*ถาก*

ว. เป็นไปตามกรรม, สุดแต่จะเป็นไป.

ก. ฟันเอาเปลือกหรือส่วนนอกออก เช่น ถากเปลือกไม้ ถากเสา, ใช้จอบเป็นต้นดายให้เตียน เช่น ถากหญ้า ถากดิน.

ว. เฉียง ๆ, ถูกผิว ๆ, เช่น ฟันถากไป.

ก. ค่อนว่า, มีเจตนาว่าให้เจ็บใจ.

(ยะถากำ) ว. ตามบุญตามกรรม, ตามแต่จะเป็นไป.

ก. เยาะเย้ยด้วยกิริยาท่าทาง.

น. ชื่อไม้เถาชนิดหนึ่งขึ้นในป่าตํ่าตามที่นํ้าท่วม มักขึ้นปะปนกับเถากรด ซึ่งดูผาด ๆ คล้ายคลึงกัน ใบคู่ ขอบใบตอนบนที่ใกล้หรือติดกับก้านมีต่อมข้างละต่อม ผลนัยว่าแบน ๆ รูปสามเหลี่ยม ไม้ใช้ทำฟืน.

(กฺล่อม) ก. ถากแต่งให้กลมงาม เช่น กล่อมเสา กล่อมไม้

(ขฺวาน) น. เครื่องมือสำหรับตัด ฟัน ผ่า ถากไม้ ทำด้วยเหล็กมีสันหนาใหญ่, ถ้าบ้องที่หัวบิดได้ สำหรับตัดและถาก เรียกว่า ขวานโยน ขวานปูลู หรือ ขวานปุลู, ถ้าด้ามสั้น สันหนา มีบ้องยาวตามสัน เป็นเครื่องมือของช่างไม้ ใช้ตัด ถาก ฟัน เรียกว่า ขวานหมู, ถ้าด้ามยาว ใบขวานใหญ่ เรียกว่า ขวานผ่าฟืน

น. ท่อนไม้ใหญ่ที่ยังไม่ได้ถากกล่อมให้เป็นรูปที่ต้องการ

เรียกเรือชนิดที่ทำด้วยไม้ซุงทั้งต้นหรือทั้งท่อน ขุดด้านบนให้เป็นรางแล้วเบิกปากออกให้กว้าง ถากหัวและท้ายเรือให้เรียวเชิดขึ้นตามส่วน ว่า เรือขุด

น. เครื่องมือสำหรับขุด พรวน หรือถากดิน ทำด้วยเหล็กหน้าแบนกว้าง มีด้ามยาว

ก. โดนถาก ๆ เช่น โดนหมัดเช็ดหน้าไป, โดนเฉียด ๆ (ใช้แก่การเล่นบิลเลียดหรือสนุกเกอร์) เช่น แทงเช็ด.

(ถากูน) น. รูปเคารพ, เทพเจ้าที่นับถือ.

น. คนตัดไม้, ช่างไม้, ช่างถาก.

ก. ใช้มีดหรือจอบเป็นต้นถากต้นหญ้าเพื่อให้เตียน.

(-ฉก) น. ช่างถากไม้.

(ถะหฺลาก) ว. ถากไปถูกเพียงผิว ๆ เช่น ฟันถลากไป ยิงถลากไป.

ถาก, ปาด

ก. ตัด ฟัน กาน โค่น ลิด เลื่อย ผ่า ถาก ทอน ขุด ชักลากไม้ในป่า หรือนำไม้ออกจากป่าด้วยประการใด ๆ และหมายความรวมถึงการกระทำดังกล่าวกับไม้สักหรือไม้ยางที่ขึ้นอยู่ในที่ดินที่มิใช่ป่า หรือการนำไม้สักหรือไม้ยางออกจากที่ดินที่ไม้นั้น ๆ ขึ้นอยู่ด้วย.

(ปฺรนนิบัด) ก. เอาใจใส่คอยปฏิบัติรับใช้, ปรนนิบัติวัตถาก ก็ว่า.

ว. ทู่, ไม่แหลม, เช่น เสื้อคอป้าน ถากเสาเข็มให้ป้าน ๆ.

น. เรียกขวานชนิดหนึ่ง มีบ้องที่หัวบิดได้ สำหรับตัดและถาก ว่า ขวานปูลู, ปุลู หรือ โยน ก็เรียก.

ก. กระทำอย่างใดอย่างหนึ่งแก่ไม้ให้เปลี่ยนรูป ขนาด หรือสภาพ ไปจากเดิม เช่น เลื่อย ผ่า ถาก เผา.

น. ชื่อเครื่องมือสำหรับถากไม้ชนิดหนึ่ง รูปคล้ายจอบ.

น. มีดขนาดกลาง ใบมีดปลายแบนป้าน โคนแคบ ยาวประมาณ ๑ ศอก ด้ามทำด้วยไม้ยาว ๑ คืบ ใช้ถากหญ้าหรือขุดดินแทนเสียมได้, มีดเสียม หรือ พร้าเสียม ก็เรียก.

น. เรียกขวานชนิดหนึ่ง มีบ้องที่หัวบิดได้ สำหรับตัดหรือถาก ว่า ขวานโยน, ปุลู หรือ ปูลู ก็เรียก.

น. เรือชนิดที่ทำด้วยไม้ซุงทั้งต้นหรือทั้งท่อน ขุดด้านบนให้เป็นรางแล้วเบิกปากออกให้กว้าง ถากหัวและท้ายเรือให้เรียวเชิดขึ้นตามส่วน เช่น เรือมาด เรือชะล่า เรือพายม้า.

ก. เขียน สัก หรือแกะสลักตารางหรือลายเส้นเป็นตัวเลข อักขระ หรือรูปภาพลงบนแผ่นผ้า ผิวหนัง ไม้ โลหะ เป็นต้น พร้อมกับร่ายเวทมนตร์คาถากำกับ ถือว่าเป็นของขลัง.

ก. จับใส่แพแล้วปล่อยให้ลอยล่องไปในน้ำตามยถากรรม เช่น สมัยโบราณเอาคนชั่วลอยแพไป นางกากีถูกลอยแพ, โดยปริยายหมายถึง ปล่อยให้ตกอยู่ในสถานะลำบาก เช่น โรงงานขาดทุนต้องปิดกิจการ คนงานจึงถูกลอยแพ.

น. เครื่องมือรูปคล้ายจอบ สำหรับถากเรือโกลน.

น. เสาไม้เนื้ออ่อนลำขนาดย่อม ซึ่งทุบแล้วลอกเอาเปลือกออก แต่ไม่ได้ถากแต่ง ใช้ทำเสาเข็ม เสารั้ว เป็นต้น.

ก. ขนันศพเด็กทารกแรกเกิดใส่หม้อดิน เอาผ้าขาวปิดปากหม้อพร้อมกับร่ายคาถากำกับ แล้วเอาไปลอยน้ำ.

น. ชื่อขวานชนิดหนึ่ง ด้ามสั้น สันหนา ใช้ตัด ถาก และฟัน.

(อุดถากาน) ก. ลุกขึ้น.