*ตัง*

น. ชื่อไม้เถาชนิด Willughbeia edulis Roxb. ในวงศ์ Apocynaceae มีนํ้ายางขาว, คุยช้าง ก็เรียก.

น. ชื่อไม้พุ่ม ๒ ชนิด ในสกุล Leea วงศ์ Leeaceae คือ ชนิด L. indica (Burm. f.) Merr. ใบเป็นใบประกอบ ใบย่อยรูปไข่ปลายแหลม ดอกเล็ก สีขาวอมเขียว ออกเป็นช่อตามยอด ผลสีเขียว ใบใช้ทำยาได้, กะดังบาย ก็เรียก

และชนิด L. rubra Blume ex Spreng. ดอกมีก้านช่อดอกและผลสีแดง, เขือง ก็เรียก.

ดู ตำแย ๑.

ดู ตะรังตังช้าง.

น. ชื่อไม้ต้นมีใบคัน.

น. ข้าวสุกที่ติดเป็นแผ่นเกรียมอยู่ก้นหม้อหรือกระทะ.

น. ของว่างชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยข้าวตังทอดกรอบกับเครื่องจิ้มชนิดหนึ่ง เรียกว่า หน้าตั้ง. (ดู ข้าวตัง และ หน้าตั้ง ประกอบ).

ดู ชันโรง.

(คฺริดสะตัง) น. ผู้นับถือคริสต์ศาสนานิกายโรมันคาทอลิก.

น. ชื่อไม้เถาชนิด Cnesmone javanica Blume ในวงศ์ Euphorbiaceae มีขนหยาบคลุมทั่วทั้งต้น ถูกเข้าจะคันและเป็นผื่นตามผิวหนัง, ตำแยเครือก็เรียก.

น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด Dendrocnide sinuata (Blume) Chew ในวงศ์ Urticaceae ใบใหญ่ ขอบจัก ถูกเข้าจะปวดคันและเป็นผื่นตามผิวหนัง, กะลังตังช้าง ก็เรียก.

น. ยางไม้ที่ประสมกับสิ่งอื่น แล้วทำให้เหนียวสำหรับดักนกเป็นต้น.

ว. เสียงดังอย่างของหนัก ๆ ตกกระทบพื้นแข็ง.

น. ชื่อเรือต่อชนิดหนึ่ง ใช้จับปลาตามชายฝั่งทะเล ทางด้านค่อนมาทางหัวเรือมีเก๋ง ๒ ชั้น ชั้นล่างเป็นที่ติดตั้งเครื่องยนต์ ชั้นบนเป็นที่สำหรับผู้ควบคุมเรือใช้ดูทิศทาง มีเสากระโดง บนเสากระโดงมีแป้นกลมสำหรับคนขึ้นไปยืนสังเกตการณ์ เรียกว่า รังกา ด้านท้ายเรือมีที่สำหรับโรยอวน และด้านหัวเรือมีที่สำหรับกว้านอวน.

ดู มะไฟเดือนห้า.

ดู เครือเขามวกขาว.

น. นํ้าตาลหรือนํ้าอ้อยที่เคี่ยวจนเหนียว, แตงเม ก็ว่า

โดยปริยายหมายความว่า ตระหนี่.

ก. ให้, ถวาย.

น. ของถวาย บางทีเขียนเป็น ดงวาย ก็มี เช่น แต่งกรยาดงวายฃองฝากหมาก(ป)ลามาไหว๋ (จารึกนครชุม).

ก. ติดแน่น เช่น หมากฝรั่งติดตังแกะไม่ออก.

ว. เหม็นตืด, ล้างไม่ค่อยหายเหม็น, ตุตัง ก็ว่า.

ว. เสียงอย่างของหนัก ๆ ตกลงบนพื้นกระดานหลาย ๆ ครั้ง

โดยปริยายหมายถึงมีกิริยามารยาทซุ่มซ่ามไม่เรียบร้อย เช่น ทะลึ่งตึงตัง.

ว. ตึตัง, เหม็นตืด, ล้างไม่ค่อยหายเหม็น.

ดู กระแจะ ๒.

ก. มีกิริยามารยาทไม่เรียบร้อย ส่งเสียงเอะอะ.

ว. ต่างจิตต่างใจ, ต่างคนต่างความคิด.

(-ตังคะ) น. มาตงค์, ช้าง.

น. เรือต่อชนิดหนึ่ง ใช้จับปลาตามชายฝั่งทะเล ทางด้านค่อนมาทางหัวเรือมีเก๋ง ๒ ชั้น ชั้นล่างเป็นที่ติดตั้งเครื่องยนต์ ชั้นบนเป็นที่สำหรับผู้ควบคุมเรือใช้ดูทิศทาง มีเสากระโดง บนเสากระโดงมีแป้นกลมสำหรับคนขึ้นไปยืนสังเกตการณ์ เรียกว่า รังกา ด้านท้ายเรือมีที่สำหรับโรยอวนและด้านหัวเรือมีที่สำหรับกว้านอวน.

ว. ลักษณะที่ติดแน่นเป็นปมเหนียวที่ผมหรือขนสัตว์สางไม่ออก เช่น ผมเป็นสังกะตัง.

น. หน้าซึ่งมีรอยแผลเป็นปรุ ๆ มักเกิดจากฝีดาษ, หน้ามอด ก็ว่า.

น. ชื่อลิงขนาดใหญ่ชนิด Pongo pygmaeus (Linn.) ในวงศ์ Pongidae รูปร่างคล้ายคน ขนลำตัวยาวสีนํ้าตาลแดง แขนยาว ขาสั้นและค่อนข้างเล็ก ใบหูเล็กมาก ตัวผู้มีถุงลมขนาดใหญ่ตรงคอหอยและส่วนแก้มจะขยายออกทางด้านข้าง นิ้วตีนนิ้วแรกไม่มีเล็บ อาศัยอยู่บนต้นไม้ กินผลไม้ ยอดและหน่อของต้นไม้ มี ๒ พันธุ์ย่อย คือ พันธุ์สุมาตรา ( P. p. abeliLesson) และพันธุ์บอร์เนียว [ P. p. pygmaeus (Linn.) ] มีถิ่นกำเนิดเฉพาะในเกาะสุมาตราและเกาะบอร์เนียวเท่านั้น.

น. ชื่อไม้ต้นขนาดเล็กชนิด Naringi crenulata (Roxb.) Nicolson ในวงศ์ Rutaceae ขึ้นในป่าเบญจพรรณ ต้นและกิ่งมีหนามเปลือกขรุขระสีเทา ดอกเล็กสีขาวเป็นช่อสั้น ยาวประมาณ ๒ เซนติเมตร กลิ่นหอมอ่อน ท่อนไม้ฝนกับนํ้าใช้เป็นเครื่องประทิ่นผิว รากใช้ทำยา, กะแจะ ขะแจะ ตุมตัง หรือ พญายา ก็เรียก.

ดู กะตังใบ.

ว. ทะลึ่งตึงตัง.

น. คนชาติหนึ่งในเขตตังเกี๋ย.

ดู กะตังใบ.

ดู กะตังกะติ้ว ๒.

น. ชื่อไม้เถาชนิด Parameria laevigata (Juss.) Moldenke ในวงศ์ Apocynaceae มียางเหนียวคล้ายกาว ใช้ทำยาได้, กระทั่งติด กุมาริกา เครือเขามวก ตังติด หรือ เถามวก ก็เรียก.

ดู ตังโอ๋.

(ชันนะ-) น. ชื่อแมลงขนาดเล็กหลายชนิดหลายสกุล ในวงศ์ Apidae โดยทั่วไปมีขนาดลำตัวยาวไม่เกิน ๑๐ มิลลิเมตร อยู่รวมกันเป็นฝูงและแบ่งวรรณะเหมือนผึ้ง แต่ไม่มีเหล็กในอย่างผึ้งทั่วไป จึงไม่สามารถต่อยได้ ทำรังตามโพรงไม้หรือตามรอยแตกฝาผนังของบ้านเรือน รังทำจากสารเหนียวผสมขี้ดินและยางไม้ ที่พบมากในประเทศไทยอยู่ในสกุล Trigona ชนิดที่พบบ่อย เช่น ชนิด T. terminata Smith, T. apicalis Smith มีชื่ออื่น ๆ อีกตามท้องถิ่น เช่น หูด ขี้ตังนี หรือ กินชัน, อีสานเรียก ขี้สูด, ปักษ์ใต้เรียก ขี้ชัน.

น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Laportea interrupta (L.) Chew ในวงศ์ Urticaceae มีขนตามลำต้นและใบ ถูกเข้าจะคันและเป็นผื่นตามผิวหนัง, ตำแยตัวเมีย หรือ กะลังตังไก่ ก็เรียก.

ดู ตะรังตังกวาง.

ว. กลิ่นไม่ดี, กลิ่นเหม็นที่ติดอยู่ไม่รู้หาย เรียกว่า เหม็นตืด, บางทีใช้ว่า เหม็นตืดเหม็นตัง.

น. ตังเม.

ให้ดู, ให้ชม, เช่น รำถวายมือ เล่นถวายตัว, แผลงเป็น ดงวาย หรือ ตังวาย ก็ได้