*เกียง*

ก. ไม่ลงรูป, ไม่ลงรอย, ไม่ลงที่, สวมกันไม่เข้า, ใช้ว่า กางเกี่ยง ก็มี เช่น เมื่อนั้น พระคาวีเห็นนางยังกางเกี่ยง ยิ้มพลางทางลงไปจากเตียง แล้วกล่าวเกลี้ยงแกล้งปลอบให้ชอบใจ (คาวี), กังเกียง หรือ กำเกียง ก็ว่า.

ดู กางเกียง.

ก. เกี่ยง, รังเกียจ, ไม่ลงรอย, เกี่ยงแย่ง, เกี่ยงแย้ง, เช่น คนใดอันรังร้าย จิตรพิศเกียงกล (จารึกวัดโพธิ์), โดยมากใช้เป็น เกี่ยง.

น. เครื่องใช้สำหรับตามไฟ มีไส้ซึ่งหล่อน้ำมันก๊าดหรือน้ำมันมะพร้าว มีรูปร่างต่าง ๆ ส่วนมากมีหลอดหรือโป๊ะบังลม, ลักษณนามว่า ดวง.

น. ตะเกียงที่ใช้แคลเซียมคาร์ไบด์ทำปฏิกิริยากับนํ้าได้แก๊สอะเซทิลีนซึ่งจุดไฟติดให้ความสว่าง.

น. ตะเกียงชนิดหนึ่ง เมื่อเผาไส้แล้วสูบลมให้ดันน้ำมันเป็นไอขึ้นไปเลี้ยงไส้ทำให้เกิดแสงสว่างนวลจ้า.

น. ตะเกียงหิ้วที่มีลวดพันรอบครอบแก้วซึ่งครอบดวงไฟ.

น. ตะเกียงชนิดไขลานให้ใบพัดหมุนเป่าลมไล่ควัน และช่วยให้ไฟสว่างนวล.

น. หน่อสับปะรดที่แตกออกจากโคนขั้วของผล, หน่อกล้วยไม้ประเภทหวายที่แตกออกจากข้อ.

ว. มากมาย.

น. กระโจมไฟ. (ดู กระโจมไฟ ที่ กระโจม).

ส่วนหนึ่งของตะเกียงที่ไส้ผ่านสำหรับจุดไฟ.

น. หอสูงซึ่งตามไฟฉายแสงอย่างแรงไว้บนยอดเพื่อใช้บอกสัญญาณในการเดินเรือเป็นต้น, ประภาคาร หรือ เรือนตะเกียง ก็เรียก.

หลอด เช่น กล้องเกียง ว่า หลอดตะเกียง.

น. เครื่องถ้วยปั้นที่ทำมาจากแคว้นเกียงสีในประเทศจีน.

ดู กางเกียง.

น. เรียกนํ้ามันชนิดหนึ่งที่ใช้จุดไฟตะเกียงเป็นต้น ว่า นํ้ามันก๊าด.

น. ส่วนของโคมหรือตะเกียงตรงที่ต่อกระจุ๊บกับหม้อนํ้ามัน.

น. ชื่อสารประกอบ มีสูตรเคมี CaC₂ ลักษณะเป็นของแข็งสีเทา เมื่อทำปฏิกิริยากับนํ้าจะได้แก๊สอะเซทิลีนซึ่งจุดไฟติดให้ความสว่าง ใช้เป็นตะเกียงได้.

น. ชื่อตะเกียงชนิดหนึ่งเมื่อเผาไส้แล้วสูบลมให้ดันนํ้ามันเป็นไอขึ้นไปเลี้ยงไส้ทำให้เกิดแสงสว่างนวลจ้า.

ลักษณนามเรียก จิต วิญญาณ หรือ สิ่งที่มีแสงสว่าง เช่นดาว ไฟฟ้า ตะเกียง ว่า ดวง

น. เครื่องปั้นดินเผารูปคล้ายจานขนาดเล็ก ๆ สำหรับวางเทียนอบ หรือเผากำยานเมื่อเวลาอบนํ้าทำนํ้าอบไทยเป็นต้น หรือใช้ใส่นํ้ามันตามไฟต่างตะเกียง.

จุดให้ไฟติดไว้ เช่น ตามไฟ ตามตะเกียง ตามประทีป.

(-เพฺลิง) น. ตาลปัตรที่มีลักษณะเช่นเดียวกับพัดยศของพระสงฆ์ชั้นราชาคณะ ตรงกลางเว้นช่องว่างไว้ใส่ตะเกียงหรือโคมไฟ ปักตั้งรายรอบพระเมรุชั้นพระมหากษัตริย์และพระราชวงศ์ชั้นสูง มีรูปเทวดานั่งคุกเข่าประคองโคนด้ามตาลปัตร, ตาลิปัตรบังเพลิง ก็เรียก.

จุด เช่น ติดไฟ ติดตะเกียง ติดเตาฟู่

ไกที่ติดอยู่ใต้กระปุกตะเกียงลาน สําหรับไขลาน มีลักษณะคล้ายกุญแจไขลานนาฬิกา.

ส่วนของเครื่องใช้เป็นปุ่มมีรูเพื่อให้ฉีดน้ำมันออกมา เช่น นมหนูตะเกียง นมหนูเครื่องยนต์.

น. นํ้ามันชนิดหนึ่งใช้จุดไฟตะเกียงเป็นต้น.

น. ไฟที่มีเปลวสว่าง (หมายเอาตะเกียง ไฟเทียน เป็นต้น), ตะเกียง, โคม.

น. กระโจมไฟ, เรือนตะเกียง ก็เรียก. (ดู กระโจมไฟ ที่ กระโจม ๑).

เครื่องครอบตะเกียงเพื่อบังลมหรือบังคับแสงไฟ.

น. ไม้สี่เหลี่ยมที่เป็นกรอบกรุดินสำหรับวางก้อนเส้า เกียง หรือเตาวง.

ชื่อตะเกียงอย่างโบราณ รูปคล้ายแมงดาทะเล ใช้แขวนจุดตามโรงหนังโรงโขน

น. กระจุกตะเกียงหรือโคม

ขนาดของไฟในตะเกียงหรือโคม

น. เหล็กแบนที่ม้วนไว้แล้วคลายตัวออก เกิดกำลังดันให้ตัวจักรหมุน เช่น ลานตะเกียง ลานนาฬิกา, เรียกตะเกียงตั้งชนิดไขลานให้ใบพัดหมุนเป่าลมไล่ควัน และช่วยให้ไฟสว่างนวล ว่า ตะเกียงลาน.

ก. อาการที่หายไป จางไป อย่างรวดเร็ว เช่น ตะเกียงดับวูบ ลมพัดวูบ หลบวูบ, อาการที่ความรู้สึกร้อน เย็น กลัว ตกใจ เสียวใจ เป็นต้น แล้วหายไปจางไปอย่างรวดเร็ว เช่น ร้อนวูบ เย็นวูบ เสียววูบ

ชื่อตะเกียงที่มีพวยใส่ไส้จุดไฟ ๓ พวย

เรียกของที่อยู่ข้างในซึ่งมีลักษณะเช่นนั้น เช่น ไส้ตะเกียง หรือที่ใส่ข้างใน เช่น ไส้ขนม ไส้ดินสอ

ก. เอาไส้ตะเกียงแช่ในตะเกียงหรือภาชนะที่ขังน้ำมันก๊าดหรือน้ำมันมะพร้าวไว้เพื่อจุดให้ไส้ติดไฟอยู่ตลอดเวลาเป็นต้น.

(หฺลอด) น. ของกลมยาวขนาดเล็กที่มีรูตลอด เช่น หลอดกาแฟ หลอดแก้ว, โดยปริยายเรียกสิ่งของบางอย่างที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น หลอดตะเกียง หลอดไฟฟ้า หลอดวิทยุ หลอดนีออน หลอดทดลอง, เรียกแกนที่มีช่วงกลางคอดคล้ายลูกล้อสำหรับพันด้ายว่า หลอดด้าย, เรียกด้ายที่พันหลอดเช่นนั้น ว่า ด้ายหลอด, ลักษณนามเรียกสิ่งที่มีลักษณะเช่นนั้น เช่น ยาฉีด ๓ หลอด.