*ร้อย*

(กฺร่อย) ว. ไม่จืดสนิทหรือไม่หวานสนิท เพราะมีรสเค็มเจือ, โดยปริยายหมายความว่า หมดรสสนุกหรือหมดความครึกครื้น เช่น การแสดงที่ไม่สนุกทำให้คนดูรู้สึกกร่อย.

ว. จ้อย, น้อย ๆ, เล็กนิด.

ดู สร้อย ๒.

น. หน่วยทหารที่ประกอบด้วยทหาร ๔ หมวด มีผู้บังคับกองร้อยเป็นผู้บังคับบัญชา.

น. คำหรือวลีที่ใช้ลงท้ายวรรค ท้ายบาท หรือท้ายบทร้อยกรอง เพื่อความไพเราะของเสียงและความหมาย หรือเพื่อแสดงว่าจบตอน เช่น นาเฮย ฤๅ บารนี แก่แม่นา โสตถิ์เทอญ.

น. ชื่อไม้เถาชนิด Combretum apetalumWall. ex Kurz ในวงศ์ Combretaceae ใบรูปไข่ เรียงตรงข้าม ดอกเล็กมาก ออกเป็นช่อ.

น. ชื่อกลอนแบบหนึ่ง บทหนึ่งมี ๔ คำกลอน วรรคที่ ๑ มี ๔ คำ มี เอ๋ย เป็นคำที่ ๒ และจบบทด้วยคำว่า เอย เช่น แมวเอ๋ยแมวเหมียว...คอยดูอย่างไว้ใส่ใจเอย, บทดอกสร้อย ก็ว่า.

ว. เป็นดวง ๆ จุด ๆ ทั่วไป, โดยปริยายหมายความว่า มีมลทิน, มัวหมอง, ไม่บริสุทธิ์, เช่น มีศีลด่างพร้อย.

(ถะหฺนิมส้อย) ว. หนักไม่เอาเบาไม่สู้, เปราะบาง, ไม่หนักแน่น, (ใช้เป็นคำตำหนิ) เช่น โดนว่านิดหน่อยก็ร้องไห้ ทำเป็นแม่ถนิมสร้อยไปได้, สนิมสร้อย ก็ว่า.

น. ชื่อกลอนแบบหนึ่ง บทหนึ่งมี ๔ คำกลอน วรรคที่ ๑ มี ๔ คำ มี เอ๋ย เป็นคำที่ ๒ และจบบทด้วยคำว่า เอย เช่น แมวเอ๋ยแมวเหมียว...คอยดูอย่างไว้ใส่ใจเอย, ดอกสร้อย ก็ว่า.

ว. บ้ามากมายหลายประเภท.

น. ชื่อกลบทอย่างหนึ่ง.

น. ชื่อฝีชนิดหนึ่งเกิดขึ้นบริเวณลำคอ เป็นเม็ดเรียงกันรอบคอ.

ก. แปลเอาความโดยยกศัพท์บาลีมาคั่นไว้.

น. ชื่อฝีชนิดหนึ่ง เกิดขึ้นบริเวณลำคอ เป็นเม็ดเรียงกันรอบคอ.

(พฺร่อย) ว. ครํ่าคร่า, แก่ครํ่า.

(พฺร้อย) ว. ประไปทั่ว, ลายกระเป็นจุดประปราย, วาว, พราย, เช่น ลายพร้อย ด่างพร้อย.

น. นางผู้เป็นที่รักยิ่ง.

ก. ค่อยหมดไป, กร่อนไป, เช่น คมมีดร่อย.

ก. ค่อยหมดไป, หมดไปสิ้นไปทีละน้อย, เช่น เงินทองร่อยหรอ.

ว. จำนวนนับ ๑๐ สิบหนเป็นหนึ่งร้อย (๑๐๐).

น. จำนวนเงิน ๘, ๐๐๐ บาท ซึ่งถือว่าเป็นจำนวนมากในสมัยหนึ่ง, โดยปริยายหมายถึงลูกสาวที่พ่อแม่สงวนอย่างมีค่าเท่ากับเงิน ๑๐๐ ชั่ง.

ว. หมดทั้งสิ้น, มีเท่าไรก็หมด.

ว. จำนวนมากมายหลายอย่างต่างชนิด.

น. ต่อร้อย, จำนวนส่วนในร้อยส่วน, เช่น ร้อยละ ๑๐ คือ ๑๐ ต่อ ๑๐๐ หรือ ๑๐ ส่วนใน ๑๐๐ ส่วน.

ว. อาการที่พูดกลับกลอกตลบตะแลง.

ว. โยกโย้ไปต่าง ๆ นานา.

ว. ร้อยกับหนึ่ง (๑๐๑)

เป็นจำนวนมากตั้งร้อย เช่น ร้อยเอ็ดพระนคร.

ว. ทั่วทุกแห่งหน.

ก. สอด, สอดด้วยด้ายเป็นต้น, เช่น ร้อยดอกไม้ ร้อยพวงมาลัย ร้อยสตางค์แดง ร้อยเชือกผูกรองเท้า.

ก. สอดผูกให้ติดต่อกัน, ร้อย ถัก และเย็บงานประเภทประณีตศิลป์เช่นดอกไม้ให้เป็นรูปต่าง ๆ, เช่น ร้อยกรองข่ายคลุมไตร ร้อยกรองสไบ

ตรวจชำระให้ถูกต้อง, สังคายนา, ในคำว่า ร้อยกรองพระธรรมวินัย

แต่งหนังสือดีให้มีความไพเราะ, เรียบเรียงถ้อยคำให้เป็นระเบียบตามบัญญัติแห่งฉันทลักษณ์.

น. คำประพันธ์, ถ้อยคำที่เรียบเรียงให้เป็นระเบียบตามบัญญัติแห่งฉันทลักษณ์.

น. ความเรียงที่สละสลวยไพเราะเหมาะเจาะด้วยเสียงและความหมาย เช่น ปฐมสมโพธิกถา, งานเขียนทั่ว ๆ ไปที่ไม่ใช่ร้อยกรอง.

น. เอ็นเหนือส้นเท้า.

น. ยศทหารบกหรือตำรวจชั้นสัญญาบัตรชั้นต้น ตํ่ากว่านายพันหรือนายพันตำรวจ เช่น นายร้อย ร้อยตรี ร้อยตำรวจโท.

ดูใน ร้อย ๑.

น. ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง.

น. ชื่อกล้วยชนิด Musa (AAB group) “Kluai Roiwi” ในวงศ์ Musaceae ออกเครือเป็นหวีมาก ปลูกเป็นไม้ประดับ, กล้วยงวงช้าง ก็เรียก.

น. ชื่อลายอย่างหนึ่ง ผูกเป็นลายกระจังตาอ้อยเรียงซ้อนเนื่องกันไปเป็นแถวยาว, เรียกสร้อยอ่อนประดับข้อมือ ทำด้วยทองลงยา มักผูกเป็นลายกระจังตาอ้อย บางทีก็ประดับพลอยด้วย ว่า สร้อยรักร้อย.

ว. สุภาพ เช่น พูดจาเรียบร้อย กิริยามารยาทเรียบร้อย

เป็นระเบียบ เช่น จัดห้องเรียบร้อย, มีระเบียบ เช่น ทำงานเรียบร้อย, ประณีต เช่น เย็บผ้าเรียบร้อย

เสร็จ เช่น กินข้าวมาเรียบร้อยแล้ว

สงบราบคาบ เช่น สถานการณ์บ้านเมืองเรียบร้อย.

ก. แอบร้องไห้.

ว. เป็นจุด เป็นประ เป็นดวง เป็นเส้นไปทั่วบริเวณ เช่น หน้าลายพร้อย ประแป้งลายพร้อย สักหลังลายพร้อย.