*ฝอย*

น. ขยะ, เศษสิ่งของที่ทิ้งแล้ว, หยากเยื่อ, คุมฝอย หรือ มูลฝอย ก็ว่า.

น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Carthamus tinctorius L. ในวงศ์ Compositae ดอกใช้ทำยาได้.

น. มูลฝอย, กุมฝอย ก็ว่า.

น. ชื่อไม้ต้นหลายชนิดในสกุล Stereospermum วงศ์ Bignoniaceae เช่น ชนิด S. fimbriatum (Wall. ex G. Don) A. DC. กลีบดอกรูปแตร สีขาวอมชมพูแกมม่วงอ่อน ขอบกลีบดอกรุ่ยเป็นริ้วยาว ๆ ไม่เป็นระเบียบ.

ก. แห้งตายไปเพราะแล้ง (ใช้แก่ข้าวกล้า).

น. สิ่งที่เป็นเส้นเล็ก ๆ ละเอียด เช่น ฝอยขัดหม้อ, หรือสิ่งที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ยาฝอย ฉีดนํ้าเป็นฝอย

คำอธิบายวิธีใช้ยาหรือเวทมนตร์ต่าง ๆ

โดยปริยายหมายความว่า ข้อความที่ไม่ใช่เนื้อหา.

ก. พูดมากและเกินความจริง.

น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทำด้วยไข่แดงผสมไข่นํ้าค้างเล็กน้อย ใส่กรวยโรยเป็นเส้นเล็ก ๆ ในนํ้าเชื่อมเดือด ๆ แล้วจับเป็นแพ, ลักษณนามว่า แพ

ชื่อดอกไม้ไฟชนิดหนึ่งคล้ายไฟพะเนียง.

ดูใน ฝอย.

น. ชื่อพืชเบียนล้มลุกชนิด Cuscuta chinensis Lam. ในวงศ์ Convolvulaceae ไม่มีใบ ต้นเป็นเส้นเล็ก ๆ สีเหลือง เมล็ดใช้ทำยาได้.

ก. คุ้ยเขี่ยหาความที่ควรจะสงบแล้วให้กลับเกิดเป็นเรื่องขึ้นมาอีก, มักใช้ว่า ฟื้นฝอยหาตะเข็บ.

น. เศษสิ่งของที่ทิ้งแล้ว, หยากเยื่อ, กุมฝอย หรือ คุมฝอย ก็ว่า.

ก. ไม่มีเหตุย่อมไม่มีผล.

ดู ยาจืด.

น. รากขนาดเล็กจำนวนมาก ที่ออกจากโคนต้นและแผ่กระจาย พบในพืชที่ไม่มีรากแก้ว เช่น ข้าว หญ้า หอม.

ก. กิริยาที่เอาไข่แดงซึ่งผสมไข่น้ำค้างเล็กน้อย ใส่กรวยแล้วปล่อยให้ไหลเป็นสายเล็ก ๆ วนไปวนมาในน้ำเชื่อมเดือด ๆ.

น. ชื่อสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังกลุ่มที่มีลำตัวกลมไม่เป็นปล้องหลายชนิด หลายสกุล หลายวงศ์ ขนาดแตกต่างกัน ชนิดที่รู้จักกันดี คือ ไส้เดือนฝอยรากปม [ Meloidogyne javanica (Treub) ] ในวงศ์ Meloidogynidae ขนาดประมาณ ๒ มิลลิเมตร ลำตัวเป็นริ้ว เป็นปรสิตตามรากผัก ถั่ว และต้นไม้.

น. ทางเดินอากาศหายใจส่วนล่างในปอด ขนาดไม่เกิน ๑ มิลลิเมตร.

ก. ลงทุนน้อยหวังผลกำไรมาก.

ก. อาการที่ของเหลวเช่นนํ้าเป็นต้นกระเด็นเป็นฝอย.

น. กระทะกลมก้นลึกมีหู ๒ ข้าง ทำด้วยทองเหลือง มักใช้ทำของหวานประเภทเชื่อม เช่นกล้วยเชื่อม ฝอยทอง หรือใช้ทำของคาวเช่นขาหมูพะโล้.

ชื่อไม้เถาชนิด Passiflora foetida L. ในวงศ์ Passifloraceae มีมือเกาะ ใบป้อมมี ๓ หยัก ดอกสีขาว ผลกลม เมื่อสุกสีเหลืองกินได้ มีใบประดับเป็นฝอยหุ้ม ยอดนำมาต้มใช้เป็นผัก, กระโปรงทอง เงาะป่า ถลกบาตร เถาเงาะ เถาสิงโต หรือ หญ้ารกช้าง ก็เรียก.

น. ของที่เหลือ, มูลฝอย

น. ชื่ออาหารประเภทกับแกล้ม ใช้กุ้งแม่น้ำที่ยังสด ผ่าหลัง ราดด้วยน้ำมะนาว กินกับน้ำจิ้ม, ชื่ออาหารประเภทกับแกล้ม ใช้กุ้งฝอยเป็น ๆ บีบมะนาว ปรุงด้วยพริกตำและน้ำปลา.

(แกฺลบ) น. ชื่อแมลงหลายชนิดหลายสกุลและหลายวงศ์ อันดับ Blattodea ลักษณะคล้ายแมลงสาบ แต่มีขนาดเล็กกว่า คือ ยาว ๑.๐-๒.๕ เซนติเมตร ลำตัวแบน รูปไข่ ขอบหน้าด้านหลังของปล้องอกยื่นออกไปคลุมหัว หนวดยาว ขายาวปกคลุมด้วยหนาม บางชนิดอาศัยอยู่ตามขี้เลื่อย หรือกองแกลบที่ผุพัง เช่น ชนิด Pycnoscelus surinamensis (Linn.) ในวงศ์ Blaberidae บางชนิดอาศัยอยู่ในบ้านเรือน ตามกองกระดาษหรือเศษขยะมูลฝอย เช่น ชนิด Blattella germanica (Linn.), Supella supellectilium (Serville) ในวงศ์ Blattellidae.

(ขะหฺยะ) น. หยากเยื่อ, มูลฝอย, ใช้ว่า กระหยะ ก็มี.

น. ข้าวสุกคลุกกับกะปิ มักใส่กุ้งแห้ง มะม่วงดิบซอย มีไข่กลอกเป็นแผ่นบาง ๆ หั่นฝอยโรยหน้า เป็นต้น มีหมูหวานเป็นเครื่องเคียง.

น. ชื่อผักที่ขึ้นปกคลุมตามต้นไม้ชายทะเล มีสีเหลืองคล้ายฝอยทอง.

น. ชื่อปลาทะเลชนิด Megalaspis cordyla (Linn.) ในวงศ์ Carangidae ลำตัวเพรียว แบนข้างเล็กน้อย เรียวลู่ไปทางคอดหางซึ่งแคบมากและเป็นเหลี่ยมแข็งคล้ายแข้งไก่ หน้าครีบก้นมีกระดูกเป็นหนามแข็ง ๒ อัน พับซ่อนในร่องเนื้อได้ ตาโตมีหนังตาไขมัน ปากกว้าง ครีบอกยาวใหญ่เป็นรูปเคียว ครีบหางเป็นแฉกกว้าง ท้ายครีบหลังและครีบก้นมีครีบฝอย ๗-๑๐ ครีบ เรียงห่างกัน เกล็ดเล็กแต่เฉพาะที่อยู่ในแนวเส้นข้างตัวจนถึงข้างหางขยายใหญ่มาก ด้านบนของหัวและลำตัวมีสีเขียวอมเทา ด้านท้องมีสีขาวเงิน ขอบแผ่นปิดเหงือกมีจุดสีดำใหญ่ ว่ายน้ำเร็ว อยู่เป็นฝูงใกล้ผิวน้ำ ขนาดยาวได้ถึง ๘๐ เซนติเมตร, ขาไก่ อีลอง อีโลง หรือ หางแข็ง ก็เรียก.

น. นํ้าใส ๆ ที่ติดอยู่ในเปลือกไข่ด้านป้าน ใช้ผสมไข่แดงทำฝอยทอง, น้ำต้อย ก็เรียก.

น. ชื่อผักกูดหรือเฟินนํ้า ชนิด Salvinia cucullata Roxb. ex Bory ในวงศ์ Salviniaceae ลอยอยู่บนผิวนํ้า มีรากเป็นฝอยยาวคล้ายจอก ที่ต่างกับจอก คือ มีใบ ๒ ใบอยู่ตรงข้ามกัน ก้านใบสั้น ตัวใบกลม สีเขียวแก่ โคนใบเว้าเข้าเล็กน้อย ตั้งชูขึ้นคล้ายหูหนู.

ก. เทนํ้าร้อนลงบนใบชาหรือสมุนไพรบางชนิดเป็นต้น เพื่อสกัดสาร กลิ่น หรือรสที่ต้องการ เช่น ชงชาจีน ชงชาดอกคำฝอย, ใช้น้ำร้อนทำให้ละลาย เช่น ชงนม, เทน้ำร้อนจากกาลงในภาชนะอื่น ในคำว่า ชงน้ำร้อน เช่น ชงน้ำร้อนใส่กระติก.

น. ชื่อไม้พุ่มรอเลื้อยชนิด Acacia pennata (L.) Willd. subsp. insuavis (Lace) I.C. Nielsen ในวงศ์ Leguminosae มีหนาม กลิ่นแรง ใบเล็กเป็นฝอย ยอดและใบอ่อนกินได้.

น. ชื่อไม้เถาชนิด Caesalpinia mimosoides Lam. ในวงศ์ Leguminosae เถามีหนามมาก ใบเป็นฝอยคล้ายใบมะขาม ดอกเป็นช่อสีเหลือง มีฝัก ใบและช่อมีกลิ่นเหม็นคล้ายกลิ่นตัวเรือด ใช้ทำยาได้, ปู่ย่า ก็เรียก.

น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Anethum graveolens L. ในวงศ์ Umbelliferae ใบเป็นเส้นฝอย ๆ ใช้เป็นผัก ดอกเล็กเป็นช่อสีเหลือง ผลแก่แห้งรูปไข่แบน เรียก เทียนตาตั๊กแตน ใช้ทำยาได้.

น. ประเพณีทางภาคเหนือซึ่งกระทำในวันสงกรานต์เพื่อเป็นการแสดงความเคารพนับถือ วิธีดำหัว คือ เอานํ้าสะอาด พร้อมดอกคำฝอย ฝักส้มป่อย และผงขมิ้น ใส่ขัน ไปเคารพและขอขมาผู้ใหญ่ โดยให้ท่านจุ่มน้ำลูบศีรษะตนเองเพื่อให้ท่านอยู่เย็นเป็นสุขและขอรับพรจากท่าน.

น. เครื่องยนต์ชนิดเผาไหม้ภายในที่มีระบบจุดระเบิดนํ้ามันเชื้อเพลิงด้วยการอัดอากาศภายในเครื่องยนต์จนได้ความร้อนสูงมากพอ แล้วจึงฉีดนํ้ามันเชื้อเพลิงให้เป็นฝอยผสมเข้ากับอากาศซึ่งมีอุณหภูมิสูงนั้น เป็นผลให้เกิดการจุดระเบิดนํ้ามันเชื้อเพลิงขึ้น, นํ้ามันที่ใช้เป็นเชื้อเพลิงในเครื่องยนต์ชนิดนี้ เรียกว่า นํ้ามันดีเซล.

น. ชื่อแมลงประเภทเดียวกับต่อ แต่ขนาดเล็กกว่า ปรกติลำตัวยาวไม่เกิน ๑.๕ เซนติเมตร มีหลายวงศ์ เช่น แตนฝักบัว [ Icaria ferruginea (Fabricius) ] ทำรังรูปคล้ายฝักบัว, แตนลิ้นหมา (I. artifexSaussure) ทำรังห้อยย้อยลงมาคล้ายลิ้นหมา ในวงศ์ Vespidae นอกจากนี้ยังมีแตนในวงศ์อื่น ๆ อีก เช่น แตนหางธง แตนเบียน แตนเบียนฝอย.

น. น้ำแข็งที่ได้จากการไสก้อนน้ำแข็งไปบนเครื่องไส มีลักษณะเป็นเกล็ดฝอย.

น. นํ้าตาลทรายผสมนํ้าตั้งไฟจนละลาย ใช้ใส่ขนม เช่นวุ้นนํ้าเชื่อม ใช้ทำทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง หรือใช้ผสมกับแป้งทำขนมชั้นหรือขนมนํ้าดอกไม้เป็นต้น.

นํ้าใส ๆ ที่ติดอยู่ในเปลือกไข่ด้านป้าน ใช้ผสมไข่แดงทำฝอยทอง, ไข่น้ำค้าง ก็เรียก.

น. ของเหลวที่ไหลออกมาจากหลอดเลือดฝอย เข้าไปอยู่ในเนื้อเยื่อของร่างกาย แล้วไหลเข้าสู่หลอดน้ำเหลืองซึ่งจะส่งต่อไปยังหลอดเลือดดำ, ของเหลวสีเหลืองใสที่เยิ้มออกมาทางแผล.

น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทำด้วยแป้งข้าวเหนียวผสมกับมะพร้าวทึนทึกขูดเป็นฝอยและนํ้าตาลทราย ผิงไฟล่างไฟบน.

(บุหฺรี่) น. ยาสูบที่ใช้ใบตองหรือกระดาษเป็นต้นมวนใบยาที่หั่นเป็นฝอย.

ชื่อไม้พุ่มชนิด Russelia equisetiformis Schltdl. et Cham. ในวงศ์ Scrophulariaceae ลำต้นเป็นเหลี่ยม แตกกิ่งก้านสาขามาก ใบเป็นฝอยคล้ายใบสน ดอกมีหลายสี กลีบดอกเป็นหลอดแคบ ๆ, ประทัดเล็ก หรือ ประทัดฝรั่ง ก็เรียก.