*กระแต*

ว. อาการที่เด็กเริ่มสอนเดิน เรียกว่า เดินกระเตาะกระแตะ, เตาะแตะ หรือ เตาะ ๆ แตะ ๆ ก็ว่า.

น. ชื่อฆ้องวงขนาดเล็ก ใช้บรรเลงในวงปี่พาทย์มอญ ลักษณะร้านฆ้องเป็นรูปเว้าหงายขึ้น คล้ายฆ้องมอญแต่ปลายไม่สูง วงหนึ่งมีลูกฆ้อง ๑๑ ลูก, ฆ้องขนาดเล็กลูกเดียวแขวนกับไม้ ใช้มือหิ้วหรือแขวนไม้กับไม้ขาหยั่ง ใช้ตีเป็นสัญญาณในการอยู่เวรยามหรือแจ้งข่าวสารต่าง ๆ, ทั้ง ๒ ชนิดเรียกว่า ฆ้องกระแต.

น. ชื่อเพลงไทยสำเนียงลาว มี ๒ เพลง คือ กระแตเล็กหรือกราวกระแซ และกระแตใหญ่หรือกระแตไต่ไม้.

น. ชื่อกลบท ตัวอย่างว่า หมายหมองมาดสวาทน้องมาดหมองหมาย

ชื่อเพลงโหมโรงเสภา เดิมเป็นเพลงไทยภาคเหนือสำเนียงลาว ต่อมามีผู้นำมาแต่งขยายเป็นอัตรา ๓ ชั้น โดยใช้ชื่อเดิม.

น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ในวงศ์ Tupaiidae รูปร่างคล้ายกระรอกแต่เล็กกว่า ปากแหลม ไม่มีฟันแทะ กินทั้งสัตว์และผลไม้ มีหลายสกุลและหลายชนิดที่พบทั่วไปได้แก่ ชนิด Tupaia glis (Diard) พวกที่พบน้อยกว่าได้แก่ กระแตเล็ก ( T. minor Günther) กระแตหางหนู [ Dendrogale murina (Schlegel & Müller) ] กระแตหางขนนก ( Ptilocercus lowi Gray)

ดอกไม้ประดิษฐ์เป็นรูปกระแตเกาะติดกับช่อใบแก้ว ทำด้วยดอกพุทธชาดเป็นต้น ใช้เป็นของชำร่วย.

น. ชื่อนกขนาดเล็ก วงศ์ย่อย Charadriinae ในวงศ์ Charadriidae หัวใหญ่ ปากสั้น อาจมีเดือยที่ปีก ขายาวปานกลาง มี ๔ ชนิด คือ กระแตหาด [ Vanellus duvaucelii (Lesson) ] กระแตหัวเทา [ V. cinereus (Blyth) ] กระแตหงอน [ V. vanellus (Linn.) ] และกระแตแต้แว้ดหรือต้อยตีวิด [ V. indicus (Boddaert) ].

น. ชื่อนกขนาดเล็กชนิด Vanellus indicus (Boddaert) วงศ์ย่อย Charadriinae ในวงศ์ Charadriidae ปากยาว หัวสีดำ ขนบริเวณหูสีขาว มีติ่งเนื้อสีแดงพาดระหว่างตาผ่านหน้าผาก ขายาวสีเหลือง วางไข่ในแอ่งตื้น ๆ บนพื้นดิน กินแมลงและสัตว์ขนาดเล็ก ร้องเสียงแตแต้แว้ด, กระต้อยตีวิด ต้อยตีวิด หรือ แต้แว้ด ก็เรียก.

น. ใช้เปรียบผู้หญิงที่ชอบจุ้นจ้าน เจ้ากี้เจ้าการ, กระแตแว้ด ก็ว่า.

ดูใน กระแต ๒.

น. ชื่อเฟินอิงอาศัยชนิด Drynaria quercifolia (L.) J. Sm. ในวงศ์ Polypodiaceae ขึ้นเกาะตามต้นไม้ใหญ่ในป่าที่ชุ่มชื้น เหง้ามีขนเป็นปุยสีนํ้าตาลแก่คล้ายกระแต ใบมี ๒ ชนิด คือ ใบสร้างอับสปอร์ ยาวประมาณ ๑ เมตร เว้าเป็นแฉกลึกเกือบถึงเส้นกลางใบ และมีอับสปอร์เป็นจุด ๆ สีนํ้าตาลเข้มใต้ใบ ใบไม่สร้างอับสปอร์ ขนาดประมาณฝ่ามือ ขอบจักหยาบ ๆ สีนํ้าตาล แข็งติดอยู่กับเหง้าจนผุ ไม่หล่นเหมือนใบสร้างอับสปอร์ ทำหน้าที่กักปุ๋ย, กระปรอกว่าว ใบหูช้าง สไบนาง สะโมง หรือ หัวว่าว ก็เรียก.

ก. หน้าเป็น เช่น แต่ล้วนตัวตอแหลกระแตวับ (อภัย).

น. อุปกรณ์สำหรับช่วยให้เด็กหัดเดิน ทำด้วยกระบอกไม้ไผ่ให้มีข้อติดอยู่ข้างหนึ่ง แล้วสวมลงกับหลักไม้ เหนือข้อตอนบนสอดไม้ขวางให้ยาวพอสมควรสำหรับให้เด็กเกาะประคองตัวหัดเดิน.

น. ใช้เปรียบผู้หญิงที่ชอบจุ้นจ้าน เจ้ากี้เจ้าการ, กระแตแต้แว้ด ก็ว่า.

น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Psilanthus bengalensis (Roxb. ex Schult.) J.-F. Leroy ในวงศ์ Rubiaceae ดอกสีขาว กลิ่นหอมแรงคล้ายพุทธชาด.

ดู กระแต ๑.

ก. หมอบนิ่งไม่มีทางสู้.

ดู กระแตแต้แว้ด ๑.

ดู กระแตไต่ไม้ ๒.

(กะลันทะ) น. กระแต, กระรอก.

น. เครื่องตีชนิดหนึ่ง ทำด้วยโลหะผสม รูปร่างเป็นแผ่นวงกลมมีปุ่มนูนกลมตรงกลางสำหรับตี มีขอบยื่นลงมารอบตัว เรียกว่า ใบฉัตร มีหลายชนิด เช่น ฆ้องกระแต ฆ้องชัย ฆ้องวง.

น. ฆ้องขนาดเขื่องและหนากว่าฆ้องกระแต มีเชือกร้อยรูทั้ง ๒ ที่ใบฉัตร แขวนห้อยกับไม้สำหรับถือตีประกอบจังหวะร่วมกับวงปี่ชวา กลองมลายู หรือวงบัวลอยในงานศพ.

ดอกไม้เช่นมะลิ พุด เขี้ยวกระแต ที่ยังไม่ได้ร้อยเป็นพวงมาลัย.

ว. อาการที่แขวนหรือห้อยแกว่งไปแกว่งมา, กระต่องกระแต่ง ก็ว่า.

ดู กระแตแต้แว้ด ๑.

ว. อาการที่เด็กเริ่มสอนเดิน เรียกว่า เดินเตาะแตะ, กระเตาะกระแตะ หรือ เตาะ ๆ แตะ ๆ ก็ว่า

ว. อาการที่เด็กเริ่มสอนเดิน เรียกว่า เดินเตาะ ๆ แตะ ๆ, กระเตาะกระแตะ หรือ เตาะแตะ ก็ว่า.

ดู กระแตแต้แว้ด ๑.

ก. อาการที่เคลื่อนไปหรือคืบคลานไปของสัตว์บางจำพวก เช่น กระรอก กระแต มด หนอน

ดู กระแตไต่ไม้ ๓.

ก. เร่เตร่ไปเป็นจังหวะตามกิ่งไม้ เช่น นกร่ายไม้ กระแตร่ายไม้.

ดู กระแตไต่ไม้ ๒.

ดู กระแตไต่ไม้ ๒.

เสียงดังเช่นเสียงฆ้องกระแต.