*ซาง*

น. ชื่อโรคชนิดหนึ่งตามตำราแพทย์แผนโบราณ.

น. ชื่อไผ่หลายชนิดในสกุล Dendrocalamus วงศ์ Gramineae ชนิดปล้องเล็กยาว เนื้อบาง ใช้เป็นลำกล้องเป่าลูกดอกหรือลูกดินเหนียวปั้นกลมเป็นต้น เรียกว่า ไม้ซาง.

น. ชื่อโรคชนิดหนึ่ง ตามตำราแพทย์แผนโบราณว่าเป็นแก่เด็กเล็ก มีลักษณะเกิดเป็นเม็ดขึ้นในปากในคอ ลิ้นเป็นฝ้า มีอาการ เช่น ไม่กินนม ไม่กินข้าว ปวดหัวตัวร้อน มีชื่อต่าง ๆ เช่น ซางเพลิง ซางนํ้า ซางขโมย ซางโจร ซางโค.

น. บ่อนํ้า.

ก. เสกเป่าให้ซางหาย.

น. ชื่อไม้ต้นชนิด Madhuca pierrei (F. N. Williams) H. J. Lam ในวงศ์ Sapotaceae ผลขนาดหมากดิบ สีเขียว มียางมาก รสหวานเย็น.

น. ไม้ไผ่ลำเล็ก ๆ เนื้อบาง ลำปล้องโต เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ ๐.๕-๑ เซนติเมตร มีช่วงลำปล้องยาวประมาณ ๗๐-๙๐ เซนติเมตร ใช้ทำเป็นลำกล้องเป่าลูกดอกหรือลูกดินเหนียวปั้นกลมเป็นต้น.

น. ชื่อโรคซางชนิดหนึ่ง เกิดแก่ทารกแรกเกิดจนถึงอายุ ๑๒ เดือน, ตะบองราหู ละบองราหู หรือ ลำบองราหู ก็เรียก.

(-เหฺม่า) น. เขม่าซาง, ละอองขึ้นที่ลิ้นเด็กอ่อน โบราณเรียกว่า กระเหม่าซาง.

(กฺราย) น. โรคซางจรชนิดหนึ่ง มีอาการตัวร้อน ลงราก กระหายนํ้า.

น. กล้องไม้ซาง.

น. ชื่อโรคซางละอองเป็นฝ้าบาง ๆ ที่ขึ้นตามลิ้นและในปาก มีสีเขียวดังสีใบไม้ กระทำให้หน้าเขียว บางทีก็เหลืองหรือดำ ลิ้นกระด้าง คางแข็ง มือกำ เท้างอ.

น. ชื่อโรคซางละอองเป็นฝ้าบาง ๆ ที่ขึ้นตามลิ้นหรือเพดานหรือกระพุ้งแก้ม สีขาวดั่งเนื้อในมะพร้าว มีอาการท้องอืด ลงท้องนับหนไม่ถ้วน.

น. เครื่องเป่าชนิดหนึ่ง เสียงคล้ายออร์แกน เป็นเครื่องดนตรีที่เก่าแก่ นิยมเล่นในทุกจังหวัดของภาคอีสานตอนเหนือ ทำด้วยไม้ซาง เรียกว่า ไม้กู่แคนหรือไม้เฮี้ย มีขนาดยาวลดหลั่นกัน เรียงติดเป็นตับในเต้าแคนที่ทำด้วยไม้ ลิ้นแคนทำด้วยโลหะเงินหรือทองเหลือง ทำเสียงสูง-ต่ำ ด้วยการเปิดปิดนิ้วที่รูเล็ก ๆ ซึ่งเจาะไว้ข้างกู่แคน กู่แคนติดแน่นกับเต้าแคนด้วยขี้สูดหรือชันโรง มีหลายขนาด ตั้งแต่ ๓ คู่ จนถึง ๙ คู่ ที่นิยมที่สุดคือคู่ ๘ ใช้บรรเลงเพื่อความบันเทิงทั่วไปและประกอบหมอลำหรือวงพิณ วงโปงลาง ในงานมงคล เป็นมหรสพประจำของชาวอีสาน.

น. ชื่อโรคซางชนิดหนึ่ง เรียกว่า ซางโจร.

น. ชื่อซางวันศุกร์.

น. ชื่อโรคซางชนิดหนึ่ง เกิดแก่ทารกแรกเกิดจนถึงอายุ ๑๒ เดือน, กระบองราหู ละบองราหู หรือ ลำบองราหู ก็เรียก.

น. ดอกไม้ไฟชนิดหนึ่ง ทำด้วยกระบอกไม้อ้อหรือไม้ซาง บรรจุดินดำที่ทำด้วยดินประสิว กำมะถัน กับถ่านไม้ และตอกให้แน่น มีรูชนวนสำหรับจุด แล้วประกอบเข้ากับกง.

(ทะเวตฺรี-) น. พิกัดตัวยาประเภทหนึ่งในตำรายาไทย จำกัดจำนวนตัวยาอันมีกลิ่นหอม ๒ ชนิด ชนิดละ ๓ อย่าง คือ ดอกบุนนาค แก่นบุนนาค รากบุนนาค กับ ดอกมะซาง แก่นมะซาง รากมะซาง.

น. กลิ่นหอม ๒ อย่าง คือ กลิ่นที่เกิดจากรากบุนนาคและรากมะซาง.

เรียกคนที่มีลักษณะซึมเซาง่วงเหงาหาวนอนอยู่เสมอ ว่า คนต้องธรณีสาร.

(นินละ-) น. พิษซางอย่างหนึ่งมีสีดำที่โคนแขนเป็นแผ่นเดียว.

น. ชื่อยาไทยแก้ลมเพื่อซางโค.

น. ชื่อยาไทยขนานหนึ่ง มีสีดำ ใช้เป็นยาสมานกวาดคอเด็ก แก้หละ ละออง ซาง.

น. ชื่อละอองหรือฝ้าในปากเด็กเล็ก ๆ เกิดเพราะเป็นโรคซางชนิดหนึ่งที่เรียกว่า ซางโค.

(มูนละ-) น. ชื่อยาแก้ลมซางชนิดหนึ่ง.

น. ยาที่ใช้ป้ายบริเวณโคนลิ้นเด็กเล็ก ๆ แก้หละ ละออง ซาง.

น. ชื่อเครื่องดนตรีชนิดหนึ่ง ทำด้วยไม้ซางอันเดียว มีเต้าสำหรับเป่า.

น. ชื่อโรคซางชนิดหนึ่ง เกิดแก่ทารกแรกเกิดจนถึงอายุ ๑๒ เดือน, กระบองราหู ตะบองราหู หรือ ลำบองราหู ก็เรียก.

น. ชื่อโรคซางชนิดหนึ่ง เกิดแก่ทารกแรกเกิดจนถึงอายุ ๑๒ เดือน, กระบองราหู ตะบองราหู หรือ ละบองราหู ก็เรียก.

(-บาน) น. น้ำที่คั้นจากผลไม้ มี ๘ อย่าง คือ น้ำมะม่วง น้ำชมพู่หรือน้ำหว้า น้ำกล้วยมีเม็ด น้ำกล้วยไม่มีเม็ด น้ำมะซาง น้ำลูกจันทน์หรือน้ำองุ่น น้ำเหง้าอุบล น้ำมะปรางหรือน้ำลิ้นจี่, เขียนว่า อัฐบาน ก็มี.