ เช่น บ่อเพาะเลี้ยงปลานิล ป่าไม้สาธิต นาข้าวทดลอง และโครงการกึ่งธุรกิจ เช่น โรงงานผลิตและแปรรูปนมสดครบวงจร โรงสีข้าว.

ว. ติดใจ, เป็นที่พอใจ.

(จิด, จิดตะ-) น. ใจ, สิ่งที่มีหน้าที่รู้ คิดและนึก, (โบ เขียนว่า จิตร), ลักษณนามว่า ดวง.

น. ภาวะที่จิตไม่ค่อยรู้สึกตัว เมื่อปลุกอาจรู้สึกตัวดีขึ้น แต่ไม่รู้ตัวเต็มที่.

น. ใจ, อารมณ์ทางใจ, (ปาก) กะจิตกะใจ.

น. ภาวะของจิตที่ไม่อาจรู้สึกได้ เพราะอยู่ในส่วนลึกของจิตใจ.

(จิดตะ-, จิด-) น. ลัทธิที่เชื่อว่าจิตเท่านั้นเป็นความแท้จริงขั้นสูงสุด วัตถุทั้งหลายเป็นเพียงสิ่งที่จิตคิดขึ้น.

(จิดตะ-, จิด-) น. วิธีรักษาผู้ป่วยหรือผู้มีปัญหาทางด้านจิตใจด้วยวิธีที่จิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาสนทนากับผู้ที่มารับการรักษา เพื่อให้ทราบถึงสาเหตุของโรคหรือปัญหาแล้วหาทางแก้ไข.

(จิดตะ-) น. แพทย์ผู้รักษาโรคทางจิตใจ ซึ่งมีอาการแสดงความรู้สึก ความคิด อารมณ์ หรือพฤติกรรมที่ผิดปรกติ.

(จิดตะ-) น. ลักษณะทั่วไปของจิตที่แสดงให้เห็นเด่นชัด, บางทีใช้หมายถึงวิสัยสามารถของจิต.

น. ความคิด ความรู้สึก และแรงผลักดัน ซึ่งถูกกดเก็บไว้ภายในจิตใจโดยไม่รู้ตัว แม้จะพยายามนึกอย่างไรก็นึกไม่ออก.

(จิดตะ-, จิด-) น. วิชาว่าด้วยจิต, วิทยาศาสตร์แขนงหนึ่งว่าด้วยปรากฏการณ์ พฤติกรรม และกระบวนการของจิต.

(จิดตะ-, จิด-) ว. ที่มีอยู่ในจิต, ที่เกี่ยวกับจิต, ที่จิตคิดขึ้นเองโดยไม่อาศัยวัตถุภายนอก, ตรงข้ามกับ วัตถุวิสัย

เรียกการสอบแบบที่ให้ผู้ตอบแสดงความคิดเห็น ว่า การสอบแบบจิตวิสัย, อัตนัย ก็ว่า.

(จิดตะเวดชะ-) น. วิชาแพทย์แขนงหนึ่งที่เกี่ยวกับการศึกษาการตรวจรักษาและป้องกันโรคของจิตใจ เช่น โรคประสาท โรคจิต.

น. ภาวะที่จิตตื่นและรู้ตัวสามารถตอบสนองต่อสิ่งเร้าจากประสาทสัมผัสทั้ง ๕ คือ รูป เสียง กลิ่น รส และสิ่งที่สัมผัสได้ด้วยกาย.

(จิดตะ-) น. เชิงตะกอน ราชาศัพท์ว่า พระจิตกาธาน.

(จิดตะ-) น. จิต.

น. การอบรมจิต.

น. ความหมดจดของจิต คือหมดจดจากกิเลส.

น. การพิจารณาจิตเป็นอารมณ์เป็นข้อ ๑ ในสติปัฏฐาน ๔.

(จิด, จิดตฺระ-) น. การวาดเขียน, การระบายสี, ลวดลาย.

(จิด, จิดตฺระ-) ว. งดงาม, สดใส, ที่เขียนงดงาม.

น. ช่างวาดเขียน, ช่างวาดภาพ.

น. ศิลปะประเภทหนึ่งในทัศนศิลป์เกี่ยวกับการเขียนภาพวาดภาพ, รูปภาพที่เขียนหรือวาดขึ้น.

น. ชื่อฉันท์ในวรรณพฤติ.

น. ชื่อกาพย์ชนิดหนึ่ง, คู่กับ มหาจิตรลดา.

น. รูปภาพลายเส้น.

(จิด) น. จิต, ใจ.

(จิดตฺระ-) น. เดือนอันมีพระจันทร์เพ็ญเสวยฤกษ์จิตรา เรียกว่า จิตรมาส คือ เดือน ๕ ตกในราวเดือนเมษายน.

(จิดตฺระ-) น. เต่า.

ดูใน จิตร ๑, จิตร- ๑.

(จิดตฺระ-) น. เครือเถาชนิดหนึ่ง.

น. ชื่อสวนของพระอินทร์ ๑ ใน ๔ แห่ง ได้แก่ นันทวัน ปารุสกวัน จิตรลดาวัน และมิสกวัน.

(จิดตฺระ, จิดตฺรา) น. ดาวฤกษ์ที่ ๑๔ มี ๑ ดวง เห็นเป็นรูปต่อมนํ้าหรือไต้ไฟ เช่น จิตราก็ปรากฏดำบล เสถียรที่สิบสี่หมาย (สรรพสิทธิ์), ดาวต่อมนํ้า ดาวไต้ไฟ ดาวตาจระเข้ หรือ ดาวเสือ ก็เรียก.

น. เรียกห้องเก็บศพของโรงพยาบาล ว่า ห้องดับจิต.

ว. ต่างคนก็ต่างความคิด.

น. จิตประกอบด้วยความเป็นขโมย, จิตคิดขโมย.

(ทุดถะจิด) น. จิตที่คิดประทุษร้าย.

น. ชื่อไม้เถาอิงอาศัยชนิด Hoya parasitica (Roxb.) Wall. ex Traill ในวงศ์ Asclepiadaceae ใบรี หนา ดอกสีขาวกลางดอกสีม่วง กลิ่นหอม ทุกส่วนมียางขาวคล้ายน้ำนม, นมตำเรีย หรือ นมตำเลีย ก็เรียก.

ชื่อไม้เถา ๒ ชนิด ในสกุล Trichosanthes วงศ์ Cucurbitaceae ชนิด T. anguina L. , บวบงู ก็เรียก, ชนิด T. cucumerina L. ผลมีรสขม ใช้ทำยาได้, บวบขม ก็เรียก.

ว. ต่างจิตต่างใจ, ต่างคนต่างความคิด.

น. ชื่อโรคลมชนิดหนึ่ง มักกำเริบขึ้นเป็นครั้งคราว มีอาการหงุดหงิด จิตฟุ้งซ่าน.

น. อารมณ์และความรู้สึกของบุคคลที่เก็บกดสะสมไว้ในจิตใต้สำนึกมาตั้งแต่ในวัยเด็ก ปมจิตนี้จะทำให้บุคคลผู้นั้นแสดงออกในด้านความคิด ความรู้สึก และการกระทำในลักษณะที่ซํ้ากันจนเกิดเป็นอุปนิสัยประจำตัว.

(ปฺระทุดถะจิด) น. จิตร้าย, จิตโกรธ.

(ปฺระทุดตะจิด, ปฺระทุดถะจิด) น. จิตร้าย, จิตโกรธ.