*คล่อง*

ว. ว่องไว, สามารถทำได้รวดเร็ว, แคล่วคล่อง ก็ว่า.

ว. เคลื่อนไหวไปได้สะดวก, เป็นไปได้โดยสะดวกไม่ติดขัด.

ว. เจนปาก, ขึ้นปาก ก็ว่า.

ว. ถนัดมือ, เหมาะกับมือ, เช่น มีดเล่มนี้ใช้คล่องมือ

สะดวก, ไม่ขาดแคลน, เช่น เขามีเงินใช้คล่องมืออยู่เสมอ.

(คฺล้อง) ก. เอาของที่มีลักษณะเป็นเส้น เป็นวง หรือเป็นบ่วง คาด เกี่ยว หรือสวมสิ่งใดสิ่งหนึ่งเข้า เช่น ผ้าคล้องคอ คล้องพวงมาลัย คล้องช้าง, เอาของที่เป็นวงหรือโค้งเกี่ยวหรือเกี่ยวกัน เช่น ลูกโซ่คล้องกัน คล้องแขน, รับกัน เช่น ชื่อคล้องกัน.

ก. สัมผัสกัน, มีเสียงสระเดียวกันหรือถ้ามีตัวสะกดก็ต้องอยู่ในมาตราเดียวกัน เช่น มี-ปี จันทร์-ฉัน การ-บาน

ไม่ขัดกัน เช่น พยานให้การคล้องจองกัน.

(เคฺล่าคฺล่อง) ก. แคล่วคล่อง เช่น หลบหลีกเคล่าคล่องทำนองยุทธ (รามเกียรติ์ ร. ๒).

(แคฺล่วคฺล่อง) ว. ว่องไว, สามารถทำได้รวดเร็ว, คล่องแคล่ว ก็ว่า.

ก. พูดไม่ติดขัด เช่น สารพัดพูดคล่องเหมือนล่องนํ้า (ไกรทอง), พูดคล่องเป็นล่องนํ้า ก็ว่า.

ว. พ้อง, ประสาน, ไม่ขัดกัน, เช่น มีความเห็นสอดคล้องกัน ทำงานสอดคล้องกัน ความคิดกับการกระทำสอดคล้องกัน.

น. ความรับผิดชอบที่ผูกพันอยู่.

ก. รนหาภาระผูกพันมาใส่ตน.

ว. คล่องแคล่ว, ทะมัดทะแมง.

ว. กระปั้วกระเปี้ย, กะปลกกะเปลี้ย, เดินไม่คล่องแคล่ว (อย่างผู้รื้อไข้).

ว. แคล่วคล่องว่องไว เพราะมีกำลังวังชา, กระฉับกระเฉง, ไม่เนิบนาบ.

ว. กระบั้วกระเบี้ย, กะปลกกะเปลี้ย, ไม่คล่องแคล่ว, ไม่แข็งแรง.

น. เชือกหรือลวดหนังตีเป็นเกลียวหุ้มผ้าแดง ปรกติคล้องผูกอยู่รอบคอช้าง เมื่อตั้งสัปคับหรือกูบอย่างใดอย่างหนึ่ง ใช้ปลายทั้ง ๒ ข้างผูกสัปคับหรือกูบเพื่อรั้งมิให้เลื่อนไปทางท้ายช้างขณะเดินขึ้นที่ชัน, เขียนเป็น กระพัตร ก็มี เช่น และกระพัตรรัตคนควร (ดุษฎีสังเวย).

น. กรับชนิดหนึ่ง ทำด้วยไม้แก่นเช่นไม้ชิงชัน มี ๔ ด้าน ด้านหนึ่งโค้งสำหรับกระทบให้เกิดเสียง ยาวประมาณ ๒๐ เซนติเมตร หนาประมาณ ๕ เซนติเมตร ลบเหลี่ยมเล็กน้อยเพื่อมิให้บาดมือและให้สามารถกลิ้งตัวกระทบกันได้สะดวก ใช้ขยับประกอบในการขับเสภา โดยผู้ขับเสภาจะต้องใช้กรับ ๒ คู่ ประคองไว้ในอุ้งมือข้างละคู่ ขณะที่ขับเสภาก็ขยับกรับแต่ละคู่ให้กระทบกันให้สอดคล้องกับท่วงทำนองขับ, กรับขยับ ก็ว่า.

ว. หลบหลีกไปได้คล่องจนจับไม่ติด (มักใช้ในทางไม่ดี).

น. ชื่อกลองฝรั่งชนิดหนึ่ง มีขนาดใหญ่ ขึ้นหนัง ๒ หน้า และตีทั้ง ๒ หน้า ให้เสียงสอดสลับกัน ใช้ไม้ตีข้างละอัน การบรรเลงอาจใช้แขวนหรือวางในแนวตั้ง หรือคล้องคอตีในการบรรเลงในขบวนก็ได้.

ว. ที่แสดงหรือเล่นเป็นต้นในที่แจ้ง เช่น โขนกลางแปลง หนังกลางแปลง คล้องช้างกลางแปลง.

ว. หลบหลีกไปได้คล่องจนจับไม่ติด (มักใช้ในทางไม่ดี), กลมเป็นลูกมะนาว ก็ว่า.

น. ชื่อเงื่อนชนิดหนึ่ง ใช้สำหรับผูกเรือเพื่อคล้องกับที่ยึดหรือเสายึดเรือ เป็นเงื่อนที่แน่นแต่แก้ออกง่าย, ถ้าผูกเงื่อนชนิดทำห่วงไว้ก่อน เรียกว่า กะห่วง.

ว. อาการที่พูดคล่อง แต่ไม่จริงเป็นส่วนมาก.

ว. คล่องแคล่วว่องไวในการใช้มืออย่างแนบเนียนน่าดู เช่น เด็กคนนี้รู้จักเปิบข้าวดูกะล่อยกะหลิบ

ก. ไม่ใคร่จะมี, ฝืดเคือง, ไม่คล่อง, ไม่เป็นปรกติ.

ก. เจนปาก, คล่องปาก.

ก. ฝืด, ไม่คล่อง, เช่น ความรู้ขึ้นสนิมหมดแล้ว.

ว. สอดคล้องกัน, ไปกันได้ดี, เช่น นักเทนนิสคู่นี้เล่นเข้าขากันได้ดี.

ก. สอดคล้องไปในทางเดียวกัน, มีความเห็นอย่างเดียวกัน, เช่น ฉันเห็นคล้อยตามเขา.

(คฺลา) ก. เดิน, เคลื่อน, เช่น พาชีขี่คล่องคล้อย ควรคลา (โลกนิติ)

(คฺล่าว) ก. ไหล, หลั่งไหล, เช่น บางบ่รับคำคล้อง คล่าวน้ำตาคลอ (นิ. นรินทร์).

ก. เอาแขนคล้องกัน.

น. ไม้ลำยาวสำหรับติดเชือกบาศ ใช้ถือในเวลาคล้องช้างเรียกว่า ไม้คันจาม.

น. โครงการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานที่ดินและพระราชทรัพย์สำหรับจัดทำแปลงเกษตรผสมผสาน สนับสนุนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ตามแนวทางเกษตรทฤษฎีใหม่ เพื่อทดลองค้นคว้าหารูปแบบการประกอบอาชีพของชุมชนให้สอดคล้องกับสภาพแวดล้อม และเป็นสถานที่ฝึกอบรมการเกษตรภาคปฏิบัติให้นักศึกษาและประชาชนที่สนใจนำไปประยุกต์ใช้ เช่น โครงการพัฒนาส่วนพระองค์เขาหินซ้อน อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา โครงการพัฒนาส่วนพระองค์ชุมพร อำเภอปะทิว จังหวัดชุมพร.

ว. ชักช้า, ไม่คล่องแคล่วว่องไว.

(จะหฺราก) ก. ตรากตรำ, ทำให้ลำบาก, เช่น คล้องติดคชคลอคชทังป่าขับจากขัง แลเข้าจรลุงจรากจอง (สมุทรโฆษ).

ว. คล่อง, ไม่หยุดปาก, ในคำว่า พูดจ้อย หรือ พูดจ้อย ๆ.

ว. คล่อง, ไม่หยุดปาก, เช่น พูดจ๋อย พูดจ๋อย ๆ.

น. วิธีกำหนดดูความคล่องของลมหายใจเข้าออกว่าฤกษ์ดีหรือฤกษ์ร้าย.

ก. ผูก, คล้อง, หมายไว้, กำหนด, จำไว้, (โบ; กลอน) ประพันธ์, แต่ง, เช่น จึ่งจำนองโคลงอ้าง ถวายแด่บพิตรเจ้าช้าง (ลอ).

ก. มีความสอดคล้องหรือสนับสนุนให้น่าเชื่อ เช่น คำให้การของพยานโจทก์กับพยานจำเลยเจือสมกัน.

น. เครื่องมือสำหรับพุ้ยนํ้าให้เรือเคลื่อนไป ลักษณะคล้ายพาย แต่ด้ามยาวเรียว โคนด้ามมีที่จับเรียกว่า หมวกแจว มีหูแจวคล้องแจวเข้ากับหลักแจวซึ่งปักอยู่ที่ไม้กระดานเรียกว่า เต่า.

คล่อง, สะดวก.

คล่องแคล่ว เช่น เดินฉุย.

ก. อาการที่ทำให้เส้นเชือกหรือเส้นลวดเคลื่อนผ่านร่องของรอกเพื่อยก ลาก หรือดึงของหนักหรือคนเป็นต้น ให้สะดวกคล่องขึ้น, อาการที่ดึงสิ่งใดสิ่งหนึ่งไปแขวนไว้ เช่น ชักรอกขึ้นไปบนหิ้ง.