*ฝี*

ก. อวดแสดงคารม.

ก. นำวัคซีนเข้าสู่ร่างกายทางผิวหนังตรงรอยที่กรีดไว้ เพื่อให้มีภูมิคุ้มกันโรคฝีดาษ.

น. โรคจำพวกหนึ่ง เป็นต่อมบวมขึ้นกลัดหนองข้างใน เรียกชื่อต่าง ๆ กันหลายชนิด เช่น ฝีคัณฑมาลา ฝีดาษ ฝีประคำร้อย, ราชาศัพท์ว่า พระยอด.

น. ฝีพิษร้ายที่ทำให้ปวดร้อน กระสับกระส่าย มีสีดำ เป็นแล้วมักตาย.

น. ชื่อฝีชนิดหนึ่งที่ขึ้นเป็นแถวตามคอ.

น. ชื่อฝีชนิดหนึ่ง มักเป็นที่บริเวณขอบทวารหนัก.

น. ชื่อโรคระบาดชนิดหนึ่ง เกิดจากเชื้อไวรัส มีอาการไข้สูงแล้วมีผื่นขึ้นดาษตามใบหน้าและลำตัว ต่อมาผื่นจะกลายเป็นตุ่ม ตุ่มใส ตุ่มหนอง และตกสะเก็ด ตามลำดับ เมื่อหายแล้วมีแผลเป็นเป็นรอยบุ๋ม, ไข้ทรพิษ ก็เรียก, โบราณเรียก ไข้หัว.

น. ฝีที่เป็นแก่คนอยู่ไฟเมื่อคลอดลูก เป็นฝีหัวเดียว มักขึ้นแถวท้อง.

น. วัณโรคที่เกิดในทรวงอกหรือในช่องท้อง.

น. ชื่อฝีชนิดหนึ่ง เกิดขึ้นบริเวณลำคอ เป็นเม็ดเรียงกันรอบคอ.

น. ชื่อฝีชนิดหนึ่ง ขึ้นตามหลังและต้นคอ มีลักษณะเหมือนฝักบัว มีหัวหลายหัว.

น. ชื่อฝีที่โคนขาหนีบเกิดจากต่อมนํ้าเหลืองได้รับการติดเชื้อกามโรคชนิด Lymphogranuloma venereum.

น. ชื่อฝีชนิดหนึ่ง เมื่อแรกขึ้นเป็นตุ่มเล็ก ๆ แล้วจึงเป็นฝี.

ใช้นำหน้าคำอื่น หมายความว่า การกระทำหรือการแสดงออกมาในบางลักษณะ.

น. ฝีเข็มของจักรเย็บผ้าที่ถี่หรือห่าง, ความเร็วของเรือที่ใช้เครื่องยนต์.

น. ฝีเท้า.

น. ความสามารถในการเดิน วิ่ง ช้าหรือเร็ว หนักหรือเบา เป็นต้น เช่น ม้าฝีเท้าดี ม้าฝีเท้าจัด คนฝีเท้าหนัก, ฝีตีน ก็ว่า.

น. คารมของผู้กล่าว, ราชาศัพท์ว่า ฝีพระโอษฐ์.

น. คนที่มีความสามารถในการพายเรือ โดยเฉพาะในการพายเรือพระที่นั่งหรือเรือแข่งเป็นต้น.

น. ความเชี่ยวชาญในการใช้มืออย่างมีศิลปะ เช่น มีฝีมือในการเย็บปักถักร้อย มีฝีมือในการปรุงอาหาร, เรียกการช่างทำด้วยมืออย่างมีศิลปะ ว่า การช่างฝีมือ, ราชาศัพท์ว่า ฝีพระหัตถ์

โดยปริยายหมายถึง ความสามารถหรือทักษะและชั้นเชิงในการปฏิบัติการใด ๆ เช่น เขามีฝีมือในการแก้ปัญหาต่าง ๆ ให้สำเร็จลุล่วงไปได้โดยรวดเร็ว.

น. ความสามารถในวิชาความรู้.

น. บริเวณระหว่างอวัยวะเพศกับทวารหนัก สำหรับหญิงมักฉีกขาดได้ง่ายเนื่องจากการคลอดบุตร.

ก. ซ้อนกันเป็นชั้น.

ก. แฝง, เร้น, ซ่อน.

น. ขวัญที่แสกหน้า ถือว่าเป็นลักษณะไม่ดีของหญิง ๑ ใน ๓ อย่าง คือ ฝีจัก ยักหล่ม ถ่มร้าย, สีจัก ก็ว่า.

น. ดู พญารากดำ.

ดู มะดูก (๑).

น. เนื้อส่วนที่เป็นขอบรอบปาก ส่วนบนเรียกว่า ริมฝีปากบน ส่วนล่างเรียกว่า ริมฝีปากล่าง มีเส้นขอบรอบที่เรียกว่า เส้นขอบริมฝีปาก.

ก. เดินหรือวิ่งให้เร็วขึ้น.

ก. เตรียมตัวพูดหรือโต้เถียงเต็มที่ เช่น ลับปากไว้คอยท่า(ไชยเชฐ), พูดจาโต้ตอบคารมบ่อย ๆ จนคล่องแคล่ว.

ว. อาการที่แสดงความสามารถในด้านศิลปะอย่างใดอย่างหนึ่งเป็นการฝากฝีมือไว้อย่างเต็มที่ เช่น ออกแบบบ้านอย่างไว้ฝีมือ วาดภาพอย่างไว้ฝีมือ.

ว. เต็มความสามารถที่มีอยู่

หมดความสามารถ

หมดฝีมือ ก็ว่า

ไม่มีใครเทียบความสามารถได้ เช่น ม่านนี้ฝีมือวันทองทำ จำได้ไม่ผิดนัยน์ตาพี่ เส้นไหมแม้นเขียนแนบเนียนดี สิ้นฝีมือแล้วแต่นางเดียว (ขุนช้างขุนแผน).

ว. เต็มที่, เต็มกำลังความสามารถที่มีอยู่, เช่น อาหารมื้อนี้เขาทำสุดฝีมือ.

ก. เถียงกัน เช่น สู้ปากเขาไม่ได้, สู้สีปาก ก็ว่า.

ว. เต็มความสามารถที่มีอยู่ เช่น งานครั้งนี้เขาทำอย่างหมดฝีมือเลย แม้แพทย์จะพยายามรักษาคนไข้จนหมดฝีมือแล้ว แต่ก็ช่วยชีวิตไว้ไม่ได้, หมดความสามารถ, สิ้นฝีมือ ก็ว่า.

ก. เป็นฝีดาษ, (โบ) ออกไข้หัว.

น. ชื่อไม้ต้นชนิดหนึ่ง ใบคล้ายพลวง รากมียางเมือก เชื่อกันว่าใช้เป็นยาดูดพิษฝีได้ เช่น กระทุทุมกระทึงทอง (สุธน).

ก. เอาไม้เส้ากระทุ้งเพื่อให้จังหวะฝีพาย สำหรับเรือในกระบวนพยุหยาตราทางชลมารค.

ก. หมุบหมิบ, อาการที่ริมฝีปากเผยอขึ้นและหุบลงโดยเร็ว, อาการของปากที่พูดอย่างไม่ออกเสียง, เช่น ทำปากกระหมุบกระหมิบ สวดมนต์กระหมุบกระหมิบ.

น. ชื่องูพิษขนาดเล็กชนิด Calloselasma rhodostoma (Boie) ในวงศ์ Viperidae ตัวยาว ๕๐-๘๐ เซนติเมตร สีน้ำตาลอมแดงลายสีนํ้าตาลเข้ม บนหลังมีลายรูปสามเหลี่ยมสีนํ้าตาลแก่เรียงสลับเยื้องกันเป็นคู่ ๆ จมูกงอน ริมฝีปากเหลือง และมีแนวสีเหลืองพาดบนลูกตาถึงมุมปาก, ตัวที่มีสีคลํ้าเรียก งูปะบุก.

ว. เกือบเท่า ๆ กัน, พอ ๆ กัน, ไล่เลี่ยกัน, เช่น ฝีมือกํ้ากึ่งกัน.

น. ฝีหัวเล็ก ๆ ซึ่งเกิดจากการอักเสบที่ต่อมขอบตา.

น. เครื่องผูกสำหรับหัดช้างให้เดินฝีเท้าเรียบ.

(เกฺลื่อน) ก. ทำให้ยุบหรือราบลง เช่น เกลื่อนที่ เกลื่อนฝี.