*เขม็ง*

แน่น, แข็ง

อย่างแน่วแน่ เช่น จ้องเขม็ง.

(ขะเหฺม็ง) ก. ทำให้ตึง เช่น เขม็งเกลียว.

ก. บิดเชือกหรือตอกให้เขม็งจนขอดเป็นปม.

ก. ทำให้แน่น ให้ตึง หรือให้เขม็งยิ่งขึ้น เช่น กวดเชือก กวดผ้าปู, ทำให้เรียบและแนบสนิทเป็นเนื้อเดียวกัน เช่น กวดตะปู, เร่งเพื่อให้ทัน เช่น วิ่งกวด.

(เกฺลียว) ก. กิริยาที่หมุนบิดให้เชือกควบรวมเป็นเส้นเขม็งขึ้น เรียกว่า ตีเกลียว, ถ้าเอาเชือก ๒ เส้นฟั่นควบเป็นเส้นเดียวกัน แล้วเอาเชือกเส้นที่ ๓ ซึ่งเขม็งแล้ว ควบเข้าไประหว่างเชือก ๒ เส้นนั้น โดยคลายเกลียวที่ปลายเชือก ๒ เส้นแรกเล็กน้อย เพื่อให้เชือกเส้นที่ ๓ สอดควบเข้าด้วยกันได้จนตลอด เรียกว่า สับเกลียว หรือ สับเชือก.

ก. จ้องดูอย่างเขม็งด้วยอาการโกรธ หรือด้วยประสงค์จะห้าม.

ก. หมุนบิดให้เชือกควบรวมเป็นเส้นเขม็งขึ้น.

(ถะหฺลุน) ก. เอาปอหรือป่านมาบิดให้เป็นเส้นเขม็งเพื่อฟั่นเข้าเป็นเกลียวเส้นเชือกใหญ่.

ทำเชือกให้เข้าเกลียวตั้งแต่ ๓ เกลียวขึ้นไปให้เขม็งแน่น เรียกว่า สับเชือก