*เฆี่ยน*

เร่งความเร็ว เช่น เฆี่ยนมาด้วยความเร็ว ๑๘๐ กิโลเมตรต่อชั่วโมง, เอาชนะคู่แข่งขันอย่างขาดลอย เช่น เฆี่ยนฝ่ายตรงข้าม ๓ เกมรวด.

ก. จับควํ่าเพื่อเฆี่ยน.

น. วิธีไต่สวนพิจารณาคดีนครบาลซึ่งเป็นคดีโจรผู้ร้ายหรือคดีที่มีโทษหลวง เมื่อคนร้ายจนต่อพยานหลักฐานแล้วแต่ยังไม่ยอมรับสารภาพ โดยให้ใช้ได้ตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด เช่น เฆี่ยน แต่ไม่ให้ถึงแก่ชีวิต.

ก. รู้สึกชาชินต่อการถูกตีหรือถูกเฆี่ยน (ใช้แก่เด็ก) เช่น เด็กคนนี้ดื้อไม้ ตีไปก็เท่านั้นไม่เคยหลาบจำ.

เป็นกริยาช่วยแสดงว่าประธานของประโยคเป็นผู้ถูกทำ (มักใช้ในข้อความที่ทำให้ผู้ถูกทำเดือดร้อนหรือไม่พอใจ) เช่น ถูกเฆี่ยน ถูกลงโทษ.

เฆี่ยนตีด้วยลวดหนัง.

ใช้เป็นลักษณนามบอกจำนวนครั้ง เช่น เฆี่ยน ๓ ที นาฬิกาตี ๕ ที.

คำประกอบท้ายคำเพื่อเน้นความหมาย เช่น เดี๋ยวเฆี่ยนเสียนี่.

น. สิ่งที่มีลักษณะเป็นแถว เช่น แนวสน แนวรั้ว หรือเป็นเส้นเป็นทางยาวไป เช่น ถูกเฆี่ยนเป็นแนว, โดยปริยายหมายถึงลักษณะเช่นนั้น เช่น แนวความคิด แนวนโยบาย.

ก. ไม่ค่อยถูกเฆี่ยนถูกตี (ใช้แก่เด็ก) เช่น เด็กคนนี้เบาไม้ไปหน่อย จึงไม่ค่อยเชื่อฟัง.

ก. เฆี่ยนด้วยหวายเป็นต้นเป็นการลงโทษ.

กำหนดเวลาระยะหนึ่ง ๆ หรือจำนวนหนึ่ง เช่น มวยยกหนึ่งกำหนด ๒-๓ นาที เฆี่ยนยกหนึ่งกำหนด ๓๐ ที

ว. เรียกอาการลงโทษเฆี่ยนหลังซํ้าแผลเก่าที่ตกสะเก็ดแล้ว ว่า เฆี่ยนระสะเก็ด, โดยปริยายหมายความว่า พูดตำหนิซํ้าแล้วซํ้าอีก.

ก. เฆี่ยนซ้ำตรงรอยแผลเดิมที่ตกสะเก็ดเพราะถูกเฆี่ยน เช่น ถ้าทำผิดอีก จะถูกเราะสะเก็ด.

เฆี่ยน เช่น ลงไม้ เอาหวายลงหลัง

ก. ทำโทษเช่นเฆี่ยน จำขัง ปรับเอาเงิน เป็นต้น.