*มีอายุ*

(กฺริดา-) น. ชื่อยุคแรกของจตุรยุคตามคติของพราหมณ์ ในยุคนี้มนุษย์มีธรรมะสูงสุด คือ เต็ม ๔ ใน ๔ ส่วน และมีอายุยืนยาวที่สุด. (ส. กฤตยุค). (ดู จตุรยุค).

ว. มีอายุพ้นวัยหนุ่มสาว แต่ยังไม่แก่.

น. กุ้งก้ามกรามเพศเมีย ลำตัวและก้ามมีขนาดเล็กกว่าเพศผู้เสมอเมื่อมีอายุเท่ากัน สีอ่อนกว่ากุ้งก้ามกรามซึ่งเป็นเพศผู้ วางไข่ติดหน้าท้อง ไข่ฟักเป็นตัวอ่อนในน้ำกร่อย แล้วมาอาศัยเจริญเติบโตจนเป็นตัวเต็มวัยในน้ำจืด.

ว. มีอายุมาก เช่น แก่ไปทุกวัน ไม้แก่ เด็กคนนี้แก่กว่าเด็กคนนั้น, อยู่ในวัยชรา เช่น คนแก่ หญิงแก่, จัด เช่น เหลืองแก่ แก่เปรี้ยว แก่หวาน

ว. มีอายุมากแต่ไม่มีประโยชน์.

ว. มีอายุมากแต่ไม่มีแก่นสาร.

ว. มีอายุและมีคุณค่า, ใช้เข้าคู่กับ เฒ่าหัวเผือกหัวมัน เป็น แก่มะพร้าวห้าว เฒ่าหัวเผือกหัวมัน.

น. หญิงค่อนข้างมีอายุที่มีมารยาและเล่ห์เหลี่ยมมาก และมีกิริยาจัดจ้าน, เดิมพูดว่า กระต่ายแก่แม่ปลาช่อน.

น. ผู้หญิงหากินที่มีอายุมาก ยืนหาลูกค้าตามมุมมืด

(ขฺรัว) น. คำเรียกภิกษุที่มีอายุมาก หรือที่บวชเมื่อแก่ หรือฆราวาสผู้เฒ่า.

โดยปริยายหมายถึงหญิงโสดที่มีอายุแต่ยังไม่มีสามี.

ก. แสดงตนเพื่อลงบัญชีทหารกองเกินเมื่อมีอายุย่างเข้า ๑๘ ปี, ผู้ที่ได้ลงบัญชีทหารกองเกินแล้ว ถือว่าเป็นทหารกองเกิน.

ว. ที่มีอายุตั้งแต่ ๒๐ ปีบริบูรณ์ขึ้นไป ถือว่าอุปสมบทเป็นภิกษุได้.

น. ครูผู้สอนกุลบุตร หมายถึง สมภาร, คำใช้เรียกพระเถระผู้เป็นที่เคารพนับถือ ซึ่งมักจะมีอายุ ๕๐ ปีขึ้นไป.

(-พิดทะพอน) น. พร ๔ ประการ คือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ, ใช้ในการให้พร ขอให้มีอายุยืน มีผิวพรรณผ่องใส มีความสุขกายสุขใจ และมีกำลังแข็งแรง.

(ไชยะเพด) น. เด็กที่มีอายุแต่เดือนที่ ๑ ไป.

น. วันที่มีอายุครบ ๕ รอบนักษัตร คือ ๖๐ ปีบริบูรณ์ตามคติของจีน, เรียกการทำบุญในวันเช่นนั้นว่า ทำบุญแซยิด.

ว. แก่, มีอายุมาก, เถ้า ก็ใช้.

น. คนที่มีอายุยังน้อย. ว. ยังเล็ก

น. คำนำหน้าชื่อเด็กผู้ชายที่มีอายุตั้งแต่ ๑๕ ปีลงมา.

น. คำนำหน้าชื่อเด็กผู้หญิงที่มีอายุตั้งแต่ ๑๕ ปีลงมา.

ก. ทำพิธีเพื่อให้มีอายุยืนตามความเชื่อที่มีมาแต่โบราณ, ต่ออายุ ก็ว่า.

ก. ทำพิธีเพื่อให้มีอายุยืนตามความเชื่อที่มีมาแต่โบราณ, ต่อชะตา หรือ ต่อชาตา ก็ว่า.

ลักษณะที่สายตาคนมีอายุกลับเห็นชัดเจนขึ้น, สายตากลับ ก็เรียก.

น. หญิงม่ายที่มีอายุมาก.

น. ชายที่มีอายุ อาศัยอยู่กินที่วัด อาจถือศีลหรือไม่ก็ได้ นุ่งห่มผ้าเหลืองตามแต่จะหาได้ บางคนมีความประพฤติดี บางคนมีความประพฤติไม่เหมาะสม.

ว. แก่, มีอายุมาก, โดยมากใช้ เฒ่า.

น. ผู้ซึ่งมีอายุตั้งแต่สิบแปดปีบริบูรณ์และยังไม่ถึงสามสิบปีบริบูรณ์ ซึ่งได้ลงบัญชีทหารกองเกินเมื่อมีอายุย่างเข้าสิบแปดปี หรือผู้ซึ่งได้ลงบัญชีทหารกองเกินภายหลังอายุย่างเข้าสิบแปดปีแต่ไม่เกินสี่สิบหกปี.

ว. มีอายุยืน (ใช้แก่หญิง).

ว. มีอายุยืน (ใช้แก่ชาย).

น. ผู้ร่วมบิดาหรือมารดาเดียวกันและเกิดทีหลัง, ลูกของอาหรือของน้า, เรียกคนที่มีอายุคราวน้อง

ลักษณนามใช้นับอายุไม้จำพวกไม้ไผ่ เช่น ไม้น้องเดียว คือ ไม้ที่มีอายุ ๒ ปี ไม้ ๒ น้อง คือ ไม้ที่มีอายุ ๓ ปี.

น. คำนำหน้าชื่อหญิงที่มีอายุตั้งแต่ ๑๕ ปีบริบูรณ์ขึ้นไป และยังไม่ได้จดทะเบียนสมรส แต่หญิงซึ่งจดทะเบียนสมรสแล้วหรือหญิงซึ่งเป็นหม้าย ก็มีสิทธิใช้คำนำหน้าชื่อว่า นางสาว ได้.

น. คำนำหน้าชื่อชายที่มีอายุตั้งแต่ ๑๕ ปีบริบูรณ์ขึ้นไป

ก. มีอายุถึงกำหนดที่กฎหมายให้พ้นจากภาวะความเป็นผู้เยาว์และให้มีความสามารถใช้สิทธิตามกฎหมายทั้งปวงได้โดยสมบูรณ์ด้วยตนเอง โดยกฎหมายกำหนดให้บุคคลพ้นจากภาวะผู้เยาว์และบรรลุนิติภาวะเมื่อมีอายุ ๒๐ ปีบริบูรณ์ หรือเมื่อผู้เยาว์ทำการสมรสโดยชอบด้วยกฎหมาย.

(โบรานนะวัดถุ, โบรานวัดถุ) น. สิ่งของโบราณที่เคลื่อนที่ได้ เช่น เทวรูป ศิลาจารึก มีอายุเก่ากว่า ๑๐๐ ปีขึ้นไป

(โบรานนะสะถาน, โบรานสะถาน) น. สิ่งที่เคลื่อนที่ไม่ได้ เช่น โบสถ์ วิหาร วัง มีอายุเก่ากว่า ๑๐๐ ปีขึ้นไป

น. ใบสำคัญทหารกองหนุน ที่ผู้ว่าราชการจังหวัดพร้อมด้วยสัสดีจังหวัดหรือทางราชการออกให้แก่ทหารกองประจำการที่รับราชการเป็นทหารกองประจำการจนครบกำหนด หรือทหารกองเกินที่มีอายุครบกำหนด ปลดเป็นทหารกองหนุนแล้ว.

น. เอกสารที่นายอำเภอออกให้แก่ชายที่มีสัญชาติไทยและมีอายุย่างเข้า ๑๘ ปี ที่ไปแสดงตนเพื่อลงบัญชีทหารกองเกิน เพื่อแสดงว่าได้ไปลงบัญชีทหารกองเกินแล้ว.

น. พี่สาวของพ่อหรือแม่ หรือหญิงที่มีวัยไล่เลี่ยแต่แก่กว่าพ่อหรือแม่, คำเรียกหญิงที่ไม่รู้จักแต่มักมีอายุแก่กว่าพ่อหรือแม่.

น. คราว, รุ่น, เช่น คนมีอายุปูนพ่อปูนแม่.

ก. ร่วมประเวณีกับหญิงที่ยังไม่เคยมีประสบการณ์ในการร่วมเพศมาก่อน เดิมเป็นประเพณีของชาวเขาบางเผ่า เช่น อีก้อ เมื่อเด็กหญิงมีอายุย่างเข้าสู่วัยสาวต้องไปศึกษาเรื่องกามกิจโดยร่วมประเวณีเป็นครั้งแรกกับผู้ที่ชุมชนในเผ่านั้นคัดเลือกให้ทำหน้าที่นี้.

ว. มีอายุแล้ว หมายถึง คนที่มีผมหงอกบ้างแล้ว เช่น เขาเป็นคนผมสองสีแล้ว.

น. คนมีอายุแล้ว (มักใช้พูดในเชิงกระทบกระเทียบ) เช่น ผมสองสีแล้วยังทำเป็นเด็ก ผมสองสีแล้วยังพูดจาเชื่อถือไม่ได้, สองผม ก็ว่า.

น. คนที่มีอายุน้อย, ผู้ที่ถือกันว่ามีสถานภาพด้อยกว่า, คนที่อยู่ใต้บังคับบัญชา.

น. ผู้มีอายุมาก เช่น โตจนเป็นผู้หลักผู้ใหญ่แล้วยังทำตัวเหลวไหล, ผู้ที่เป็นหัวหน้าในการงาน, บุคคลชั้นผู้บังคับบัญชา เช่น งานนี้มีผู้หลักผู้ใหญ่มากันมาก

น. คนที่มีอายุมาก, บุคคลที่มีอายุครบ ๑๘ ปีบริบูรณ์แล้ว, คนที่เป็นหัวหน้าในการงาน, บุคคลชั้นผู้บังคับบัญชา.

ลักษณนามใช้นับอายุ หมายความว่า รอบปี, ขวบปี, เช่น ควาย ๓ ฝน คือ ควายที่มีอายุ ๓ ปี เขาผ่านร้อนผ่านหนาวมา ๑๘ ฝน.