สีนวล

น. ชื่อไม้พุ่มหรือไม้ต้นไม่มีหนามชนิด Leucaena leucocephala (Lam.) de Wit ในวงศ์ Leguminosae ช่อดอกกลม สีนวล ฝักแบน ใบอ่อนและฝักอ่อนใช้เป็นอาหาร, กระถินไทย กระถินบ้าน กระถินยักษ์ หรือ สะตอเบา ก็เรียก, ปักษ์ใต้เรียก ตอเบา.

น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Amomum testaceum Ridl. ในวงศ์ Zingiberaceae ชอบขึ้นในป่าดิบชื้นตามภูมิประเทศที่เป็นเขาทางจันทบุรีและตราด ผลค่อนข้างกลม สีนวล มี ๓ พู มีกลิ่นหอมฉุน ใช้ปรุงอาหารและทำยา.

น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Elettaria cardamomum (L.) Maton ในวงศ์ Zingiberaceae มาจากประเทศอินเดียตอนใต้ ผลรูปกระสวยหรือรูปไข่ปลายแหลม สีนวล มี ๓ พู กลิ่นหอมฉุน, เอลา ลูกเอ็ล หรือ ลูกเอ็น ก็เรียก.

น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด Acronychia pedunculata (L.) Miq. ในวงศ์ Rutaceae ผลเล็ก สีเขียวอ่อนหรือสีนวล กินได้, กระเบื้องถ้วย เปล้าขลิบทอง ไพรสามกอ หรือ มะงัน ก็เรียก.

(คน-) น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Vitex trifolia L. ในวงศ์ Labiatae มักขึ้นในที่โล่งริมนํ้า สูงได้ถึง ๖ เมตร ใบเป็นใบประกอบ มีใบย่อย ๓ ใบ ท้องใบสีนวล เมื่อขยี้มีกลิ่นฉุน ดอกสีครามอ่อน ใช้ทำยาได้, คนทิสอ โคนดินสอ หรือ สีสอ ก็เรียก, พายัพเรียก สีเสื้อน้อย หรือ ผีเสื้อน้อย.

น. ชื่อหอยทะเลกาบเดี่ยวพวกหอยเบี้ยชนิด Cypraea moneta Linn . ในวงศ์ Cypraeidae เปลือกสีนวล หลังโค้งนูน ตามขอบช่องเปลือกที่อยู่ด้านท้องเป็นรอยหยัก เรียกว่า เบี้ยจั่น ในสมัยโบราณใช้แทนเงิน, เบี้ยจักจั่น ก็เรียก.

น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Michelia alba DC. ในวงศ์ Magnoliaceae ดอกสีขาว คล้ายดอกจำปาแต่กลีบเล็กและหนากว่า บางพันธุ์สีนวลหรือสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอมเย็น.

น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Michelia figo (Lour.) Spreng. ในวงศ์ Magnoliaceae ดอกคล้ายดอกจำปีแต่เล็กกว่า กลีบเลี้ยงสีนํ้าตาลมีขนหนานุ่ม กลีบดอกแข็งสีนวล กลิ่นหอมมาก, จำปาแขก ก็เรียก.

น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Blinkworthia lycioides Choisy ในวงศ์ Convolvulaceae ดอกรูประฆัง สีนวล, มุ้งกระต่าย ก็เรียก.

น. ดอกไม้ไฟชนิดหนึ่ง ห่อดินดำด้วยกระดาษ รูปเหมือนลำเทียน จุดมีแสงสีนวล.

น. ชื่อสัตว์เลื้อยคลานชนิด Varanus dumerilii (Schlegel) ในวงศ์ Varanidae ลำตัวยาวสีนวลมีลายสีน้ำตาลเข้ม หัวสีน้ำตาล เมื่อยังเล็กหัวสีแดง ลำตัวสีดำสนิท อาศัยตามซอกหิน พบทางภาคใต้ของประเทศไทย.

น. หินงอกหรือหินย้อยซึ่งเกิดจากคราบหินปูนที่ย้อยลงมาจากเพดานถ้ำ มีสีนวลอ่อนคล้ายน้ำนม เมื่อต้องแสงจะมีประกายแวววาว.

น. ชื่อพืชเบียนชนิด Rafflesia kerriiMeijer ในวงศ์ Rafflesiaceae เกิดตามป่าดิบ เกาะเบียนรากไม้เถา ดอกตูมสีนวล ใช้ทำยาได้ เมื่อบานขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ ๓๐ เซนติเมตร สีนํ้าตาลแดงประเหลือง กลิ่นเหม็น, บัวผุด ก็เรียก.

น. ชื่อไม้ล้มลุก ๒ ชนิดในสกุล Turnera วงศ์ Turneraceae ดอกบานเวลาเช้า ชนิด T. subulata G.E. Sm. ดอกสีนวล และชนิด T. ulmifolia L. ดอกสีเหลือง.

น. ชื่อหอยทะเลกาบคู่ ในวงศ์ Veneridae รูปเปลือกค่อนข้างกลม สีนวล ผิวเปลือกมีสันลักษณะเป็นเส้นทั้งในแนวตั้งและแนวนอน เช่น ชนิด Periglypta puerpera (Linn).

น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Artemisia indica Willd. var. heyneana Pamp. ในวงศ์ Compositae ใบเล็กหยักเว้าเป็นแฉก ช่อดอกสีนวล ใช้ทำยาได้.

น. ชื่อไม้พุ่มหรือไม้ต้นหลายชนิดหลายสกุล ในวงศ์ Rubiaceae เช่น สกุล Gardenia พุดหรือข่อยด่าน ( G. collinsiae Craib) ดอกสีขาว กลิ่นหอม เนื้อไม้ละเอียด สีนวล ใช้แกะสลัก, พุดจีนหรือพุดซ้อน [ G. augusta (L.) Merr. ]ดอกสีขาว กลิ่นหอม พันธุ์กลีบดอกซ้อน ไม่ติดผล พันธุ์กลีบดอกไม่ซ้อน ผลใช้แต่งสีให้สีเหลือง.

น. ชื่อไม้เถาชนิด Momordica cochinchinensis (Lour.) Spreng. ในวงศ์ Cucurbitaceae ดอกสีนวล ผลมีหนามสั้น ๆ กินได้และใช้ทำยาได้.

น. ชื่อหอยทะเลกาบคู่ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่หลายชนิด ในวงศ์ Tridacnidae เปลือกหนาหนักสีขาวคล้ำหรือสีนวล บางชนิดมีลายเป็นเส้นสีน้ำตาล เปลือกมีสันและร่องทำให้ขอบเปลือกหยักเป็นลอน พบตามพื้นท้องทะเลบริเวณที่มีแนวปะการัง เช่น ชนิด Tridacna squamosa Lamarck, T. Crocea Lamarck, Hippopus hippopus (Linn.).

น. ชื่อปลาน้ำจืดบางชนิดในสกุล Osteochilus และ Dangila วงศ์ Cyprinidae ที่มีจุดสีเข้มบนเกล็ด ทำให้เห็นเป็นแถวของจุดเรียงตามยาวอยู่ข้างตัวหลายแถว เหนือครีบอกหรือที่คอดหางมีแต้มหรือจุดสีดำใหญ่ โดยเฉพาะที่พบทั่วไปคือ ชนิด O. hasselti (Valenciennes) ที่ส่วนหลังมีสีเขียวหรือฟ้าเทา ด้านข้างสีนวลและท้องเป็นสีขาวเงิน และมีกลุ่มจุดสีแดงกระจายอยู่เหนือครีบอก ครีบต่าง ๆ ยกเว้นครีบอกมีสีแดงหรืออมแดง ในบางท้องที่ปลาชนิดนี้จะมีสีดังกล่าวจางมาก ขนาดยาวได้ถึง ๓๐ เซนติเมตร, ขี้ขม นกเขา ทองลิน หรือ ตูโบ ก็เรียก.

น. ชื่อไม้เถาชนิด Lonicera japonica Thunb. ในวงศ์ Caprifoliaceae ดอกสีนวลแล้วเปลี่ยนเป็นสีเหลือง กลิ่นหอม ใช้ทำยาได้.

น. ชื่อสัตว์ทะเลไม่มีกระดูกสันหลัง ชั้น Cephalopoda เปลือกม้วนเป็นวงในระนาบเดียวกัน พื้นสีนวลมีลายสีน้ำตาลอมแดง ด้านในเป็นมุก เช่น ชนิด Nautilus pompilius (Linn.) ในวงศ์ Nautilidae, หอยงวงช้างมุก ก็เรียก.

(-ซี) น. ชื่อนกขนาดใหญ่หลายชนิด ในวงศ์ Accipitridae ขามีขนปกคลุม เล็บและกรงเล็บแข็งแรงใช้ในการจับเหยื่อ บินร่อนเป็นวงกลมในระดับสูงเพื่อจ้องหาเหยื่อ ทำรังแบบง่าย ๆ ด้วยกิ่งไม้บนต้นไม้สูง เช่น อินทรีหัวสีนวล [ Haliaeetus leucoryphus (Pallas) ]อินทรีดำ [ I ctinaetus malayensis (Temminck) ] อินทรีหัวไหล่ขาว ( Aquila heliaca Savigny).