*หวด*

น. ชื่อไม้ต้นขนาดย่อมชนิด Lepisanthes rubiginosa (Roxb.) Leenh. ในวงศ์ Sapindaceae ผลออกเป็นช่อ สุกสีเหมือนลูกหว้า กินได้ รสหวานปะแล่ม ๆ, ปักษ์ใต้เรียก กำชำ หรือ กำซำ.

น. มีดขนาดใหญ่ รูปเพรียวยาว ด้ามงอ ๆ สำหรับหวดหญ้า, พร้าหวด ก็เรียก.

(-แหฺวด) น. เรือแจวชนิดหนึ่ง มีเก๋งรูปยาว ๆ ท้ายโตและสูง.

น. ลูกตั้งมักทำด้วยหินหรือไม้เป็นต้น เป็นรูปกลม ๆ ป้อม ๆ คล้ายผลมะหวดเรียงกันเป็นลูกกรงใช้แทนหน้าต่าง เช่น ลูกมะหวดที่ปราสาทหิน.

น. ภาชนะอย่างหนึ่งสำหรับนึ่งของ ทำด้วยดินเผา ไม้ไผ่สาน เป็นต้น.

ก. ฟาด, ตีแรง ๆ, โบย.

(แหฺวด) น. ชื่อเรือแจวชนิดหนึ่ง มีเก๋งรูปยาว ๆ ท้ายโตและสูง เรียก เรือแหวด.

(โหฺวด) น. เครื่องเปิดไอนํ้าให้มีเสียงดังเช่นนั้น.

(โหฺวด) ว. เสียงดังเช่นนั้นอย่างเสียงเปิดโหวด.

(โหฺวด) น. เครื่องดนตรีประเภทเป่าชนิดหนึ่งของภาคอีสาน.

(กฺรํ่า) ก. เอาพร้าหวดตัดหญ้าที่โทรมแล้วให้เตี้ยลง, ตร่ำ ก็ว่า.

น. ต้นมะหวด. (ดู มะหวด).

น. ต้นมะหวด. (ดู มะหวด).

(ขฺวับ, ขฺวับเขฺวียว) ว. เสียงหวดไม้เรียว.

น. ภาชนะทำด้วยไม้กลึง ไม้ไผ่สาน หวาย หรืออย่างเครื่องเขิน ส่วนบนลักษณะคล้ายถาด ส่วนล่างเป็นตีนลักษณะเป็นวงแหวนมีขนาดเล็กกว่าถาดส่วนบน โดยมีซี่ไม้ลูกมะหวดประมาณ ๖ ซี่ปักที่ตีนค้ำถาดไว้ ใช้สำหรับใส่อาหารเป็นต้น, โตก หรือ สะโตก ก็ว่า, ลักษณนามว่า ใบ หรือ ลูก.

ว. ระรัว ในคำว่า ไหวดิก ๆ สั่นดิ๊ก ๆ.

(ตฺรํ่า) ก. เอาพร้าหวดตัดหญ้าที่โทรมแล้วให้เตี้ยลง, กรํ่า ก็ว่า.

น. ภาชนะทำด้วยไม้กลึง ไม้ไผ่สาน หวาย หรืออย่างเครื่องเขิน ส่วนบนลักษณะคล้ายถาด ส่วนล่างเป็นตีนลักษณะเป็นวงแหวนมีขนาดเล็กกว่าถาดส่วนบน โดยมีซี่ไม้ลูกมะหวดประมาณ ๖ ซี่ปักที่ตีนค้ำถาดไว้ ใช้สำหรับใส่อาหารเป็นต้น, ขันโตก หรือ สะโตก ก็ว่า, ลักษณนามว่า ใบ หรือ ลูก

ก. ทำให้สุกหรือร้อนด้วยไอนํ้าร้อนในหวดหรือลังถึงเป็นต้น เช่น นึ่งข้าวเหนียว นึ่งขนม.

(พฺร้า) น. มีดขนาดใหญ่, ถ้าเป็นรูปเพรียวยาวสำหรับถือกรีดกราย เรียกว่า พร้ากราย หรือ มีดกราย ทางถิ่นปักษ์ใต้เรียกว่า พร้าโอ หรือ มีดโอ, ถ้าปลายเป็นขอมีด้ามยาวสำหรับใช้เกี่ยวตัด เรียกว่า พร้าขอ หรือ มีดขอ, ถ้าปลายงุ้ม สันหนา และด้ามสั้น เรียกว่า พร้าโต้, มีดโต้ หรือ อีโต้ ก็เรียก, ถ้าเป็นรูปเพรียวยาวด้ามงอ ๆ สำหรับหวดหญ้า เรียกว่า พร้าหวด หรือ มีดหวด, ถ้าปลายแบนโตมีคม สำหรับขุดดินได้ เรียกว่า พร้าเสียม, ถ้าปลายตัดมีรูปโค้งนิด ๆ เรียกว่า พร้าถาง.

ก. หวด, เหวี่ยง, เช่น ฟาดด้วยไม้เรียว ฟาดผ้า จระเข้ฟาดหาง