*อึก*

ว. อึกอัก, อาการที่พูดไม่ออก ติดกึกกักอยู่ในคอเพราะกลัวหรือประหม่าเป็นต้น, อึก ๆ อัก ๆ ก็ว่า.

น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Solanum stramonifolium Jacq. ในวงศ์ Solanaceae ต้นมีหนาม ใบและผลเป็นขน ผลกลม สุกสีเหลือง ใช้ผสมนํ้าพริกหรือแกงก็ได้.

ก. อาการที่หายใจชะงักเนื่องจากกะบังลมหดตัว และช่องสายเสียงก็ปิดตามมาทันทีทันใดในเวลาเดียวกัน

โดยปริยายหมายความว่า ชะงักงัน เช่น พอถูกถามปัญหาแทงใจดำเข้าก็สะอึกทันที.

ก. กรากเข้าใส่, พรวดเข้าใส่, เช่น เมื่อมีคนจะทำร้ายนาย ลูกน้องก็สะอึกเข้าใส่ทันที พอถูกฝ่ายหนึ่งชกก็สะอึกเข้าใส่.

ก. ร้องไห้ร่ำไรมีเสียงสะอื้นเป็นห้วง ๆ เช่น เด็กถูกตี หลังจากหยุดร้องไห้แล้วก็ยังสะอึกสะอื้นอยู่.

ว. อาการที่ร้องไห้รํ่าไรมีเสียงสะอื้นเป็นห้วง ๆ เช่น แม่ตีทีเดียว ร้องไห้สะอึกสะอื้นไปตั้งชั่วโมง.

ว. เสียงดังเช่นนั้นอย่างเสียงทุบแผ่นหลังด้วยกำปั้นหรือเสียงดื่มน้ำอย่างเร็วเป็นต้น.

น. ลักษณนามเรียกอาการกลืนของเหลวหรือเสียงทุบแผ่นหลังด้วยกำปั้นครั้งหนึ่ง ๆ เช่น ดื่มน้ำ ๓ อึก เขาถูกทุบไป ๓ อึก.

(อึกกะทึก) ว. เอ็ดอึง, อื้ออึง, ครึกโครม.

ว. อาการที่พูดไม่ออก ติดกึกกักอยู่ในคอเพราะกลัวหรือประหม่าเป็นต้น, กระอึกกระอัก หรือ อึก ๆ อัก ๆ ก็ว่า

เสียงอย่างเสียงทุบกัน

ทันทีทันใด, ปุบปับ, ไม่ทันไตร่ตรอง, ไม่บอกกล่าวเล่าแจ้ง, เช่น อึกอักก็ไป อึกอักก็ด่า, เอะอะ ก็ว่า.

ว. อาการที่พูดไม่ออก ติดกึกกักอยู่ในคอเพราะกลัวหรือประหม่าเป็นต้น, กระอึกกระอัก หรือ อึกอัก ก็ว่า.

(-เกฺริก) ว. กระเกริก, เสียงดังอึกทึก, เช่น กระเกรอกทงงท้องธรณี (สมุทรโฆษ).

ว. เสียงดังอึกทึก เช่น กระเกริ่นกระเกริกกฤษฎา (อุเทน).

ก. อึดอัด, สะอึก, เช่น กระอึดอกเซนเซน ช่วยเหน้า (กำสรวล).

(กฺรึ๊บ) ว. เสียงเกิดจากการกลืนของเหลวเช่นเหล้าอย่างรวดเร็ว, ลักษณนามเรียกการดื่มเหล้าอึกหนึ่ง ๆ ด้วยอาการอย่างนั้น เช่น ดื่มเหล้ากรึ๊บหนึ่ง ดื่มเหล้า ๒ กรึ๊บ.

(คฺรึกโคฺรม) ว. อึกทึก, อื้ออึง, ชวนให้ตื่นเต้น, เป็นที่เล่าลือกันแพร่หลาย.

(เคฺรง, -คฺรา) ว. อึกทึก, กึกก้อง, เช่น หนึ่งกล้วยออกเครือเครงครา กลางลำมายา (อภิไธยโพธิบาทว์).

(แคฺรง) ว. อึกทึก, กึกก้อง, เช่น อย่างแครงครวญ (กล่อมช้างของเก่า), สงครามแครง ฟ้งเฟือด (ม. คำหลวง วนปเวสน์).

(โคฺรงแคฺร) ว. ครื้นเครง, อึกทึก, กึกก้อง, เช่น เสียงฉะฉาวโครงแคร (สมุทรโฆษ).

กำสรด, ร้องไห้คร่ำครวญ, สะอึกสะอื้น.

ก. ส่งเสียงดัง, อึกทึก, เช่น อันจาวจำเรียงเสียงฉันท์ (สมุทรโฆษ).

อึกทึก, อึง.

ว. เสียงดังเอะอะอึกทึก เช่น เสียงระเบิดตูมตาม.

ว. อึงมี่, อึกทึก, เช่น จึงดำรัสตรัสชวนอนุชา ลงจากพลับพลาผายผัน พร้อมพวกกระบี่นี่นัน จรจรัลไปยังฝั่งนที (ตับเรื่องรามเกียรติ์ ตอนนางลอย).

ก. อึง, ดัง, เอ็ด, อึกทึก.

ก. มี่, อึงมี่, เอิกเกริก, แซ่, อึกทึก.

ว. อึกทึก, เสียงแซ่.

ว. อึกทึก, เอิกเกริก, เกรียวกราว.

ก. อาการที่พูดไม่ได้เร็วอย่างใจกระอึกกระอักติด ๆ ขัด ๆ เพราะเหนื่อย ตกใจ ดีใจ หรือรีบร้อน เป็นต้น.

ก. เดือดร้อนด้วยความโศก, ร้องไห้สะอึกสะอื้น.

น. ความเศร้าหมองใจและความห่วงใย, ร้องไห้สะอึกสะอื้น.

น. เสียงอึกทึกครึกโครมแสดงว่ามีความสนุกสนานร่าเริงเต็มที่, เสียงดังมาก.

ว. มีเสียงอึกทึกอย่างคนเมาเหล้า.

ก. กระโดดโลดเต้นอึกทึกครึกโครมอย่างเล่นโขน, ทำท่าและออกเสียงเอะอะด้วยความโกรธ, มักใช้เข้าคู่กับคำ ออกยักษ์ เป็น ออกยักษ์ออกโขน.

ก. กระโดดโลดเต้นอึกทึกครึกโครมอย่างเล่นโขน, ทำท่าและออกเสียงเอะอะด้วยความโกรธ.

ว. เสียงอย่างเสียงสะอึก.

ก. ดัง, เอ็ด, อึกทึก, แพร่งพราย.

ว. เอะอะ, อึกทึก.

ก. ทำเสียงอึกทึกครึกโครม, ดุด้วยเสียงดังลั่น.

ว. อึกทึกครึกโครม.

ก. อึกทึก, ทำเสียงดังโวยวาย