*อวย*

น. สิ่งที่อยู่ในกำมือ.

ก. ให้ เช่น อวยชัย อวยพร, โบราณใช้ว่า โอย ก็มี เช่น โอยทาน.

น. เรียกหม้อดินหรือหม้อเคลือบที่มีด้ามหรือหูสำหรับจับหรือหิ้ว ว่า หม้ออวย.

(อะวะยะวะ, อะไวยะวะ) น. ชิ้น, ส่วน, ส่วนของร่างกาย, ในบทกลอนใช้ว่า อพยพ ก็มี.

ก. พลอยเห็นตามไปด้วย, เห็นดีด้วย.

ก. ละห้อยไห้.

(กฺรม) ย่อมาจากคำว่า กรรม เช่น อวยสรรพเพียญชนพิธีกรมเสร็จกำนนถวาย (ดุษฎีสังเวย).

น. วิมาน, สวรรค์ชั้นฟ้า, เช่น อวยชัยให้พรแล้วเทวัญ กลับคืนกระยาหงันชั้นฟ้า (อิเหนา).

(กะวิน) ว. ดีงาม เช่น ใครกวินซื่อแท้ ผ่านฟ้าป่าวอวยพร (แช่งนํ้า).

(-ทอน) ว. สนั่น, หวั่นไหว, สะเทือน, เช่น เสียงเทพอวยอาศิรวาท กำธรอากาศ ฦๅเลวงไชยไชย (สมุทรโฆษ).

(ชะ-) อ. คำที่เปล่งเสียงอวยชัยให้พรหรือแสดงความดีใจเมื่อได้รับชัยชนะเป็นต้น.

ก. พร้อมกันทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น พนักงานชักแถวลาออก ลูกน้องชักแถวไปอวยพรวันเกิดเจ้านาย.

ก. ดูหมิ่น เช่น เปนม่ายชายดูดำ กุมเกษกำแก้ผม ผลักล้มจมดินทราย แสร้งอวยอายอยดยศ (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์).

น. ข้าว เช่น จุ่งเอาอรรนอวยแก่ผู้มักบาย น้นนเทอญ (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์).

(-เริก) น. ชื่อเพลงไทย มี ๒ ทาง คือ ทางไทย เป็นเพลงอัตรา ๒ ชั้น หน้าทับปรบไก่ ปรากฏในเรื่องทำขวัญ และทางฝรั่ง, ใช้เป็นเพลงเกียรติยศของข้าราชการทุกชั้น ที่ต่ำกว่าชั้นพระบรมวงศ์ตลอดจนถึงสามัญชน เพื่อใช้ในเวลาอวยพรซึ่งกันและกันในงานพิธีมงคลฤกษ์ต่าง ๆ.

รู้ว่าใครเป็นผู้ทำเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เช่น รู้ตัวคนส่งบัตรสนเท่ห์ รู้ตัวคนส่งดอกไม้มาอวยพรวันเกิด.

ก. ตั้งจิตอธิษฐานให้ผู้รับบัตรอวยพรมีความสุขความเจริญในวันสำคัญ เช่น วันปีใหม่ วันเกิด.

คำรับคำหวังดีต่อผู้ที่พูดอวยพรให้เป็นมงคล เช่น ขอให้สมพรปากนะ.

เป็นคำช่วยกริยา บอกความบังคับหรืออวยชัยให้พรเป็นต้น เช่น แม่บอกให้ลูกไปนอน ขอให้เจริญรุ่งเรือง ขอให้เดินทางโดยสวัสดิภาพ แต่งตัวให้สวย ๆ นะ.

ดู อวยวะ.

(อาสิระ-, -เสียนระ-) น. การอวยพร.

น. คำอวยพร (เป็นคำที่ผู้น้อยใช้กับผู้ใหญ่).