*นาค*

น. ชื่อลายมีรูปเป็นครึ่งวงกลมซ้อนกันคล้ายเกล็ดปลา.

ก. กล่าวตอบในเวลาที่พระคู่สวดสวดถามคุณสมบัติและโรคต้องห้ามเป็นภาษาบาลีในที่ประชุมสงฆ์ แล้วนาคผู้ขอบวชเป็นภิกษุตอบรับหรือปฏิเสธเป็นภาษาบาลีเช่นกัน.

(คะมะนาคม, คมมะนาคม) น. การติดต่อไปมาถึงกัน, การสื่อสาร

ชื่อกระทรวงที่มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับการคมนาคม การขนส่ง การพาณิชยนาวี การสื่อสาร และการอุตุนิยมวิทยา.

ดู คมน-, คมน์.

น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์เชษฐา มี ๑๔ ดวง, ดาวงาช้าง ดาวช้างใหญ่ ดาวแพะ หรือ ดาวเชฏฐะ ก็เรียก.

น. กุลบุตรที่บวชเป็นสามเณรต่อท้ายพิธีบวชพระ.

(-นากคะ-) น. ต้นไม้ชนิดหนึ่งเป็นเถามีเกล็ดคล้ายกับเกล็ดงู สำหรับใช้ทำยา.

น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Rotula aquatica Lour. ในวงศ์ Boraginaceae ขึ้นเป็นกอตามซอกหินริมลำธาร กิ่งเรียวกลมเหนียวมาก.

(เทวะนาคะรี) น. อักษรที่ใช้สำหรับเขียนภาษาสันสกฤต.

(-คะมะ-, -คมมะ-) น. การส่ง การกระจาย หรือการรับภาพ เครื่องหมาย สัญญาณ ข้อเขียน เสียง หรือการทำให้เข้าใจด้วยวิธีใด ๆ โดยอาศัยระบบสาย วิทยุสื่อสาร หรือระบบแม่เหล็กไฟฟ้าอื่น ๆ.

น. กิจการที่รับฝากเงินเป็นการทั่วไปและประกอบธุรกิจเกี่ยวกับการเงินอื่น ๆ. (ป. ธน + อคาร).

น. ธนาคารที่ได้รับอนุญาตให้ประกอบธุรกิจประเภทรับฝากเงินที่ต้องจ่ายคืนเมื่อทวงถามหรือเมื่อสิ้นระยะเวลาอันกำหนดไว้ และใช้ประโยชน์เงินนั้นในทางหนึ่งหรือหลายทาง เช่น ให้สินเชื่อ.

น. ธนาคารพาณิชย์ที่ได้รับอนุญาตให้ประกอบธุรกิจเกี่ยวกับปัจจัยชำระเงินต่างประเทศ.

น. สถานที่เก็บรักษาเลือดไว้เพื่อบริการแก่ผู้ป่วย, คลังเลือด ก็ว่า.

น. คำสามัญเรียกธนาคารระหว่างประเทศเพื่อการบูรณะและการพัฒนา ซึ่งทำหน้าที่ให้กู้ยืมเงินแก่ประเทศที่เป็นสมาชิกของธนาคาร เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจในประเทศของตนและให้ความช่วยเหลือทางวิชาการ ธนาคารนี้ไม่รับฝากเงิน.

น. ธนาคารกลางที่มีวัตถุประสงค์ในการดำเนินภารกิจอันพึงเป็นงานของธนาคารกลาง เพื่อดำรงไว้ซึ่งเสถียรภาพทางการเงินและเสถียรภาพของระบบสถาบันการเงินและระบบการชำระเงิน, (ปาก) ธนาคารชาติ หรือ แบงก์ชาติ.

น. ธนาคารที่รัฐบาลจัดตั้งขึ้นเพื่อรับฝากเงินออมสินเป็นสำคัญ.

น. การมาแห่งกำไร, กำไร.

ดู ธน, ธน-.

ดู ธน, ธน-.

ดู ธน, ธน-.

ดู ธน, ธน-.

ดู ธน, ธน-.

ดู ธน, ธน-.

ดู ธน, ธน-.

น. นาที่ได้ทำมาแล้วนาน เป็นนาดี ทำแล้วไม่ใคร่เสีย.

(นาก, นากคะ-) น. งูใหญ่มีหงอน เป็นสัตว์ในนิยาย.

น. ชื่อเพลงไทย อัตรา ๒ ชั้น หน้าทับปรบไก่

ชื่อเพลงไทยประเภทเพลงเถา.

(นากบอริพัน) น. ชื่อกลอนกลบทแบบหนึ่ง กำหนดให้ ๒ คำต้นของวรรคต่อไปซ้ำกับ ๒ คำสุดท้ายของวรรคหน้า โดยให้สลับคำกัน เช่น พระปิตุรงค์ฟังบุตรเห็นสุดห้าม ห้ามสุดความคิดบุตรเห็นสุดหาญ หาญสุดไม่หยุดยั้งจะรั้งราญ ราญรั้งนานแน่วเนตรสังเวชบุตร (ศิริวิบุลกิตติ์).

น. ชื่อเพลงไทย อัตรา ๒ ชั้น หน้าทับปรบไก่ มีท่อนเดียว ๔ จังหวะ เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า เขมรโล้เรือ.

น. ชื่อเพลงไทยประเภทเพลงเถา แต่งขยายขึ้นจากเพลงอัตรา ๒ ชั้น ชื่อ นาคบริพัตรหรือเขมรโล้เรือ.

(นากคะบาด) น. ชื่อศรของอินทรชิตที่แผลงไปเป็นบ่วงนาค.

น. ตัวไม้ที่สลักเป็นรูปศีรษะนาคหันออกทางด้านหน้า ใช้ปักบนปลายสันหลังคาปราสาทหรือบุษบก หรือปลายนาคสะดุ้งสำหรับปราสาท.

(นากปฺรก) น. ชื่อพระพุทธรูปปางหนึ่ง อยู่ในพระอิริยาบถนั่งขัดสมาธิ หงายพระหัตถ์ทั้งสอง วางซ้อนกันบนพระเพลา มีพญานาคแผ่พังพานปกเหนือพระเศียร ที่สร้างเป็นแบบขัดสมาธิเพชรก็มี มี ๒ แบบ แบบหนึ่งประทับนั่งสมาธิบนขนดพญานาค อีกแบบหนึ่งประทับนั่งสมาธิภายในวงขนดพญานาค คือพญานาคขดตัวล้อมพระกายไว้ถึงพระอังสา เพื่อป้องกันลมฝน.

(นากปัก) น. รูปหัวนาคที่ปักบนหลังคาปราสาทหรือบุษบก.

(นากคะ-) น. ชื่อโคลงกลบทแบบหนึ่ง กำหนดให้ ๒ คำต้นของบาทถัดไป ซ้ำกับ ๒ คำท้ายของบาทหน้า โดยให้สลับคำกัน เช่น

(จินดามณี),

สนธิอลงกต ก็ว่า.

(นาก-รวย) น. ตัวไม้ที่ทำอย่างตัวนาค ทอดตรงลงมาจากอกไก่ถึงแปหาญ ทั้ง ๒ ข้างของหน้าบัน.

(นากคะ-) น. พญางู

ชื่อเพลงไทย อัตราชั้นเดียว เรียกว่า ไส้เดือนฉกจวัก, เมื่อแต่งขยายขึ้นเป็นอัตรา ๒ ชั้น เรียกว่า นาคราช ๒ ชั้นหรือนาคราชแผ่พังพาน เมื่อแต่งขยายขึ้นเป็นอัตรา ๓ ชั้น เรียกว่า นาคราชแผลงฤทธิ์หรือไส้พระจันทร์ เมื่อนำมาทำเป็นเพลงเถา เรียกว่า ไส้พระจันทร์ เถา หรือนาคราชแผลงฤทธิ์ เถา.

ดู นาคราช ๑.

น. ชื่อกลอนกลบทแบบหนึ่ง กำหนดให้วรรคหนึ่งมี ๘ คำ บังคับซ้ำเสียงพยัญชนะ ๓ คำ คือ คำท้ายวรรค (คำที่ ๖, ๗ และ ๘) กับ ๓ คำต้นวรรคถัดไป (คำที่ ๑, ๒ และ ๓) และซ้ำเสียงสระวรรคละ ๓ คู่ ในคำที่ ๓ กับ ๔ คำที่ ๕ กับ ๗ และคำที่ ๘ กับคำที่ ๑ ในวรรคถัดไป เช่น กรุงกระษัตริย์ตรัสฟังแค้นคั่งจิตร คิดแค้นใจไหวหวิดในจิตรฉงน จนฉงายกายไฉงใจร้อนรน จนร้าวราญการกระมลจิตรวนเวียน (ศิริวิบุลกิตติ์).

ดู นาคราช ๑.

(นาก-) น. เถาวัลย์งู, เถาพลู.

น. นํ้าที่พุ่งเป็นลำขึ้นไปในอากาศเนื่องจากลมงวง, พวยนํ้า ก็ว่า.

(นากคะ-, นาก-) น. ทางที่พระจันทร์โคจรไปในระหว่างดาวสวาดิ (หรือ อัศวินี) ภรณี และกฤติกา, ทางที่พระอาทิตย์โคจรในฤดูฝน.

น. ตัวไม้ที่ทำอย่างตัวนาค ทอดต่อลงมาจากแปหาญถึงหางหงส์ทั้ง ๒ ข้างของหน้าบัน โบราณเรียกว่า เครื่องสะดุ้ง.