*ม้า*

ก. ประหม่า, สะทกสะท้าน, พรั่นใจ, เช่น กระมลบ้ากระหม่ามะเมอ (สมุทรโฆษ).

(-เหฺม่า) น. เขม่าซาง, ละอองขึ้นที่ลิ้นเด็กอ่อน โบราณเรียกว่า กระเหม่าซาง.

ดู กวางป่า.

น. หน่วยวัดกำลังหรืออัตราของการทำงาน โดยกำหนดว่า ๑ กำลังม้า คือ อัตราของการทำงานได้ ๕๕๐ ฟุตปอนด์ต่อวินาที ๑ กำลังม้า มีค่าเท่ากับ ๗๔๕.๗ วัตต์, แรงม้า ก็ว่า.

ดู ข้าวเม่า ๒.

น. เหล็กรูปโค้งสำหรับรองกีบม้า.

น. ประเพณีอย่างหนึ่ง เอามะพร้าวทั้งผลโยนไปยังที่เขากำลังทำข้าวเม่ากันอยู่ เพื่อแสดงว่าเอามะพร้าวมาขอแลกข้าวเม่าไปกินบ้าง.

น. ครีบคู่ที่อยู่ตรงอกปลา, ตะเกียบ ก็เรียก.

น. ข้าวเปลือกข้าวเหนียวที่ยังไม่แก่จัดเอามาคั่วแล้วตำให้แบน, ข้าวเม่าที่เอามาคั่วให้กรอบ เรียกว่า ข้าวเม่าราง, ข้าวเม่ารางทอดแล้วใส่เครื่องปรุง มีกุ้งแห้งทอด ถั่วลิสงทอด เต้าหู้หั่นทอด เรียกว่า ข้าวเม่าหมี่.

น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ใช้ข้าวเม่าตำคลุกกับมะพร้าวและน้ำตาลปึกหุ้มกล้วยไข่สุก แล้วชุบแป้งทอดเป็นแพ ๆ.

น. ชื่อเรียกผ้าฝ้ายทอเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มักมีลายตาหมากรุก ใช้ผลัดอาบนํ้าหรือเคียนพุงเป็นต้น เรียกว่า ผ้าขาวม้า, (ปาก) ผ้าขะม้า.

ดูใน ข้าว.

น. ชื่อปลาทะเลและปลานํ้าจืดหลายชนิด ในสกุล Ambassis วงศ์ Ambassidae หรือมีผู้รวมไว้กับวงศ์ Centropomidae เป็นปลาขนาดเล็ก ยาวได้ถึง ๑๕ เซนติเมตร ลำตัวแบนข้าง ค่อนข้างใส ก้านครีบแข็ง แหลม และมักชี้กางทำให้ทิ่มตำเมื่อจับต้อง ยังพบมีผู้เรียกปลาทะเลชนิด Ephippus orbis Bloch ในวงศ์ Ephippidae และปลานํ้าจืดในสกุล Chela วงศ์ Cyprinidae ว่า ปลาข้าวเม่า ด้วย, สำหรับปลาในวงศ์ Ambassidae เกล็ดข้าวเม่า หรือ แป้น ก็เรียก.

น. ชื่อท่ารำแบบหนึ่ง โดยมือข้างหนึ่งจีบหงาย ระดับแง่ศีรษะ มืออีกข้างหนึ่งตั้งวง แขนตึง ระดับไหล่ เอียงศีรษะข้างเดียวกับมือที่จีบ.

น. ชื่อท่ารำแบบหนึ่ง โดยมือข้างหนึ่งตั้งวง ระดับไหล่ มืออีกข้างหนึ่งจีบหงาย งอข้อศอก ระดับไหล่ เอียงศีรษะข้างเดียวกับมือที่จีบ.

น. ชื่อการเล่นของเด็กอย่างหนึ่ง ฝ่ายแพ้ต้องให้ฝ่ายชนะขี่หลังไปส่งถึงที่ฝ่ายชนะ.

น. คนรับใช้, ทาส.

ว. เรียกสีกากีแกมเขียวว่า สีขี้ม้า.

ดูใน ขี้.

น. ชื่อส้มพันธุ์หนึ่งของชนิด Citrus reticulata Blanco.

(ขะเหฺม่า) น. ละอองดำ ๆ ที่เกิดจากควันไฟหรือดินปืน.

น. ชื่อโรคชนิดหนึ่งตามตำราแพทย์แผนโบราณ.

น. ชื่อเพลงไทย มี ๓ เพลง คือ ต้นเข้าม่าน เข้าม่าน และปลายเข้าม่าน.

ว. สีกากีแกมเขียว.

น. ไข่แช่นํ้าด่าง, ไข่สำเภา ก็เรียก.

ก. อาการที่คนขี่หลังม้ากระตุ้นให้ม้าวิ่งไปอย่างเร็ว.

ก. ล้มหน้าคว่ำลงอย่างไม่เป็นท่า.

น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์อัศวินี มี ๗ ดวง, ดาวคู่ม้า ดาวม้า ดาวอัศวยุช หรือ ดาวอัสสนี ก็เรียก

เรียกมีดพกปลายแหลมชนิดหนึ่งที่มีด้ามงอเฉียงลง ว่า มีดคอม้า, ประแดะ ก็เรียก.

น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์อัศวินี มี ๗ ดวง, ดาวคอม้า ดาวม้า ดาวอัศวยุช หรือ ดาวอัสสนี ก็เรียก.

น. นักหมอม้า, ผู้เชี่ยวชาญเรื่องม้า.

น. ชื่อนกชนิดหนึ่ง เช่น โคกม้าม่ายนางนวล กระสาสรวลกระสันต์ (ลอ).

น. ภาวะหมดสติขั้นรุนแรง เกิดจากโรค การบาดเจ็บ ยาพิษ.

ก. เอาเขม่าผสมนํ้ามันตานีเป็นต้นทาไรผมให้ดำ.

น. ชื่อโรคเกิดที่ม้ามทำให้ม้ามย้อยลงมา.

(ชะ-) ก. ชายหางตาดูด้วยความสนใจ.

น. เจ้าพนักงานที่ทำหน้าที่ไขพระวิสูตรท้องพระโรงในงานพระราชพิธีสำคัญต่าง ๆ.

น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง คือขนมปลากริมไข่เต่า.

ก. มีความรอบคอบระมัดระวัง (มักใช้ในความปฏิเสธ) เช่น เขาเดินไม่ดูตาม้าตาเรือเลยถูกรถชน.

ก. เกิดความรู้สึกสะทกสะท้านพรั่นใจ.

ก. อยู่ในฐานะที่เป็นม่าย.

ว. เรียกชายหรือหญิงที่หย่าขาดจากความเป็นผัวเมียกันหรือฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งตายจากไป, ตกพุ่มหม้าย หรือ เป็นม่าย ก็ว่า.

ว. แพ้, เสียเชิง, เช่น ถ้าเตรียมตัวไม่ดี ถูกกรรมการซักเข้าหน่อยก็คงตกม้าตาย.

(-หฺม่าม) น. ผู้อาวุโสที่เป็นผู้นำในพิธีทางศาสนาอิสลาม และมักเป็นหัวหน้าชุมชนด้วย.

น. พื้นที่ที่ทำไว้สำหรับให้คนเดินเท้าข้ามถนน โดยทาสีขาวดำเป็นแถบสลับกัน.

ก. สะทกสะท้าน, พรั่นใจ.

ว. ปากร้าย, ชอบพูดหยาบคาย.

น. ชื่อนกเป็ดน้ำขนาดใหญ่ชนิด Tadorna ferruginea (Pallas) วงศ์ย่อย Anatinae ในวงศ์ Anatidae ขนาดและรูปร่างคล้ายห่าน ลำตัวสีน้ำตาลแดง ตัวผู้มีลายคล้ายสร้อยคอเล็ก ๆ สีแดงเข้ม, จากพราก จากพาก จักรพาก หรือ จักรวาก ก็เรียก.