*หอย*

น. ชื่อกลบทชนิดหนึ่ง ตัวอย่างว่า คิดยิ่งแสนแค้นยิ่งศรเสียบทรวงหมอง.

ดู กะส้าหอย.

น. เปลือกซากหอยต่าง ๆ ที่ทับถมกันอยู่ ใช้ทำปูนขาวที่เรียกว่า ปูนหอย. (ไกลบ้าน), กะซ้าหอย ก็ว่า.

ดู ว่านกาบหอย ที่ ว่าน.

น. เทียนเกล็ดหอย. (ดู เทียนเกล็ดหอย ที่ เทียน ๓).

ดู หญ้าเกล็ดหอย.

น. อวัยวะภายในลำคอ เป็นทางร่วมของระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินอากาศหายใจ เริ่มตั้งแต่หลังโพรงจมูก หลังช่องปากลงไปจนถึงหลังกล่องเสียง.

ว. เข้ากันได้ดี แยกกันไม่ออก.

ว. อาการที่รู้สึกตื้นตันใจพูดไม่ออก.

น. คอพอก.

ดู ช้อนหอย ๒.

น. ชื่อเรียกช้อนกระเบื้อง.

ดูใน ช้อน.

น. ชื่อนกขนาดใหญ่หลายชนิดหลายสกุล ในวงศ์ Threskiornithidae ปากยาวโค้ง ปลายแหลม หากินในนํ้าตื้นตามแหล่งน้ำจืด กินปลา ปู และสัตว์นํ้าเล็ก ๆ ในประเทศไทยมี ๔ ชนิด คือ ช้อนหอยขาวหรือกุลาขาว [ Threskiornis melanocephalus (Latham) ] ช้อนหอยดำ [ Pseudibis davisoni (Hume) ] ช้อนหอยใหญ่ [ P. gigantea (Oustalet) ] และช้อนหอยดำเหลือบ [ Plegadis falcinellus (Linn.) ], กุลา หรือ ค้อนหอย ก็เรียก.

ดู พูดเป็นต่อยหอย.

ก. พูดไม่ออกด้วยความดีใจหรือเสียใจ.

น. คำเปรียบเด็กทารกซึ่งมีเท้าเล็กเท่าฝาหอย เช่น เลี้ยงมาตั้งแต่ ตีนเท่าฝาหอย.

น. ชื่อเรียกเมล็ดแก่แห้งของไม้ล้มลุกชนิด Plantago ovata Forssk. ในวงศ์ Plantaginaceae.

ว. มีเงินน้อย, มีเงินไม่มาก.

ว. ชอบนินทาเล็กนินทาน้อย

ไม่กล้าพูด, พูดไม่ขึ้นหรือพูดไม่มีใครสนใจฟัง (ใช้แก่ผู้น้อย).

น. ฝาเรือนเครื่องผูกแบบหนึ่ง มีโครงไม้ไผ่ยืนเป็นหลักซึ่งวางห่างกัน ๑ ฝ่ามือ ด้านในของโครงยืนจะมีไม้ไผ่ผ่าซีกหรือแผ่นไม้เล็ก ๆ ที่เรียกว่า ไม้เซ็น หรือ ลูกเซ็น วางตามขวาง ด้านหลังไม้เซ็นกรุใบจากอ่อนเป็นต้นแล้วขัดด้วยเข็มไม้ไผ่อีกชั้นหนึ่ง.

ก. พูดฉอด ๆ ไม่หยุดปาก.

(มาน-) น. ผู้ที่ขัดผลประโยชน์ที่ผู้อื่นจะพึงมีพึงได้.

น. ลายนิ้วมือเป็นต้นที่ขดวนเข้าหาศูนย์กลางอย่างก้นหอย, ลายถักที่ขดวนเข้าหาศูนย์กลางอย่างก้นหอย.

ก. เลี้ยงดูมาตั้งแต่ยังเป็นทารก.

น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Tradescantia spathacea Sw. ในวงศ์ Commelinaceae ลำต้นตั้งตรงอวบน้ำ ใบยาว ด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีม่วงแดง ช่อดอกออกที่ง่ามของลำต้น ซึ่งมีกาบรูปเรือ ๒ อันหุ้มอยู่ ดอกมีจำนวนมาก สีขาว ก้านสั้น ใช้ทำยาได้, กาบหอยแครง หรือ ว่านหอยแครง ก็เรียก.

ดู ว่านกาบหอย.

น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Hydrocotyle sibthorpioidesLam. ในวงศ์ Umbelliferae ใบกลม ๆ คล้ายเกล็ดหอย.

น. ชื่อสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง ไฟลัม Mollusca มีเปลือกหุ้มตัว ส่วนใหญ่แบ่งออกได้เป็น ๒ จำพวก ตามลักษณะเปลือก คือ จำพวกกาบเดี่ยว เช่น หอยขม (Filopaludina doliaris Gould) และจำพวกกาบคู่ เช่น หอยนางรม [ Saccostrea forskali (Gmelin) ] ที่มีเป็นส่วนน้อยเป็นพวกที่มีเปลือกแตกต่างออกไป เช่น หอยงาช้าง ชนิด Dentalium longitrorsum Reeve หอยงวงช้าง ชนิด Nautilus pompilius (Linn.).

น. ฝาเรือนเครื่องผูกแบบหนึ่ง มีโครงไม้ไผ่ยืนเป็นหลักซึ่งวางห่างกัน ๑ ฝ่ามือ ด้านในของโครงยืนจะมีไม้ไผ่ผ่าซีกหรือแผ่นไม้เล็ก ๆ ที่เรียกว่า ไม้เซ็น หรือ ลูกเซ็น วางตามขวาง ด้านหลังไม้เซ็นกรุใบจากอ่อนเป็นต้นขัดด้วยเข็มไม้ไผ่อีกชั้นหนึ่ง เรียกว่า ฝาหอยโข่ง.

น. ชื่อสัตว์ทะเลไม่มีกระดูกสันหลัง ชั้น Cephalopoda เปลือกม้วนเป็นวงในระนาบเดียวกัน พื้นสีนวลมีลายสีน้ำตาลอมแดง ด้านในเป็นมุก เช่น ชนิด Nautilus pompilius (Linn.) ในวงศ์ Nautilidae, หอยงวงช้างมุก ก็เรียก.

น. ชื่อสัตว์ทะเลไม่มีกระดูกสันหลังชั้น Cephalopoda เปลือกบางเบาเปราะ ม้วนเป็นวงในระนาบเดียวกัน วงแรก ๆ ของเปลือกมีสีน้ำตาลเข้มและค่อย ๆ จางลงจนเป็นสีขาวหม่น เช่น ชนิด Argonauta argo Linn. ในวงศ์ Argonautidac.

ดู หอยงวงช้าง.

น. ชื่อสัตว์ทะเลไม่มีกระดูกสันหลังที่ไม่ใช่หอย ในวงศ์ Lingulidae ไฟลัม Brachiopoda เปลือกสีเขียว แบน บาง มีก้านยาวยื่นฝังไปในโคลนยืดหดได้ อาศัยอยู่ตามหาดเลน เช่น ชนิด Lingula unguis (Solander).

ดู ลิ่นทะเล.

น. ชื่อสัตว์ทะเลไม่มีกระดูกสันหลังที่ไม่ใช่หอยชั้น Echinoidea ไฟลัม Echinodermata รูปทรงกลมคล้ายผลส้ม มีหนามแข็งสั้นหรือยาวทั่วตัว อาศัยตามแนวปะการัง มีหลายชนิดหลายสกุล เช่น ชนิด Diadema setosum (Leska), เม่นทะเล ก็เรียก.

ดู นางรม ๒.

(กฺรน) ก. หายใจมีเสียงดังในลำคอขณะหลับ เหตุลิ้นตกจุกคอหอยหรือลิ้นตกจุกคอหอยและลิ้นไก่กับเพดานอ่อนสั่น.

น. แผ่นกระดานที่ใช้วางไปบนเลนแล้วนั่งถีบเพื่อเก็บหอยปู.

น. ชื่อไต้ชนิดหนึ่ง ห่อด้วยใบพลวงหลายชั้น ลูกยาวใหญ่เหมือนไต้หาง แต่ไม่มีหาง ชาวทะเลและชาวชนบทชอบใช้สำหรับหาหอย กุ้ง ปลา เพราะดวงไฟใหญ่ไม่ใคร่ดับ.

น. ชื่อหอยทะเลกาบคู่ชนิด Musculista senhousia (Benson) ในวงศ์ Mytilidae เปลือกบางรูปยาวรี สีเขียวหรือเขียวอมเหลือง มีลายเป็นเส้นสีนํ้าตาล อาศัยอยู่ตามพื้นท้องทะเลที่เป็นเลนปนทราย โดยยึดติดกันเองเป็นกระจุกหรือแผ่เป็นแผ่นใหญ่.

น. หอยสังข์

น. ชื่อหอยนํ้าจืดกาบคู่หลายชนิดหลายสกุล ในวงศ์ Amblemidae ส่วนใหญ่มีเปลือกหนา สีเขียวคลํ้าหรือนํ้าตาลอมดำ ด้านในเป็นมุก เช่น ชนิด Chamberlainia hainesiana (Lea), กาบนํ้าจืด ก็เรียก.

น. ชื่อหอยนํ้าจืดกาบคู่ชนิด Hyriopsis ( Limnoscapha ) myersiana (Lea) ในวงศ์ Amblemidae เป็นหอยกาบขนาดกลาง, กี ก็เรียก.

น. ชื่อเรียกหอยชั้น Bivalvia เปลือกหุ้มตัวมีลักษณะเป็น ๒ กาบ ปิดและเปิดได้.

น. ชื่อเรียกหอยชั้น Gastropoda เปลือกหุ้มตัวต่อกันเป็นชิ้นเดียว โดยม้วนเป็นวงซ้อนกัน และมีช่องให้หอยยื่นตีนออกมาจากเปลือกได้ เช่น หอยสังข์ หอยโข่ง หอยขม.

(-งอน) น. นกช้อนหอย เช่น มีกุโงกกุงานและกุงอน (สมุทรโฆษ).