*ระมัดระวัง*

ว. ประหยัด, ไม่สุรุ่ยสุร่าย, เช่น ใช้จ่ายอย่างระมัดระวัง.

ก. กระทำความผิดมิใช่โดยเจตนา แต่กระทำโดยปราศจากความระมัดระวังซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนั้นจักต้องมีตามวิสัยและพฤติการณ์ และผู้กระทำอาจใช้ความระมัดระวังเช่นว่านั้นได้ แต่หาได้ใช้ให้เพียงพอไม่.

(-ผฺลี-ผฺลาม) ว. รีบร้อนเกินไปโดยไม่ระมัดระวังหรือไม่ถูกกาลเทศะ.

(-แหฺม่) ก. เขม็ดแขม่, ใช้จ่ายอย่างระมัดระวังเพราะเกรงว่าจะไม่พอใช้.

ว. พูดเสียงดังเอะอะและไม่ระมัดระวังวาจาหรือท่าทาง, มีกิริยาท่าทางหรือแต่งตัวรุงรังไม่เรียบร้อย.

น. การที่จะพูดหรือทำอะไร ให้ระมัดระวัง แม้จะเป็นความลับเพียงไรก็อาจมีคนล่วงรู้ได้.

(ขะเหฺม็ดขะแหฺม่) ก. กระเหม็ดกระแหม่, ใช้จ่ายอย่างระมัดระวังเพราะเกรงว่าจะไม่พอใช้.

น. ของที่ต้องระมัดระวังทะนุถนอมอย่างยิ่ง.

ว. ใช้นำหน้ากริยาหมายความว่า ไม่รีบร้อน, อย่างระมัดระวัง, ช้า ๆ, เช่น ค่อยคิด ค่อยทำ ค่อย ๆ เดิน.

ว. กิริยาที่กระทำไปโดยไม่ระมัดระวังหรือไม่ถูกกาลเทศะ เช่น เดินซุ่มซ่ามชนสิ่งของจนเสียหาย ซุ่มซ่ามเข้าไปในห้องที่กำลังประชุม.

ก. มีความรอบคอบระมัดระวัง (มักใช้ในความปฏิเสธ) เช่น เขาเดินไม่ดูตาม้าตาเรือเลยถูกรถชน.

เดินไปด้วยความระมัดระวัง เช่น ไต่กันสาด ไต่ลวด, ขึ้นลงในที่สูงด้วยความระมัดระวัง เช่น ไต่เสากระโดง ไต่เขา, โดยปริยายหมายถึงอาการที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ขี่รถมอเตอร์ไซค์ไต่ถัง.

(ถะหฺนอม) ก. คอยระวังประคับประคองไว้ให้ดี เช่น ถนอมนํ้าใจ, ใช้อย่างระมัดระวังเพื่อไม่ให้เสียหรือหมดเร็ว เช่น ถนอมของกินของใช้ ถนอมแรง, เก็บไว้อย่างดี เช่น ถนอมเอาไว้ก่อน, สนอม ก็ว่า.

(ถะเหฺลือกถะหฺลน) ว. ลุกลน, ลนลาน, รีบร้อนจนขาดความระมัดระวัง, ถลีถลำ ก็ว่า.

ว. ถลำถลาก, พลั้ง ๆ พลาด ๆ, ไม่ระมัดระวัง.

ว. อาการที่ทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างพรวดพราดโดยไม่ถูกกาลเทศะหรืออย่างไม่ระมัดระวัง เช่น เดินทะเล่อทะล่าเข้าไปในที่ประชุม วิ่งทะเล่อทะล่าออกไปที่ถนนเลยถูกรถชน.

ก. รี่เข้าใส่โดยไม่ระมัดระวัง เช่น ทื่อเข้าใส่.

(บัน-) ก. ตั้งใจทำ เช่น บรรจงเขียน, ทำโดยระมัดระวัง เช่น มีน้อยใช้น้อยค่อยบรรจง.

ก. ทำเบา ๆ หรือค่อย ๆ ด้วยความระมัดระวัง, ทำไม่ให้หนักมือหรือรุนแรง เช่น เบามือหน่อย อย่าตีแรงนัก

ก. พยุงให้ทรงตัวอยู่ เช่น ประคองตัวเอง, ช่วยพยุงไม่ให้เซไม่ให้ล้มเป็นต้น เช่น ประคองคนเจ็บให้ลุก ประคองคนแก่เดิน, ระมัดระวังไม่ให้หกหรือพลั้งพลาด เช่น ประคองชามแกงให้ดี, โอบรัดเบา ๆ เช่น หนุ่มสาวเดินประคองกันไป

ก. คอยระมัดระวังพยุงไว้, คอยบำรุงรักษา, ทะนุถนอมอย่างดี.

(ปฺระหฺมาด) ก. ขาดความรอบคอบ, ขาดความระมัดระวังเพราะทะนงตัว, เช่น เวลาขับรถอย่าประมาท

(ปฺระหฺมาด) น. ความเลินเล่อ, การขาดความระมัดระวัง, เช่น ขับรถโดยประมาท

กระทำโดยปราศจากความระมัดระวังซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนั้นจักต้องมีตามวิสัยและพฤติการณ์ และผู้กระทำอาจใช้ความระมัดระวังเช่นว่านั้นได้ แต่หาได้ใช้ให้เพียงพอไม่.

ก. กระทำโดยปราศจากความระมัดระวังหรือละเลยในสิ่งที่ควรกระทำ.

ก. ยับยั้ง, ระมัดระวัง, เช่น ประหยัดปาก ประหยัดคำ

ว. อาการที่พูดโพล่งออกมาโดยไม่ระมัดระวังปาก หรือพูดเปิดเผยสิ่งที่ไม่สมควรออกมาโดยไม่คำนึงถึงความผิดพลาดเสียหาย

(ผฺลีผฺลาม) ว. รีบร้อนเกินไปโดยไม่ระมัดระวังหรือไม่ถูกกาลเทศะ.

(-พฺราด) ก. ลุก เดิน หรือวิ่ง เป็นต้น อย่างรวดเร็วโดยไม่ยับยั้ง เช่น พอตำรวจพรวดเข้ามา พวกขาไพ่ก็พรวดพราดออกไป, กิริยาที่ทำโดยไม่ระมัดระวังหรือไม่เรียบร้อย เช่น ทำอะไรพรวดพราด ข้าวของตกหล่นเสียหาย.

ก. พูดหรือทำอะไรโดยไม่ระมัดระวังย่อมเกิดความเสียหาย.

เลินเล่อ, สะเพร่า, ไม่ระมัดระวัง.

ก. ไม่แสดงท่าทีให้ปรากฏชัดแจ้ง เพื่อไม่ให้ผู้อื่นรู้ความคิดของตน เช่น เขาสงวนท่าทีไม่ยอมแสดงความคิดเห็นในที่ประชุม, ระมัดระวังกิริยาวาจาไม่ให้ใครดูถูก เช่น ก่อนจะทักทายใคร ควรสงวนทีท่าไว้บ้าง.

ก. พูดด้วยความระมัดระวัง, ระมัดระวังคำพูด, เช่น จะพูดจาอะไร รู้จักสงวนปากสงวนคำไว้บ้าง ผู้อื่นจะรู้ความคิด.

ก. ระมัดระวัง เช่น สำรวมกิริยามารยาท สำรวมตา สำรวมปาก, เหนี่ยวรั้ง, ครอง, เช่น สำรวมสติ.

ก. ระมัดระวังตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ.

ว. ซุ่มซ่าม, ไม่ระมัดระวังให้ดี, ไม่ดูให้ดี, เช่น เดินสุ่มสี่สุ่มห้าเลยตกบันได กินอาหารสุ่มสี่สุ่มห้าเลยท้องเสีย.

เหตุใด ๆ อันจะเกิดขึ้นก็ดี จะให้ผลพิบัติก็ดี เป็นเหตุที่ไม่อาจป้องกันได้แม้ทั้งบุคคลผู้ต้องประสบหรือใกล้จะต้องประสบเหตุนั้น จะได้จัดการระมัดระวังตามสมควรอันพึงคาดหมายได้จากบุคคลในฐานะและภาวะเช่นนั้น.