*ดีบุก*

(กฺลวง) น. คลวง, โรงถลุงดีบุก.

น. เงินปลีกโบราณ เช่น กะแปะทองแดง กะแปะดีบุก, อีแปะ ก็เรียก.

น. ขันที่ทำด้วยโลหะผสมทองแดงกับดีบุก แล้วขัดให้เป็นมัน.

น. ขี้ดีบุกที่ถลุงแล้วเอาไปถลุงอีก.

(คฺลวง) น. โรงถลุงดีบุก, (ปาก) กลวง.

น. ภาชนะหรือเครื่องใช้ ทำด้วยโลหะทองแดงผสมกับดีบุก เนื้อเปราะ ขัดผิวให้ขึ้นเงาด้วยผงหิน.

น. เงินเหรียญมีลักษณะแบนกลมที่ออกมาใช้เป็นเงินตราในสมัยรัชกาลที่ ๔ ทำด้วยเงิน มีราคาเป็นตำลึง บาท สลึง เฟื้อง ไพ (ประชุม ร. ๔), เรียกเหรียญซึ่งทำด้วยทองแดงหรือดีบุก.

น. โลหะเจือชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยตะกั่วและดีบุก นิยมใช้ทำพระเครื่อง

ชิน หรือ ชินธาตุ หมายถึง ดีบุกดำ.

น. เกลือกรดชนิดหนึ่ง มีสูตร NaHSO₄ ลักษณะเป็นของแข็ง ละลายนํ้าได้ ใช้ประโยชน์เป็นสารทำความสะอาดแผ่นเหล็กก่อนที่จะฉาบด้วยดีบุก.

ว. แข็ง, แน่น, เรียกดินที่จับตัวแข็งเป็นชั้น โดยมากเป็นประเภทดินเหนียวเนื้อแน่นที่นํ้าไหลผ่านไม่ได้ เกาะตัวแข็งอยู่ใต้ผิวดิน ว่า ดินดาน, เรียกหินแข็งหรือหินผุที่รองรับดิน ทราย กรวด ซึ่งมีแร่เช่นดีบุก ทองคำ รวมอยู่ด้วย ว่า หินดาน, เรียกสิ่งที่มีลักษณะแข็งเป็นดานอยู่ในท้อง เช่น ดานเลือด ดานลม.

ดีบุก (ปรัดเล, ปาเลกัว)

น. ดีบุก.

น. โลหะเจือชนิดหนึ่ง ส่วนใหญ่ประกอบด้วยทองแดงกับดีบุก, ทองสัมฤทธิ์ หรือ สัมฤทธิ์ ก็เรียก.

น. โลหะเจือชนิดหนึ่ง ส่วนใหญ่ประกอบด้วยทองแดงกับดีบุก, สัมฤทธิ์ หรือ ทองบรอนซ์ ก็เรียก.

น. แร่ทั้ง ๕ คือ ทองคำ เงิน ทองแดง ตะกั่ว ดีบุก.

น. อุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดหนึ่ง ลักษณะเป็นโลหะเจือที่มีขีดหลอมตัวตํ่า เช่น โลหะดีบุกเจือตะกั่ว ใช้ต่อเข้ากับวงจรไฟฟ้าเพื่อป้องกันมิให้กระแสไฟฟ้าที่มีขนาดเกินกำหนดเคลื่อนที่เข้าวงจรไฟฟ้าได้.

(ยะวะกะสา) น. นํ้าประสานดีบุก.

น. ธาตุหรือสารประกอบอนินทรีย์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ มีสูตรเคมีและสมบัติอื่น ๆ ที่แน่นอนหรือเปลี่ยนแปลงได้ในวงจำกัดและนำมาถลุงได้ เช่น แร่ดีบุกนำมาถลุงได้โลหะดีบุก แร่ทองคำนำมาถลุงได้โลหะทองคำ.

น. กรรมวิธีทำภาชนะหรือเครื่องใช้ด้วยโลหะทองแดงกับดีบุก หลอมให้เข้ากันแล้วตีขึ้นรูปต่าง ๆ ขัดผิวให้ขึ้นเงาด้วยผงหิน เช่น ขันลงหิน พานลงหิน.

โลหะเจือชนิดหนึ่ง ส่วนใหญ่ประกอบด้วยทองแดงกับดีบุก, ทองสัมฤทธิ์ หรือ ทองบรอนซ์ ก็เรียก, โบราณเขียนว่า สำริด.

น. หินแข็งหรือหินผุที่รองรับดิน ทราย กรวด มีแร่เช่นดีบุก ทองคำ รวมอยู่ด้วย.