*โสม*

(-มะนะสิกาน) ก. เข้าใจตั้งแต่ต้น, เข้าใจโดยตลอด.

น. ชื่อไม้ล้มลุก ๒ ชนิดในสกุล Talinum วงศ์ Portulacaceae ใบเดี่ยวอวบนํ้า คือ ชนิด T. paniculatum (Jacq.) Gaertn. ใบกินได้และใช้ทำยาได้ และชนิด T. fruticosum (L.) Juss ดอกสีชมพู ใบและยอดกินได้.

ชื่อไม้ล้มลุกหลายปี หลายชนิดในสกุล Panax วงศ์ Araliaceae ใบเป็นใบประกอบ รากอวบ มักมีรูปร่างคล้ายคน เรียกว่า โสมคน ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง ที่สำคัญ เช่น โสมเกาหลีหรือโสมจีน (P. ginsengC. A. Mey.) ก้านช่อดอกยาวกว่าก้านใบ และโสมอเมริกัน (P. quinquefolium L.) ก้านช่อดอกยาวใกล้เคียงกับก้านใบ.

น. นํ้าคั้นจากต้นของไม้เถาชนิดหนึ่ง กรองแล้วนำมาผสมกับเนยใส เพื่อใช้เซ่นสรวงพระอินทร์และเทพอื่น ๆ.

น. พระจันทร์ เช่น เห็นนางนวลศรีมีโฉม ดังโสมส่องหล้าราศี (กนกนคร).

(โสมมะวาน) น. วันจันทร์, จันทวาร หรือ จันทรวาร ก็ว่า.

น. ทอง, ในวรรณคดีนิยมเขียนเป็น โสรม เช่น ในทาบทองแล้วเนื้อนอกโสรม (กำสรวล).

(โสมมะนัด) น. ความสุขใจ, ความปลาบปลื้ม, ความเบิกบาน.

(โสมมะนัด) น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทำด้วยมะพร้าวคั่ว ไข่ขาว และน้ำตาลทราย หยอดเป็นก้อนกลม แล้วผิงให้กรอบ, โบราณเรียก โคมะนัส เพี้ยนมาจาก coconut.

(โส-มม) ว. สกปรกเลอะเทอะ, น่าขยะแขยง, เช่น ของโสมม จิตใจโสมม.

(โสม) ว. เป็นที่พอใจ, เป็นที่พึงใจ.

น. ชื่อเพลงไทยประเภทเพลงเถา หน้าทับสองไม้ แต่งขยายขึ้นจากเพลงลาวดวงเดือน หรือ ลาวดำเนินเกวียน.

ว. พริ้มพราย, แฉล้ม, เช่น ดูกระพริ้มริมแดงดังแสงโสม (นิ. เดือน).

(กะโสม) น. ผ้าใยไม้ (ผ้าลินิน), ผ้าขาว, ผ้าป่าน, เช่น อีกโกษมสวัสดิวรรณึก (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์).

(ขะโสม) น. ผ้าใยไหม (ผ้าลินิน), ผ้าขาว, ผ้าป่าน. (ป. โขม; ส. เกฺษาม).

น. วันจันทร์, จันทวาร หรือ โสมวาร ก็ว่า.

(จันทะวาน) น. วันจันทร์, จันทรวาร หรือ โสมวาร ก็ว่า.

(ตะระนี) น. เรือ เช่น เห็นนางนวลศรีมีโฉม ดังโสมส่องหล้าราศี เนาเรือเหนือสรัสปัทมี ตรณีจันทร์นวลชวนชม (กนกนคร).

ว. เทียม, แนบ, ชิด, เช่น ใครโทจะเท่าเทียม ทำเนียมพักตรเล้าโลม เล้าลูบตระโบมโสม รูปกฤตย์ฤดีดาย (อนิรุทธ์).

ชื่อคัมภีร์ภาษาสันสกฤตโบราณซึ่งเป็นพื้นฐานของศาสนาพราหมณ์ยุคแรก มี ๔ คัมภีร์ ได้แก่ ๑. ฤคเวท ว่าด้วยบทสวดสรรเสริญเทพเจ้าทั้งหลาย ตอนท้ายกล่าวถึงการสร้างโลก ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นต้นแบบความเชื่อของชาวอินเดีย ๒. ยชุรเวท ว่าด้วยรายละเอียดการประกอบยัญพิธีและลำดับมนตร์ที่นำมาจากคัมภีร์ฤคเวทเพื่อสวดในขั้นตอนต่าง ๆ ของพิธี ๓. สามเวท ว่าด้วยบทขับที่คัดเลือกมาจากประมาณหนึ่งในหกของฤคเวท และใช้เฉพาะในพิธีที่บูชาด้วยน้ำโสม ๔. อถรรพเวท หรือ อาถรรพเวท เป็นเวทมนตร์คาถาเพื่อให้เกิดผลดีแก่ฝ่ายตนหรือผลร้ายแก่ฝ่ายศัตรู ตลอดจนการบันดาลสิ่งที่เป็นมงคลหรืออัปมงคล การทำเสน่ห์ การรักษาโรค และอื่น ๆ สามคัมภีร์แรกเรียกว่า ไตรเวท หรือ ไตรเพท ต่อมารับอถรรพเวทหรืออาถรรพเวทเข้ามารวมเป็นสี่คัมภีร์เรียกว่า จตุรเวท หรือ จตุรเพท, เรียกยุคแรกของศาสนาพราหมณ์จนถึงประมาณสมัยพุทธกาลว่า ยุคพระเวท มีวรรณกรรมหลักประกอบด้วยคัมภีร์พระเวท คัมภีร์พราหมณะ คัมภีร์อารัณยกะและคัมภีร์อุปนิษัทรุ่นแรก.