*ทราย*

น. ถุงผ้าใบหรือหนัง ลักษณะคล้ายหมอนข้างขนาดใหญ่ เดิมบรรจุทราย ปัจจุบันบรรจุขี้เลื่อย เศษผ้า หรือฟองน้ำ อัดแน่น เป็นอุปกรณ์อย่างหนึ่งในการฝึกซ้อมของนักมวยเพื่อฝึกการชก เตะ ขึ้นเข่า เป็นต้น, โดยปริยายเรียกผู้ที่ถูกทำร้ายร่างกายอย่างบอบช้ำ เนื่องจากถูกชก เตะ ต่อย โดยไม่มีทางสู้หรือไม่กล้าต่อสู้.

ดู เนื้อทราย ที่ เนื้อ ๒.

น. กองทุนที่จัดตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์สำคัญ เพื่อการรักษาเสถียรภาพของอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลทรายที่ใช้บริโภคในประเทศ.

น. แกนที่ใช้ในการหล่อพระพุทธรูปหรืองานประติมากรรมไทยด้วยวิธีสูญขี้ผึ้ง ทำด้วยทรายผสมดินเหนียว หมักให้ชุ่มและเหยียบให้เข้ากันจนเหนียว จึงปั้นขึ้นเป็นรูปเลา ๆ เรียกว่า โกลน แล้วผึ่งให้แห้ง จากนั้นเอาขี้ผึ้งพอกและปั้นส่วนผิวจนเป็นรูปตามที่ต้องการ.

ก. ทำบุญกุศลโดยวิธีนำหรือขนทรายไปก่อพระเจดีย์ทรายเป็นต้นที่วัด, (สำ) หาประโยชน์ให้ส่วนรวม.

น. คำสุภาพของขนมขี้หนู.

น. ไม้ ๒ อันผูกหรือร้อยปลายให้อ้าออกเป็นง่ามสำหรับรับหรือคํ้าของ.

น. อุปกรณ์ชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยถาดบรรจุทราย ใช้สำหรับส่งถ่ายความร้อนให้แก่สิ่งใดสิ่งหนึ่ง โดยวิธีตั้งสิ่งนั้นบนถาดทราย แล้วเผาก้นถาดให้ร้อนจัด.

น. ดู รากกล้วย ๑.

ชื่อปลาทะเลในสกุล Sillagoวงศ์ Sillaginidae หัวหลิมแหลม ลำตัวยาว แบนข้างเล็กน้อย ครีบหลังมี ๒ ตอน ครีบหางเป็นแฉกตื้นหรือเว้าเพียงเล็กน้อยแล้วแต่ชนิด ลำตัวสีนํ้าตาลอ่อน หลังมีสีเข้มกว่าหรือสีเทา บางชนิดมีแต้มสีน้ำตาลเข้มกว่าเรียงเป็นแถวอยู่ข้างลำตัวหรือพาดอยู่บนสันหลัง บ้างมีจุดบนครีบหลัง อยู่เป็นฝูง ไซ้ทรายหากุ้ง ปู หอย หรือหนอนขนาดเล็กอยู่ตามเขตน้ำตื้นบริเวณชายฝั่ง ขนาดยาวได้ถึง ๓๕ เซนติเมตร, เห็ดโคน หรือ บุรุด ก็เรียก.

ก. สาดทรายที่คั่วจนร้อนเทลงมาจากกำแพงให้ถูกข้าศึก, สาดทรายที่ปลุกเสกแล้วไปรอบ ๆ บริเวณ เพื่อให้เป็นสิริมงคล.

(ซาย) น. วัตถุที่เป็นเศษหินขนาดเล็ก มีลักษณะซุยร่วนไม่เกาะกัน มีหลายชนิด เช่น ทรายขี้เป็ด ทรายหยาบ ทรายละเอียด, ใช้เรียกสิ่งอื่นที่มีลักษณะอย่างทราย เช่น เนื้อแตงโมเป็นทราย นํ้าตาลทราย.

น. แร่ควอตซ์ที่มีขนาดเล็กเท่าเม็ดทราย มีลักษณะเป็นสีขาวใส ใช้ในอุตสาหกรรมทำแก้ว.

น. ทรายที่มีขนาดละเอียดยิบ.

(ซาย) น. ชื่อหอยกาบคู่หลายชนิด มีรูปเปลือกแตกต่างกันไป ที่เป็นหอยน้ำจืด เช่น ชนิด Corbicula javanica (Mousson) ในวงศ์ Corbiculidae ที่เป็นหอยทะเล เช่น ชนิด Asaphis violascens (Forsska&npsp;ํl) ในวงศ์ Psammobiidae.

(ซาย) ดู รากกล้วย ๑.

(ซาย-) น. ชื่อปลาทะเลในสกุล Scolopsis วงศ์ Nemipteridae ปากเล็ก ไม่มีฟันเขี้ยว มีหนามแหลมอยู่บริเวณใต้ตา ปลายชี้ไปทางด้านหลัง ลำตัวสั้น รูปไข่ แบนข้าง ขนาดยาวได้ถึง ๒๕ เซนติเมตร เช่น ชนิด S. cancellatusCuvier, S. dubiosus M. Weber.

น. ทองที่เป็นเม็ด ๆ อย่างทรายปนอยู่กับทราย.

ว. มีพื้นทาทองให้เป็นจุด ๆ อย่างเม็ดทราย.

น. อาณาบริเวณที่กว้างใหญ่เต็มไปด้วยทราย มีอากาศหนาวจัดในเวลากลางคืนและร้อนจัดในเวลากลางวัน ยากแก่การดำรงชีวิต มีพืชขึ้นอยู่น้อยมาก.

ก. มีความเป็นอยู่อย่างลำบากเพราะไม่มีที่อยู่ที่กินอย่างปรกติ.

น. อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับวัดเวลา ประกอบด้วย กระเปาะแก้ว ๒ กระเปาะที่มีรูเล็ก ๆ ทะลุถึงกัน ข้างในบรรจุทรายที่จะไหลจากกระเปาะหนึ่งไปยังอีกกระเปาะหนึ่งได้หมดพอดีในเวลาที่กำหนดไว้.

มีรายได้มาเรื่อย ๆ.

น. ชื่อกวางชนิด Cervus porcinus Zimmermann ในวงศ์ Cervidae เป็นกวางขนาดกลาง ขนลำตัวสีนํ้าตาลเข้มแต่ตอนล่างสีจางกว่า ตามลำตัวมีจุดขาวจาง ๆ กระจายอยู่ทั่วไป โดยเฉพาะลูกที่เกิดใหม่จุดขาวนี้จะเห็นชัดเจนเช่นเดียวกับลูกกวางดาว ตัวผู้มีเขา ผลัดเขาปีละครั้ง อยู่เป็นฝูงตามทุ่งหญ้า กินหญ้าระบัด ใบไม้ และผลไม้ เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองของไทย, กวางแขม กวางทราย หรือ ตามะแน ก็เรียก.

น. ชื่อเถาวัลย์ป่าชนิดหนึ่ง มีใบใหญ่, ย่านทราย ก็เรียก.

น. ชื่อเถาวัลย์ป่าชนิดหนึ่ง มีใบใหญ่, ย่างทราย ก็เรียก.

ว. ประจบประแจง, สอพลอ.

น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์บุรพภัทรบท มี ๒ ดวง, ดาวโปฐ-บท ดาวแรดตัวผู้ หรือ ดาวปุพพภัททะ ก็เรียก.

น. หินชั้นชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยเศษหินที่มีลักษณะกลมหรือเหลี่ยมขนาดเม็ดทราย อาจมีวัตถุประสาน เช่น ซิลิกา เหล็กออกไซด์ หรือแคลเซียมคาร์บอเนต ประสานเม็ดเศษหินต่าง ๆ ให้เกาะกันแน่นแข็ง มีสีต่าง ๆ เช่น แดง เหลือง น้ำตาล เทา ขาว.

(อินทฺรา-) น. สายรุ้ง, สายฟ้า, อาวุธพระอินทร์.

ดู อินทร-, อินทร์.

(กฺรวด) น. ก้อนหินเล็ก ๆ เขื่องกว่าเม็ดทราย.

(กฺรอง) ก. เอาของละเอียดออกจากของหยาบ เช่น กรองทราย, เอาฝุ่นละอองหรือของสกปรกออก เช่น กรองน้ำมัน กรองอากาศ, ใช้เครื่องกรองมีผ้าเป็นต้น คัดเอาผงหรือกากออกจากนํ้าหรือสิ่งที่เป็นน้ำ เช่น กรองน้ำ กรองกะทิ.

น. ชื่อเต่าทะเลขนาดใหญ่ชนิด Eretmochelys imbricata Rüppell ในวงศ์ Cheloniidae ปากยาวงุ้มคล้ายปากเหยี่ยว หลังเป็นเกล็ดแผ่นโต ๆ ซ้อนเหลื่อมกันอย่างกระเบื้องมุงหลังคา สีนํ้าตาลลายเหลือง ขาแบนเป็นพาย มีไข่กลมเปลือกนิ่มเหนียว เรียก ไข่จะละเม็ด ไข่ตามหาดทรายครั้งละ ๑๕๐-๒๕๐ ฟอง.

ก. เป็นจัก ๆ เช่น กระจักกระจังบัลลังก์บัวหงาย ธูปรองทองทราย สลับด้วยแก้วแกมนิล (พากย์).

ก. แข็ง เช่น หนึ่งโสดฝุ่นทรายตรึงตรา นอนแนบหินผา กระด้างกระเดื่องทั้งตัว (ดุษฎีสังเวย).

น. ชื่อไม้พุ่มเตี้ยชนิด Careya herbacea Roxb. ในวงศ์ Lecythidaceae ชอบขึ้นตามที่ลุ่มดินทราย ลักษณะทั่วไปคล้ายกระโดน สูงไม่เกิน ๑ เมตร ผลมีขนาดย่อมกว่า, กระโดนเบี้ย ก็เรียก.

น. กระถางที่บรรจุทรายหรือข้าวสาร สำหรับปักธูป .

(-บาน) น. ส่วนกลางของกะโหลกศีรษะ, หัว, (คำไม่สุภาพ) เช่น ตีกระบาล เขกกระบาล, (โบ) เขียนเป็น กระบาน ก็มี เช่น เพิกหนังทังผมนั้นออกเสียแล้วเอากรวดทรายขัดกระบานศีศะชำระให้ขาวเหมือนพรรณศรีสังข์ (สามดวง)

น. กระเบื้องสำหรับมุงหลังคารูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ทำด้วยปูนซีเมนต์ ทราย และน้ำ, กระเบื้องว่าว กระเบื้องหน้าวัว หรือ กระเบื้องหน้างัว ก็เรียก.

น. กระเบื้องสำหรับมุงหลังคารูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ทำด้วยปูนซีเมนต์ ทราย และน้ำ, กระเบื้องขนมเปียกปูน กระเบื้องหน้าวัว หรือ กระเบื้องหน้างัว ก็เรียก.

กระเบื้องสำหรับมุงหลังคารูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ทำด้วยปูนซีเมนต์ ทราย และน้ำ, กระเบื้องหน้างัว กระเบื้องว่าว หรือ กระเบื้องขนมเปียกปูน ก็เรียก.

น. ดินหรือหินหรือทรายเป็นต้นที่อยู่ในบ่อแร่ ซึ่งให้ผลเป็นสินค้าแก่ผู้ทำแร่, ขี้ผงของแร่.

น. หาดทรายที่ขึ้นสูงพ้นนํ้า.

น. ทราย เช่น สีคงคาขุ่นเป็นเปือกเทือกกระไส (ม. กาพย์ วนปเวสน์), ประทับทอดจอดอ่าวเข้าไม่ได้ โขดกระไสติดช่องร่องวิถี (นิ. เกาะแก้วกัลกตา).

น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง คล้ายขนมผิง ทำด้วยแป้ง ไข่ น้ำตาลทราย ลักษณะยาวรีเหมือนกลีบผลสละ.

(กฺลู-) น. นํ้าตาลชนิดหนึ่งประเภทโมโนแซ็กคาไรด์ ชนิดแอลโดเฮ็กโซส มีรสหวานน้อยกว่านํ้าตาลทราย ลักษณะเป็นของแข็งสีขาว หลอมละลายที่ ๑๔๖ °ซ. มีในนํ้าผึ้ง และผลไม้ที่มีรสหวาน เป็นองค์ประกอบปรกติในเลือด และมีในปัสสาวะของผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวาน, เดกซ์โทรส ก็เรียก.

ดู เนื้อทราย ที่ เนื้อ ๒.