*บรรทม*

(บัน-) ก. นอน, โบราณใช้ ประทม ก็มี.

น. ผ้าคลุมเตียง.

นอน ใช้ในราชาศัพท์ พูดเต็มว่า เข้าที่พระบรรทม.

น. เรือรูปสัตว์คู่หนึ่งซึ่งทำหน้าที่ชักลากเรือพระที่นั่งเมื่อแล่นทวนน้ำ หรือเมื่อไม่ประสงค์ให้เรือพระที่นั่งไหวขณะที่ทรงพระบรรทม เรียกว่า เรือคู่.

น. เตียงเล็ก ๆ สำหรับทอดไว้ที่หน้าพระที่นั่งหรือพระแท่นบรรทมสำหรับก้าวขึ้นลง.

ก. จัดที่บรรทม (ใช้แก่เจ้านาย).

น. คำนำหน้าชื่อเพลงไทย เช่น เทพทอง เทพชาตรี เทพบรรทม เทพนิมิต เทพรัญจวน.

น. ที่นั่งที่นอน มีลักษณะเหมือนมีฐานที่ทึบทั้ง ๔ ด้าน ไม่มีขารองรับ, ยกพื้น เช่น แท่นรับความเคารพ, ที่รองซึ่งมีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น แท่นที่บูชา, (ราชา) เรียกที่ประทับหรือที่บรรทมของพระมหากษัตริย์ว่า พระแท่น เช่น พระแท่นราชบัลลังก์ พระแท่นราชบรรจถรณ์.

คำที่แผลงมาจาก ผ เช่น ผทม เป็น ประทม แล้วแผลง ประ เป็น บรร เช่น ประทม เป็น บรรทม.

ก. บรรทม, ผทม ก็ว่า.

(ผะทม) ก. นอน (ใช้แก่เจ้านาย), ประทม หรือ บรรทม ก็ใช้.

น. เรือรูปสัตว์คู่หนึ่งซึ่งทำหน้าที่ชักลากเรือพระที่นั่งเมื่อแล่นทวนน้ำ หรือเมื่อไม่ประสงค์ให้เรือพระที่นั่งไหวขณะที่บรรทม.