*ยากจน*

ว. ยากจน, เข็ญใจ, ฝืดเคือง, ในคำว่า เบียดกรอ.

ว. ยากจนเข็ญใจ.

ก. พยายามช่วยตัวเองเท่าที่จะทำได้ เช่น ยากจนก็กลิ้งเกลือกไปตามบุญตามกรรมไม่ขอพึ่งใคร, เกลือกกลิ้ง ก็ว่า.

น. การปรับปรุงเกี่ยวกับสิทธิ และการถือครองในที่ดินเพื่อเกษตรกรรม รวมตลอดถึงการจัดที่อยู่อาศัยในที่ดินเพื่อเกษตรกรรมนั้น โดยรัฐนำที่ดินของรัฐ หรือที่ดินที่รัฐจัดซื้อหรือเวนคืนมาจัดให้แก่เกษตรกรผู้ยากจน โดยรัฐให้ความช่วยเหลือในการพัฒนาอาชีพเกษตรกรรม.

ก. อัตคัด, ขัดสน, มักใช้เข้าคู่กับคำ ยากจน เป็น ยากจนข้นแค้น.

(เข็น) ว. ยาก, ยากจน, เช่น ลำบากแสนเข็ญ.

ว. ยากจนข้นแค้น.

ก. เคยทำตัวใหญ่มาแล้วทำให้เล็กลงไม่ได้ (มักใช้แก่คนที่เคยมั่งมีหรือรุ่งเรืองมาก่อน เมื่อยากจนหรือตกอับลงก็ยังทำตัวเหมือนเดิม).

ความไม่เข้าใจกันของคนที่มีความคิด ฐานะ หรืออื่น ๆ ที่แตกต่างกัน เช่น ช่องว่างระหว่างคนมั่งมีกับคนยากจน ช่องว่างระหว่างวัย.

ว. อดอยาก เช่น อดโซ ผอมโซ หิวโซ, ยากจน เช่น ผัวข้าหาปลาประสาโซ แต่จมูกไม่โหว่เหมือนผู้ดี (สังข์ทอง).

ก. พูดหรือแสดงอาการเป็นเชิงดูหมิ่นหรือเหยียดหยามผู้อื่นที่ขัดสนหรือยากจนกว่า.

ก. ลำบาก, ยากจน, ขัดสน.

น. คนที่ช่วยเหลือคนที่มีฐานะตํ่าต้อยหรือยากจน ทั้ง ๆ ที่ตนเองก็มีฐานะตํ่าต้อยหรือยากจนเหมือนกัน.

(ทะริด) ว. ยากจน, เข็ญใจ.

(ทะลิด) ว. ยากจน, เข็ญใจ, เช่น พราหมณพฤฒาเฒ่าทลิทยากยิ่งยาจก (ม. ร่ายยาว ชูชก).

(ทะลิดทก) น. คนยากจน, คนเข็ญใจ, เช่น ส่วนออเฒ่าพฤฒาทลิททก (ม. ร่ายยาว ชูชก).

สิ่งที่ให้ มักหมายถึงเงินหรือสิ่งของที่คนให้แก่คนยากจน, เป็นธรรมข้อ ๑ ในสังคหวัตถุและทศพิธราชธรรม. (ดู สังคหวัตถุและทศพิธราชธรรม).

น. ประเพณีทางศาสนาอย่างหนึ่งของจีน โดยนำอาหาร ข้าวสาร และเงินใส่กระจาดเล็ก ๆ ทิ้งให้คนยากจนแย่งกันแบบโปรยทาน ต่อมาใช้ทิ้งติ้วหรือสลากสำหรับนำไปขึ้นของแทน.

(ทุกคะตะ) ว. ยากจน, เข็ญใจ.

ก. มุ่งหวังจะสบายต้องทำงาน ถ้าเกียจคร้านจะลำบากยากจน.

จน เช่น คนยาก, นิยมใช้เข้าคู่กันเป็น ยากจน

ว. ยากจน, ขาดแคลนไปทุกสิ่งทุกอย่าง เช่น คนยากไร้.

ว. ยิ่งยวด, ไม่มีอะไรเปรียบ, เช่น ยากจนเป็นล้นพ้น พ่อแม่มีพระคุณเป็นล้นพ้น.

ก. สงวนฐานะและเกียรติยศของตนให้เหมาะให้ควร เช่น แม้จะยากจนลงก็ต้องไว้ตัวอยู่ เป็นสตรีควรไว้ตัว, ถือตัว เช่น ไว้ตัวว่าเป็นลูกเศรษฐี ไม่คบคนทั่วไป.

(สมมด, สมมด, สมมดติ-, สมมุด, สมมุดติ-) สัน. ต่างว่า, ถือเอาว่า, เช่น สมมุติว่าได้มรดกสิบล้าน จะบริจาคช่วยคนยากจน สมมุติว่าถูกสลากกินแบ่งรางวัลที่ ๑ จะไปเที่ยวรอบโลก.

ว. มากเหลือเกิน (มักใช้เกี่ยวกับความยากจน) เช่น เขาเป็นคนยากแค้นแสนเข็ญ.

ว. ยากจน, อดอยาก.

น. หมาที่ไม่มีเจ้าของ, โดยปริยายใช้เป็นสำนวนเปรียบเทียบคนที่ไม่มีสังกัด ไม่มีญาติพี่น้อง ยากจนอนาถา ไม่มีใครเหลียวแล เช่น เขาตายอย่างหมากลางถนน.

ร่วมทุกข์ร่วมสุขไม่ทอดทิ้งกัน เช่น คนคู่นี้ถึงจะยากจนอย่างไรเขาก็หอบหิ้วกันไป.

ว. ลำบากที่สุด เช่น ยากจนเหลือเข็ญ.

ว. ไม่มีที่พึ่ง, กำพร้า, ยากจน, เข็ญใจ.

(อัดตะ-) ว. ขัดสน, ฝืดเคือง, ยากจน, เช่น เขาเป็นคนอัตคัด.