*รอด*

(กฺรอด) ว. เซียวลง เช่น ผอมกรอด

เสียงดังอย่างเสียงกัดฟัน.

(กฺรอด) ก. บรรเลงดนตรีประเภทเครื่องตีดำเนินทำนอง โดยวิธีบังคับหรือห้ามเสียงในช่วงท้ายให้สั้นลง มักใช้ในการตีระนาด ฆ้องวง และกรับเสภา.

(-หฺรอด) ดู ปรอด.

(-หฺรอด) ดู ปรอด.

ก. ยอมเสียสละแม้แต่ของจำเป็นที่ตนมีอยู่ เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว้, ทำให้สำเร็จลุล่วงไป เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว้.

ว. มีความรู้มากแต่ไม่รู้จักใช้ความรู้ให้เป็นประโยชน์.

ว. เป็นอยู่อย่างนั้นจนถึงบัดนี้.

ว. ถึงจุดหมายปลายทาง, พ้นอันตราย, ผ่านอุปสรรคมาได้.

(ปะหฺรอด) น. ชื่อนกขนาดเล็กหลายชนิด ในวงศ์ Pycnonotidae สีเหลืองหม่น บางชนิดสีออกดำ ทำรังรูปถ้วยตามต้นไม้ กินผลไม้และแมลง เช่น ปรอดสวน ( Pycnonotus blanfordiJerdon) ปรอดทอง [ P. atriceps (Temminck) ] ปรอดหัวโขน [ P. jocosus (Linn.) ], กรอด ก็เรียก, บางทีเขียนเป็น กระหรอด หรือ กะหรอด.

(ปฺรอด) ว. เสียงดังเช่นนั้น เช่น ขี้ปรอด ๆ.

(พฺรอด) ว. เสียงดังอย่างเสียงของเหลวปนกับลมไหลออกจากช่องเล็ก ๆ หรือขึ้นมาจากเลนตม.

(พฺรอด) น. เรียกดินเลนที่ฟูดโป่งขึ้นมา เช่น พรอดปลาไหล คือดินที่โป่งขึ้นมาซึ่งเป็นที่มีปลาไหล, ฟอด ก็ว่า.

น. ชื่อแหวนชนิดหนึ่ง ถักด้วยผ้ายันต์หรือด้ายดิบเป็นต้น ใช้เป็นเครื่องราง.

น. ไม้ที่สอดรูเสาทั้งคู่สำหรับรับกระดานพื้นเรือน.

ก. พ้นไป, ปลอดจาก, เช่น รอดอันตราย, บางทีหมายความว่า ผ่านพ้นภัยอันตรายหรือสิ่งที่ไม่พึงปรารถนามาได้ เช่น เครื่องบินตกรอดมาได้ รอดจากถูกครูตี.

ว. ถึงจุดหมายปลายทาง เช่น ไปรอด, ถึง เช่น ตลอดรอดฝั่ง.

ก. เอาชีวิตรอด, ไม่เสียชีวิต, เช่น ไปรบคราวนี้รอดชีวิตมาได้.

ก. เอาตัวรอด.

ก. ผ่านพ้นความตายมาได้, เอาชีวิตรอดมาได้.

ก. พ้นอันตรายมาได้อย่างหวุดหวิด.

ก. หลงหูหลงตาไป.

น. ชื่อพระเครื่องชนิดหนึ่งของลำพูน เรียกว่า พระรอด.

ก. เสร็จสิ้นกันที เช่น เรื่องนี้จะว่าอย่างไรก็ว่ากัน จะได้รู้แล้วรู้รอดไปเสียที.

(หฺย็องกฺรอด) ว. ซูบผอมมีท่าทางคล้ายคนอิดโรย.

ก. รักษาตัวให้พ้นจากความยากลำบาก, หลบหลีกปัญหายุ่งยากไปได้.

แทบดำรงตนไปไม่รอด เช่น จนกรอบ.

ก. ในที่สุดก็ต้องหวนกลับมาอยู่กับครอบครัวตามเดิม (ใช้แก่สามี) เช่น เขาไปไหนไม่รอด ต้องกลับมาตายรัง.

โดยปริยายหมายความว่า พลิกแพลงเอาตัวรอด, จับไม่ติด, เช่น คนคนนี้กลิ้งได้รอบตัว.

ก. กัมบน, หวั่นไหว, เช่น ปางน้นนไกรโกรมธาตุ เอาดอยราชเมรู แลนนทพนชูเปนเซรอด ก็เกอดพิการกำบน (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์).

ก. ช่วยให้รอดปลอดภัย.

(เกฺรียด) ว. เสียงเขียดร้อง เช่น เสียงกรอดเกรียดเขียดกบเข้าขบเคี้ยว (นิ. เพชร).

ว. พอให้พ้น ๆ ไป, พอเอาตัวรอด, เช่น ทำอย่างขอไปที.

น. รอดเรือน.

สึกกร่อน เช่น รูกลอนคราก รูรอดคราก

(-แคฺล้ว) ก. รอดไป, พ้นไป, แคล้วคลาด ก็ว่า.

น. เครื่องเรือนที่ยึดเสาและรองตง ทำด้วยไม้เป็นต้น, ไม้ทำอย่างรอดสำหรับรองรับของหนัก เช่น คานเรือ

(แคฺล้ว) ก. รอดไป, พ้นไป, มักใช้ในความปฏิเสธ เช่น เป็นเนื้อคู่กันแล้วไม่แคล้วกัน ไม่แคล้วไม้เรียว.

ก. รอดไป, พ้นไป, คลาดแคล้ว ก็ว่า.

ว. เสียงขบฟันกรอด ๆ, ทำอาการเกรี้ยวกราด, เช่น ขบฟันขึงเขียว จะกรัจจะกราจคึกคาม (สุธนู), เขียนเป็น จะกรัดจะกราด ก็มี.

เรียกเสาเรือนเครื่องสับที่ตั้งอยู่บนหลังรอดตรงกึ่งกลางความยาวของตัวรอดขึ้นไปรับอกไก่ ว่า เสาดั้ง, เรียกเสาที่ตั้งบนขื่อสำหรับรับอกไก่ ว่า ดั้งแขวน

ว. ที่รอดตายมาได้ทั้ง ๆ ที่น่าจะตาย.

น. ช่วงความสูงของเรือนไทยตั้งแต่หลังรอดขึ้นไปจนถึงใต้ขื่อ.

น. ช่วงความสูงของเรือนไทยตั้งแต่พื้นดินขึ้นไปจนถึงใต้รอด.

น. เสาขนาดสั้น มักใช้ไม้ไผ่ปักขึ้นสำหรับรับรอดในเรือนเครื่องผูก, ส่วนบนของฐานรากที่รองรับโครงสิ่งก่อสร้าง, เสาตอม่อ ก็ว่า

ก. พยายามป่ายปีนไป, พยายามทุกทางเพื่อช่วยเหลือตนเองให้รอดพ้นจากความยากลำบากหรือเพื่อให้ประสบความสำเร็จ, เช่น ตะเกียกตะกายว่ายน้ำเข้าหาฝั่ง ตะเกียกตะกายเรียนจนจบปริญญาโท.

เอาตัวรอดแต่ผู้เดียว.

ว. ต่างคนต่างเอาตัวรอดหรือรับผิดชอบตัวเอง เช่น นักพนันพอเห็นตำรวจมาก็วิ่งตัวใครตัวมัน อาหารมื้อเย็นวันนี้ตัวใครตัวมันนะ, ไม่เกี่ยวข้องหรือช่วยเหลือกัน เช่น สังคมเมืองหลวงอยู่กันอย่างตัวใครตัวมัน.